KOMENTARI ELEKTRONIK
KODI I PROCEDURËS PENALE I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË   |   7905

Neni 427: Përsëritja e shqyrtimit gjyqësor

Miratuar me ligjin 7905, me datë 30/03/2017
Neni Para Neni Pas

1Kur një palë në aktin e apelit ose plotësimin e tij, kërkon rimarrjen e provave të lejuara në shqyrtimin gjyqësor të shkallës së parë ose marrjen e provave të reja, gjykata në qoftë se çmon se nuk mund të vendosë në gjendjen që janë aktet, përsërit shqyrtimin.

2Për provat që zbulohen pas gjykimit të shkallës së parë ose të atyre që dalin aty për aty, gjykata vendos, sipas rastit, marrjen ose jo të tyre.

3Përsëritja e shqyrtimit gjyqësor vendoset edhe kryesisht kur gjykata e çmon të domosdoshme.

4Kur i pandehuri është deklaruar i pafajshëm, gjykata e apelit nuk mund ta deklarojë atë fajtor vetëm mbi bazën e vlerësimit të ndryshëm të provave të marra në gjykimin në shkallë të parë. Në këtë rast gjykata e apelit përsërit shqyrtimin gjyqësor.

5Për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, të vendosur në bazë të paragrafëve të mësipërm, procedohet menjëherë dhe kur kjo nuk është e mundur, shqyrtimi gjyqësor shtyhet për një afat jo më të gjatë se dhjetë ditë.

Përmbajtja

      1. Ligjvënësi ka përcaktuar juridiksionin e gjykatave të apelit, si gjykata ligji dhe fakti. Gjykimi në apel ka një funksion ‘kontrollues’ mbi vendimmarrjen e gjykatës së shkallës së parë, duke shqyrtuar pretendimet e ankuesve mbi gabimet në fakt apo në ligj, në lidhje me vendimin e apeluar. Rregullat procedurale që ndiqen në shkallë të parë, janë të zbatueshme në apel, për aq sa ato mund të përputhen me natyrën e gjykimit në apel, objekt shqyrtimi i të cilës është vendimi i apeluar.  Në këtë vështrim, përsëritja e shqyrtimit gjyqësor në apel shfaqet si një përjashtim, i lidhur me rastet kur gjyqtari në apel vlerëson se, hetimi gjyqësor në shkallë të parë ka të meta që lidhen me procesin e të provuarit. 
      1. Në këtë dispozitë përcaktohen rrethanat mbi bazën e të cilave gjyqtari në apel disponon për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor. Norma në fjalë lejon gjykatën e apelit që të vlerësojë nëse prova duhet marrë apo rimarrë gjatë gjykimit në apel, duke disponuar edhe kryesisht, kur prova ndikon drejtpërdrejtë në dhënien e drejtësisë. Gjykata e apelit vlerëson kërkimin e apeluesit për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, marrjen e një prove të re apo rimarrjen e provave të lejuara në shkallë të parë, duke çmuar këtë pretendim në raport me gjendjen e akteve dhe me mundësinë për të vendosur në lidhje me themelin e çështjes mbi bazën e këtyre akteve. Risia e kësaj dispozite lidhet me ndryshimin e pikës ‘4’ të këtij neni, ku në respektim të standardeve të vendosura nga Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut (në vijim GJEDNJ),[1] është parashikuar detyrimi i gjykatës së apelit për të përsëritur shqyrtimin gjyqësor, kur vendimi i shkallës së parë që ka deklaruar të pafajshëm të pandehurin, ndryshon në apel in peius, pra përkeqëson pozitën e të pandehurit.

       

       

      [1] GJEDNJ: “Dan kundër Moldavisë”, aplikimi nr. 8999/07, vendimi i datës 5.10.2011; “Hannu kundër Rumanisë”, aplikimi nr. 10890/04, vendimi i datës 4.9.2013; Lorefice kundër Italisë”, aplikimi nr.63446/13, vendimi i datës 29.9.2017 https://hudoc.echr.coe.int/eng

    •  

      1. Dispozita përcakton diskrecionin e gjykatës së apelit për të vlerësuar nëse kërkimi për marrjen e një prove të re apo rimarrjen e provave të lejuara në shkallë të parë, është e nevojshme për t’u shprehur në lidhje me çështjen penale dhe për t’i dhënë përgjigje shkaqeve të apelit. Ligjvënësi ka parashikuar si moment të rëndësishëm që lidhet me të drejtën e palës për të parashtruar një kërkimi të tillë për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, faktin që ky kërkim duhet evidentuar në aktin e apelit.[1] Ky parashikimi lidhet me detyrimin e gjykatës së apelit për të shqyrtuar çështjen brenda shkaqeve të parashtruara në ankim/apel, në respektim të parimit tantum devolutum quantum appelatum.  Zbatimi i këtij parimi lidhet ngushtësisht me të drejtën e mbrojtjes dhe barazinë e palëve, pasi akti i apelit i komunikohet palëve/subjekteve të tjera procedurale, të cilët mbi bazën e shkaqeve të parashtruara nga apeluesi, ndërtojnë mbrojtjen e tyre në apel.   

       

      1. Norma në fjalë parashikon si afat të fundit për parashtrimin e kërkesës për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, momentin kur apeluesi paraqet ankimin/apelin e tij ku parashtrohen pikat e vendimit që kundërshtohet, shkaqet e ankimit dhe çfarë kërkohet. Kjo e drejtë për apeluesin duhet të ushtrohet që në këtë moment procedural dhe jo në një moment të mëvonshëm. Ligji procedural penal lejon palën që ka bërë ankim të parashtrojë edhe argumentime shtesë deri në pesë ditë para seancës në apel, por këto parashtrime janë të lidhura vetëm me shkaqet e parashtruara tashmë në ankim (pra nuk mund të parashtrohen shkaqe shtesë apo kërkime të tjera).[2] Ky afat nuk mund të zgjatet, që do të thotë se shkaqet që nuk janë parashtruar në aktin e ankimit/apelit por më vonë, nuk mund të merren në konsideratë nga gjykata e apelit.[3] Në këtë vështrim, edhe çdo kërkim i apeluesit për marrje të provave përtej këtij afati, sjell si pasojë mospranimin e këtij kërkimi, pasi ligji nuk lejon palët që të parashtrojnë në seancë shkaqe të tjera, tej atyre të ngritura në apel.[4] Qëllimi i një parashikim i të tillë ligjor lidhet së pari, me natyrën e gjykimit në apel ku objekt i verifikimit është vendimi i apeluar – një ose disa pika të tij; së dyti, lidhet me të drejtën e palëve për tu njohur me pretendimet e apeluesit, me qëllim që të parashtrojë qëndrimin e tyre në lidhje me to dhe për të përgatitur mbrojtjen apo konkluzionet e tyre.

       

      1. Duke analizuar me kujdes dispozitat që lidhen me gjykimin në apel, mund të nxjerrim si konkluzion se, si rregull në gjykatën e apelit kemi një gjykimi mbi aktet, i lidhur me ushtrimin e funksionit kontrollues të saj, nëpërmjet verifikimit të akteve/provave të marra gjatë gjykimit në shkallë të parë dhe i bazueshmërisë së vendimit të shkallës së parë. Në këto rrethana, përsëritja e shqyrtimit gjyqësor është një përjashtim nga rregulli, kur evidentohen rastet e parashikuara në këtë dispozitë.     

       

      1. Përsëritja e shqyrtimit gjyqësor lidhet me marrjen e provave të reja ose rimarrjen e provave të lejuara gjatë gjykimit në shkallë të parë. Kodi i Procedurës Penale (në vijim KPP) në përcaktimin e kuptimit të termit ‘provë’ thekson se, ato japin njoftime mbi faktet e rrethanat që lidhen me veprën penale (...) dhe që shërbejnë për të vërtetuar kryerjen ose jo të veprës penale, pasojat e ardhura prej saj, fajësinë ose pafajësinë e të pandehurit dhe shkallën e përgjegjësisë së tij.[5] Ndërkohë që, në KPP nuk ka një përkufizim të termit ‘provë e re’, por parashikohet marrja e provave të reja, disponim që është në diskrecionin e gjykatës ‘kur ajo e çmon të nevojshme’.[6] 

       

      1. Ligjvënësi ka parashikuar që gjatë gjykimit në apel mbahen parasysh, për aq sa janë të zbatueshme, rregullat procedurale të gjykimit në shkallë të parë.[7] Në këtë vështrim, kërkesa për marrjen e një prove të re apo rimarrjen e një prove të lejuar në shkallë të parë, nga gjykata e apelit, duhet çmuar në raport me objektin e të provuarit dhe nëse është e nevojshme për procesin. Në një interpretim të kundërt/a contrario, nuk lejohet marrja e provave që janë të panevojshme apo që nuk kanë lidhje me objektin e të provuarit.

       

      1. Doktrina[8] ka pohuar se konsiderohen prova të reja, ato prova që i parashtrohen gjykatës për herë të parë, pa marrë parasysh faktin nëse ato kanë qenë të njohura apo të ditura për palët, por ato me vetëdije nuk i kanë shfrytëzuar për çdo lloj arsye. Por prova të reja konsiderohen edhe ato prova që kanë dalë më vonë – pas dhënies së vendimit në shkallë të parë ose para se të fillojë shqyrtimi gjyqësor në apel. Provë e re mund të konsiderohet edhe një provë që më herët nuk ka ekzistuar ose ka ekzistuar, por pala që kërkon ta marrë si provë nuk ka patur dijeni për to.[9]  Në këto rrethana, pala që kërkon marrjen e një prove të re, duhet të shpjegojë arsyet pse kjo provë nuk është kërkuar dhe nuk është marrë gjatë gjykimit në shkallë të parë, si dhe lidhjen që ajo ka me objektin e të provuarit. 

       

      1. Rimarrja e provave të lejuara në shkallë të parë mund të urdhërohet nga gjykata e apeli, në rast se në vlerësim të gjyqtarit të apelit ato nuk janë vlerësuar nga ana e gjyqtarit në shkallë të parë apo në rast se gjyqtari e çmon të nevojshme për t’i dhënë përgjigje shkaqeve të ngritura në ankim. Duhet theksuar se, një vlerësim i tillë është në diskrecionin e gjykatës së apelit, por në çdo rast vendimi duhet të jetë i argumentuar.  Një konkluzion i tillë është theksuar edhe në jurisprudencën e GJEDNJ, konkretisht çështja Malo kundër Shqipërisë, rast në të cilin është konstatuar shkelje e nenit 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në vijim KEDNJ).  Në këtë çështje, GJEDNJ ka theksuar se mbrojtësi i aplikantit në ankimin e depozituar si në gjykatën e apelit ashtu edhe në Gjykatën e Lartë, ka parashtruar kërkesa të qarta për një ekzaminim/shqyrtim të ri të provave dhe të lejohej të pyeste dëshmitarët. Gjykata e apelit në këtë rast, nuk ka pranuar këtë kërkesë të mbrojtjes, duke argumentuar se ankuesi nuk ka paraqitur asnjë provë të re për të ndryshuar rezultatin e procedurave të zhvilluara në mungesë.  GJEDNJ thekson se, gjykata e apelit nuk ka dhënë asnjë arsye tjetër çfarëdo për të argumentuar mospranimin e kërkesës së mbrojtësit për marrjen e provave të reja dhe thirrjen e dëshmitarëve, por thjesht ka përsëritur arsyetimin dhe gjetjet e gjykatës së shkallës së parë.  Në dritën e konstatimeve të mësipërme, GJEDNJ ka konstatuar se ankuesi nuk kishte në të vërtetë mundësinë për të marrë një përcaktim të ri mbi bazueshmërinë e akuzave të ngritura ndaj tij nga një gjykatë, në një procedurë në përputhje me garancitë e drejtësisë të nenit 6.[10]  Duke zbatuar standardet e theksuara në jurisprudencën e GJEDNJ-së, marrja apo shqyrtimi i provave në apel, nuk i nënshtrohet ndonjë kufizimi të veçantë përtej atyre që parashikohen për gjykimin në shkallë të parë, ku gjyqtari në momentin që disponon për marrjen e provave, përjashton ato që janë haptazi të panevojshme apo qartësisht e parëndësishme për objektin e të provuarit.

       

      1. Në pikën tre të kësaj dispozite parashikohet edhe e drejta e gjykatës së apelit për disponuar kryesisht marrjen e provave. Një parashikim i tillë duhet cilësuar si një rast përjashtimor, që i jep një rol aktiv gjykatës së apelit, e lidhur kjo me realizimin e funksionit të saj, dhënien e drejtësisë. Kjo e drejtë e gjykatës për të urdhëruar kryesisht marrjen apo rimarrjen e provave/përsëritjen pjesërisht apo tërësisht të shqyrtimit gjyqësore, duhet vlerësuar e lidhur me sqarimin e rrethanave të faktit të atribuuar të pandehurit dhe me pikat e vendimit të apeluar, që janë vënë në diskutim në ankim, pra brenda shkaqeve të ankimit.

       

      1. Pika ‘4’ e nenit 427 të KPP ka pësuar ndryshim rrënjësor, e diktuar nga përafrimi i legjislacionit tonë procedural penal, me standardet e vendosura nga GJEDNJ. Në jurisprudencën e saj GJEDNJ ka theksuar se, nëse gjykata e apelit është gjykatë që shqyrton faktet dhe ligjin, dhe duhet të bëjë një vlerësim të plotë të çështjes për të konkluduar, nëse i pandehuri është apo jo fajtor, nga këndvështrimi i procesit të drejtë – kjo çështje nuk mund të vendoset pa një vlerësim të drejtpërdrejtë apo direkt të provave.[11] Në këtë vështrim, ligjvënësi me ndryshimin e pikës ‘4’ ka vendosur si kriter detyrues për gjykatën e apelit, që në rastet kur prokurori paraqet apel ndaj vendimit të shkallës së parë që ka deklaruar të pafajshëm të pandehurin, të disponojë për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor. Kjo dispozitë kufizon gjykatën e apelit në dhënien e një vendimi fajësie, vetëm duke bërë një rivlerësim të ndryshëm të provave të marra e të verifikuara në shkallë të parë.

       

      1. Kjo normë shtron disa çështje për diskutim.[12] Diskutimi i parë lidhet me faktin nëse përsëritja e shqyrtimit gjyqësor duhet urdhëruar nga gjykata e apelit, që në fillim të gjykimit në apel/pa filluar dëgjimin e shkaqeve të ankimit, duke u mjaftuar me konstatimin e apelit të prokurorit për ndryshimin e vendimit të pafajësisë. Në lidhje me këtë diskutim, një pjesë e gjyqtarëve të apelit kanë çmuar se për të krijuar një tablo të qartë të problematikave që parashtrojnë palët, është e nevojshme që fillimisht të dëgjohen shkaqet e ankimit.  Kjo do të ndihmonte gjykatën e apelit për të identifikuar saktë objektin e të provuarit dhe provat që duhet të merren gjatë këtij gjykimi në apel, si dhe për të verifikuar nëse ka shkaqe procedurale që sjellin pavlefshmërinë e vendimit të apeluar. 

       

      1. Nga ana tjetër, ka edhe mendime që rihapja apo përsëritja e shqyrtimit gjyqësor, duhet disponuar menjëherë pas legjitimimit të palëve. Argumentimi në këtë rast, bazohet në faktin se në këtë mënyrë shmanget çdo paragjykim që mund të krijohet mbi gjykatën e apelit. Në fakt, ky është edhe diskutimi i dytë që shtrohet në lidhje me këtë normë: a vihet në dyshim paanshmëria e gjyqtarit të apelit, që disponon për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, bazuar në faktin se ka një apel nga prokurori që kundërshton një vendim pafajësie të dhënë në shkallë të parë? Në përgjigjen e kësaj pyetje duhet analizuar në radhë të parë kuptimi i termit ‘paanshmëri e gjyqtarit’, që nënkupton mungesë paragjykimi në zgjidhjen e çështjes, qoftë ai i dukshëm ose i perceptuar[13].  Nëse analizojmë paanshmërinë në raport me vendimmarrjen e gjykatës së apelit për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor – arrijmë në konkluzionin se nuk ka paragjykim, pasi duke rimarrë provat apo/dhe duke dëgjuar drejtpërdrejtë dëshmitarët, gjyqtarët në apel ritrajtojnë çështjen nga fillimi, duke mos patur asnjë lloj ndikimi nga vendimi i gjykatës së shkallës së parë.  Në këtë rast, respektohet parimi i kontradiktoritetit, provat i nënshtrohen debatit gjyqësor dhe palëve u krijohen mundësi të barabarta për të diskutuar çështjen dhe për të realizuar mbrojtjen.

       

      1. Në një vështrim krahasues, evidentohen edhe disa qëndrime të jurisprudencës italiane nisur nga karakteristikat e përbashkëta që kanë ligjet procedurale penale respektive. Gjykata e Kasacionit në Itali, Kolegjet/Seksionet e Bashkuara, kanë marrë në shqyrtim çështje të ndryshme në lidhje me përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor në apel, duke theksuar se, vlerësimi i provave, nisur nga lidhja e ngushtë që ekziston midis parimit ‘përtej dyshimit të arsyeshëm’ dhe parimit kushtetues të prezumimit të pafajësisë, kërkon që gjyqtari i apelit të respektojë një standard më të lartë të argumentit për reformimin/ndryshimin e një vendimi pafajësie. Garancia e përsëritjes së shqyrtimit gjyqësor, ndërhyn për të balancuar rrezikun e një dënimi të parë të pandehurit në apel, pavarësisht nga natyra e gjykimi të zhvilluar, i zakonshëm apo i posaçëm.[14]

       

      1. Një diskutim tjetër që lind në rastin e parashikuar në pikën ‘4’ të nenit 427 KPP, është apeli i prokurorit kundër pafajësisë së pandehurit, të gjykuar në shkallë të parë me ritin e ‘gjykimit të shkurtuar’, në raport me detyrimin e gjykatës së apelit për të përsëritur shqyrtimin gjyqësor. Gjykimi i shkurtuar është një nga llojet e gjykimeve të posaçme që parashikon KPP në Shqipëri, që nënkupton një gjykim mbi aktet e grumbulluara gjatë hetimit paraprake, gjykim të cilit i mungon faza e debatit gjyqësor dhe marrja e provave.[15] Në këto kushte, detyrimi i gjykatës së apelit për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, kur formon një bindje të kundërt me gjykatën e shkallës së parë, duhet analizuar në raport me pasojën që sjell mbi vendimin e gjykatës së shkallës së parë që ka disponuar për të proceduar me gjykim të shkurtuar. Thelbi i këtij diskutimi lidhet me pasojën që sjell gjykimi sipas procedurës të gjykimit të shkurtuar për të pandehurin, i cili në rast se dënohet nga gjykata përfiton uljen e dënimit me një të tretën e tij.[16] A mund të aplikohet kjo dispozitë në rastin kur i pandehuri dënohet për herë të parë në apel? 

       

      1. Në lidhje me këtë diskutim, është me rëndësi të theksohet së pari, nëse ndaj vendimit të marrë nga gjykata e shkallës së parë për pranimin e kërkesës për gjykim të shkurtuar, lejohet ankim dhe së dyti, nëse vendimi që lejon apo pranon kërkesën për gjykim të shkurtuar mund të revokohet nga gjykata e apelit. Neni 405 pika 6 e KPP, në mënyrën sesi është formuluar, vlerësojmë se nuk parashikon ankim së bashku me vendimin përfundimtar, në rastin kur është pranuar kërkesa e të pandehurit për gjykim të shkurtuar. Tipar i rëndësishëm i ankimeve është parimi i taksativitetit, që nënkupton se lejohet ankim, vetëm n? rastet e parashikuara shprehimisht n? ligj dhe vetëm nga pala q? ligji ja lejon ankimin. Në këto rrethana, duke zbatuar këtë parim edhe në rastin konkret, kur pranohet kërkesa për gjykim të shkurtuar, nuk lejohet ankimi ndaj tij së bashku me vendimin përfundimtar nga ana e prokurorit të çështjes. Fakti që ndaj vendimit për pranimin e kërkesës nuk lejohet ankim, e këtu është fjala për prokurorin, lidhet edhe me interesin e këtij të fundit për të ankimuar këtë vendim, e vlerësuar kjo në dy drejtime: (i) kërkesa për të proceduar me gjykim të shkurtuar është një e drejtë që ligji ja ka njohur të pandehurit, i cili pranon të gjykohet mbi aktet e hetimit paraprak, në gjendjen në të cilën ato janë në fashikullin e gjykimit, duke hequr dorë nga shqyrtimi i tyre në seancë gjyqësore/kontradiktoriteti; (ii) prokurori duke paraqitur kërkesën për dërgimin e çështjes në gjyq, nënkupton se hetimet e kryera janë të plota dhe ka prova të mjaftueshme për të mbështetur akuzën. Në mbështetje të kësaj analize, konkluzioni do të ishte që gjykata e apelit nuk mund të revokojë vendimin për pranimin e gjykimit të shkurtuar.[17]   

       

      1. Në mbështetje të konkluzionit të sipërcituar, duhet theksuar se përsëritja e shqyrtimit gjyqësor në apel, nuk mund të cenojë përfitimet që ligji ia ka njohur të pandehurit, element ky që ndikon drejtpërdrejtë në dënimin që caktohet ndaj tij. Është i vërtetë fakti që në këtë rast ka një apel të prokurorit, ndaj nuk gjen zbatim parimi ne reformatio in peius. Ky parim do të thotë se, gjykata mund të ndryshojë pafajësinë në fajësi; mund të caktojë edhe një dënim më të rëndë se ajo që ka kërkuar prokurori; mund të bëjë edhe një cilësim juridik të veprës penale, më të rëndë në raport me atë që ka evidentuar prokurori në akuzën e ngritur.[18]  Por, nga ana tjetër, përderisa vendimi për të proceduar me gjykim të shkurtuar nuk është cenuar dhe i pandehuri vijon të jetë dakord me gjykimin mbi aktet, vlerësojmë se nuk mund ti kundërdrejtohen atij gabimet në fakt apo në ligj, që mund të jenë bërë nga prokurori apo gjykata e shkallës së parë.   

       

      1. Përsëritja e shqyrtimit gjyqësor në apel, për shkak të një vlerësimi të ndryshëm të provave që janë vendimtare dhe mbi të cilat është bazuar vendimi i pafajësisë në shkallë të parë, është një standard i adresuar nga jurisprudenca e GJEDNJ-së. Respektimi i procesit të rregullt dhe të drejtë, nënkupton që gjyqtari i apelit, i investuar me apelin e prokurorit ndaj vendimit të pafajësisë të dhënë në shkallë të parë, edhe nëse është deklaruar në një gjykim ku është proceduar me gjykim të shkurtuar, nuk mund të reformojë/ndryshojë in peius këtë vendim, duke deklaruar fajtor të akuzuarin, pa proceduar qoftë edhe kryesisht, me përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor. Gjyqtari i apelit është i detyruar në këtë rast të marrë dhe të shqyrtojë provat që janë vlerësuar si vendimtare në vendimin e pafajësisë në shkallë të parë.[19]  

       

      1. Gjykata e Kasacionit në Itali ka theksuar se,[20] vendimi i gjykatës së apelit është i cenueshëm si i mangët në motivim/vendim i paarsyetuar, për mosrespektim të parimit të gjykimit ‘përtej çdo dyshimi të arsyeshëm’ – nëse gjykata e apelit mbi ankimin e prokurorit, konfirmon përgjegjësinë e të akuzuarit/deklaron fajtor të pandehurin, duke reformuar in peius një vendim pafajësie të dhënë në përfundim të një gjykimi sipas ritit të gjykimit të shkurtuar jo i kushtëzuar[21]. Gjykata e apelit nuk mund të vendosë mbi themelin e çështjes, duke bërë një vlerësim të ndryshëm të dëshmive apo provës deklarative, që janë gjykuar si vendimtare në gjykimin në shkallë të parë, pa i ekzaminuar këto dëshmitarë/deklarues që kanë bërë këto deklarata, gjatë gjykimit në apel. Ky konstatim është i lidhur edhe me faktin se vlerësimi i besueshmërisë së dëshmitarëve është një proces kompleks, i cili nuk mund të realizohet thjesht duke lexuar përmbajtjen e deklaratave/dëshmive të marra gjatë gjykimit në shkallë të parë, duke u bazuar në procesverbalin e seancave gjyqësore.[22]

       

      1. Në vlerësimin e provave, nisur nga lidhja e ngushtë që ekziston midis parimit ‘përtej dyshimit të arsyeshëm’ dhe parimit kushtetues të prezumimit të pafajësisë, kërkohet që gjyqtari i apelit të respektojë një standard më të lartë të argumentimit për reformimin/ndryshimin e një vendimi pafajësie. Garancia e përsëritjes së shqyrtimit gjyqësor, në të njëjtën kohë, ndërhyn për të balancuar rrezikun e një dënimi të parë të pandehurit në apel, pavarësisht nga natyra e gjykimi të zhvilluar, i zakonshëm apo i posaçëm.[23]

       

      1. Si një konkluzion logjik, edhe në rastin kur vendimi i gjykatës së shkallës së parë ndryshohet/reformohet in melius, ligji nuk imponon ndonjë detyrim për gjykatën e apelit për të përsëritur shqyrtimin gjyqësor. Ky konstatim nuk ndalon gjykatën e apelit që nëse e çmon të nevojshme apo të domosdoshme, të përsërisë edhe kryesisht shqyrtimin gjyqësor edhe në këtë rast. Por nga këndvështrimi i të drejtës së pandehurit për një proces të drejtë, në rastin kur kemi një ndryshim të vendimit të fajësisë së dhënë në shkallë të parë, në një vendim pafajësie në apel, nuk ka ndonjë cenim të parimit përtej dyshimit të arsyeshëm apo të prezumimit të pafajësisë.[24]

       

      22. Në rastet kur gjykata e apelit urdhëron përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, duhet të ketë në vëmendje zbatimin e parimit të ‘gjykimit të pandërprerë’, sanksionuar në nenin 342 të KPP.  Ky parim nënkupton që nëse është e mundur, gjykata e apelit duhet të procedojë me marrjen e provave menjëherë, që do të thotë se pala që kërkon marrjen apo rimarrjen e provave ka detyrimin të depozitojë listën e dëshmitarëve dhe të ekspertëve që kërkon të pyeten.[25] Dispozita përcakton se, përjashtimisht nga ky rregull shqyrtimi gjyqësor shtyhet për një afat jo më të gjatë se dhjetë ditë.  Në fakt, në praktikë ndonëse seanca e parë për marrjen e provave në apel caktohet gjithmonë brenda afatit 10 ditor, ka raste kur për arsye që nuk varen nga gjykata, nuk arrihet të sigurohet prova apo të përfundojë shqyrtimi gjyqësor në apel në këtë seancë.  Dispozita nuk parashikon ndonjë sanksion apo pasojë në rast se, provat nuk merren brenda afatit 10 ditor, por gjykata i kanë dhënë përparësi në këtë rast, të drejtës së pandehurit për proces të drejtë. Në fakt, ky parashikim shtron një diskutim tjetër, që lidhet edhe me natyrën e gjykimit në apel – a mundet trupi gjykues i caktuar me shqyrtimin e çështjes të diskutojë paraprakisht në dhomë këshillimi shkaqet e ankimit e, kur çmon të nevojshme përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, qoftë edhe kryesisht, për të garantuar menjëhershmërinë e gjykimit, të thërrasë dëshmitarët/ekspertët? Një qëndrim i tillë, nuk cenon paanshmërinë e gjyqtarit të apelit, por do ishte një zgjidhje e drejtë për të shmangur shtyrjen e panevojshme të gjykimit, veçanërisht në rastet kur gjykata disponon kryesisht për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor.

       

      [1] Para ndryshimeve të KPP me ligjin nr. 41/2021, kjo dispozitë parashikonte edhe një moment të mëvonshëm kur pala mund të kërkonte/parashtronte kërkesën për përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, që lidhej me plotësimin e aktit të apelit. Kjo fjalë e dispozitës është shfuqizuar pikërisht me ligjin 41/2021.

      [2] Neni 415, pika 2 KPP ka pësuar ndryshime me ligjin nr. 41/2021 duke mos u lejuar pala që ka bërë ankim të parashtrojë shkaqe të tjera që lidhen me ankimin.

      [3] Pika 3 e nenit 415 të KPP

      [4] Pika 6 e nenit 426-a të KPP

      [5] Neni 149 i KPP

      [6] Neni 367 i KPP

      [7] Pika 5 e nenit 426-a të KPP

      [8] Rexhep Murati, “Rishikimi i Procedurës Penale për shkak të fakteve dhe provave të reja”, Universiteti i Prishtinës, 2006 (miratuar nga Këshilli Botues i Universiteti të Prishtinës, ISBN9951-401-18X)

      [9] Në lidhje me trajtimin e ‘provës së re’, janë shprehur Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë (KBGJL), në vendimin unifikues nr. 6/2002, ndonëse objekt i shqyrtimit në atë gjykim ka qenë instituti i rishikimit, mendojmë se interpretimi i tyre për ‘provën e re’ dhe si duhet trajtuar ajo, mund të vlejë edhe në këtë rast.  Konkretisht, KBGJL kanë arritur në qëndrimin unifikues: “...kolegjet, arritën ne përfundimin se prova qe shërben si shkak për rishikim duhet te jete e re, ne kuptimin qe ajo te këtë dale ose te jete zbuluar pasi vendimi te këtë marre forme te prere. (shënimi ynë: pasi të jetë shpallur vendimi i shkallës së parë) Ne lidhje me këtë ligjvënësi ka përdorur shprehjet: “… kane dalë” ose “janë zbuluar”. … Ne te dy rastet behet fjale për prova, te cilat, megjithëse kane ekzistuar objektivisht ne kohen kur u shqyrtua çështja, ato nuk ishin paraqitur nga palët deri në momentin qe vendimi ka marre forme te prere, pasi ekzistenca e tyre nuk dihej, deri atëherë, prej tyre (palëve). Mosdijenia e palëve për ekzistencën e këtyre provave, ne këto raste e ka burimin ose ne mosthellimin e tyre ne procesin e zbulimit ose në pamundësinë dhe pengesat reale që ato mund të kenë hasur gjatë këtij procesi. …

      Dallimi midis shprehjeve “… kanë dalë…” dhe “… janë zbuluar”, konsiston në faktin se shprehja e parë përdoret në rastin kur ekzistenca e provave të reja që kanë lidhje me një vendim penal të formës së prerë të mëparshëm, evidentohet gjatë një procesi hetimor ose gjyqësor tjetër, i cili nuk ka lidhje me çështjen për të cilën është dhënë vendimi që kërkohet të rishikohet dhe janë fiksuar në aktet procedurale (proces-verbalet) e dosjes përkatëse. Kurse e dyta, kur palët e interesuara, për të verifikuar pretendimet ose dyshimet e tyre në lidhje me vërtetësinë dhe drejtësinë e vendimit të dhënë, kryejnë veprimtari verifikuese, mbasi ky vendim ka marrë formën e prere...”. http://www.gjykataelarte.gov.al/ëeb/Vendime_Unifikuese_39_1.php

      [10] GJEDNJ, rasti Malo kundër Shqipërisë, aplikimi nr. 72359/11, vendimi i datës  22.5.2018

      https://hudoc.echr.coe.int/eng

      [11] GJEDNJ, rasti Dan kundër Moldavisë, cituar më lart.

      [12] Diskutimet janë problematika të evidentuara nga gjyqtarët e apeleve, por theksojmë së nuk ka një qëndrim të konsoliduar, e aq më pak të ketë një vendim njehsues të Gjykatës së Lartë. Për shkak të problematikave me faqet web të gjykatave të apelit është e pamundur të ilustrojmë qëndrimet e evidentuara me praktikë gjyqësore.

      [13]Gjykata Kushtuese në vendimin nr. 38/2007 (qëndrim ky i konsoliduar edhe në jurisprudencën vijuese të kësaj gjykate) ka theksuar: “Parimi i paanësisë që zbatohet për çdo çështje kërkon nga gjyqtarët që të mos kenë paragjykime në lidhje me çështjen e shtruar përpara tyre dhe të mos veprojnë në mënyrë të tillë që ndihmojnë interesat e njërës prej palëve. Një gjykatë duhet të jetë e paanshme jo vetëm formalisht, por edhe në mënyrë të shprehur. “E drejta për t’u gjykuar përpara një gjykate kompetente, të pavarur dhe të paanshme të caktuar me ligj kërkon që drejtësia jo vetëm duhet të bëhet, por ajo gjithashtu duhet të shikohet që bëhet”. Në këtë kuadër, Gjykata Kushtetuese ka theksuar në disa vendime të saj se “parimi i paanshmërisë ka në vetvete elementin e vet subjektiv, i cili lidhet ngushtë me bindjen e brendshme që krijon gjyqtari për zgjidhjen e çështjes në gjykim, si dhe elementin objektiv me të cilin kuptohet dhënia e garancive të nevojshme për gjykim të paanshëm nga vetë gjykata, përmes mënjanimit prej saj të çdo dyshimi të përligjur në këtë drejtim... Paanshmëria është një parim kushtetues që duhet respektuar nga gjyqtari në çdo shkallë të procesit, detyrim nga i cili nuk përjashtohet as gjyqtari në Gjykatën e Lartë…”. http://www.gjk.gov.al/web/Lista_e_Vendimeve_92_1.php    

      [14] Vendimi i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës Kasacionit Itali, 14800, viti 2018, Troise Gianluca http://www.cortedicassazione.it/

      [15] Për më tepër në lidhje me karakteristikat e këtij lloj gjykimi të posaçëm, referohen komentet e nenit 403 dhe nenit 405 të KPP

      [16] Pika ‘1’ e nenit 406 të KPP

      [17] GJEDNJ-ja ka trajtuar në disa çështje veçoritë e institutit të gjykimit të shkurtuar. Ajo, duke analizuar institutin në fjalë, ka theksuar se, kjo procedurë paraqet avantazhe të padiskutueshme për të pandehurin: në rast dënimi, ky i fundit gëzon një ulje të dënimit. ... Këto garanci përbëjnë aspekte themelore të së drejtës për një proces të rregullt ligjor të sanksionuar nga neni 6 i KEDNJ-së. Gjithsesi as teksti dhe as fryma e kësaj dispozite nuk ndalojnë që një person të heqë dorë në mënyrë spontane dhe të shprehur nga kjo e drejtë. Por, që të merret në konsideratë nën këndvështrimin e Konventës, kjo heqje dorë duhet të jetë e shprehur në mënyrë eksplicite dhe duhet të jetë e shoqëruar me një minimum garancish. (shih vendimet e GJEDNJ-së në çështjen Hermi kundër Italisë, nr. 18114/02, §§ 27-28 dhe në çështjen Hany kundër Italisë, nr. 17543/05)/https://hudoc.echr.coe.int/eng.

      [18] Për më tepër, komenti i nenit 425 i KPP

      [19]Po referojmë një vendim të Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës Kasacionit Itali, në mungesë të një jurisprudence të konsoliduar e njësuese të gjykatave shqiptare/vendimi nr. 27620, datë 28/04/2016, Dasgupta, (Rv. 267487)/http://www.cortedicassazione.it/. Theksojmë se, me ligjin nr. 103, datë 23 qershor 2017, (i ashtuquajtur “Ligji Orlando”), në KPP Itali është shtuar dispozitën 603 3-bis që parashikon se, ‘Në rastin e ankimit të ushtruar nga prokuroria kundër një vendimi pafajësie, për motive që lidhen me vlerësimin e provave verbale, gjykata e apelit duhet të vendosë përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor’ (përkthim jo zyrtar i dispozitës përkatëse të KPP-së italiane).

      [20] Vendim i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës së Kasacionit Itali, nr. 18620, datë 19/01/2017, (rasti Patalano, Rv. 269785)/http://www.cortedicassazione.it/.

      [21] Ky lloj gjykimi është identik si gjykimi i shkurtuar në Kodin tonë të Procedurës Penale

      [22] Standard i theksuar nga GJEDNJ, në çështjen Dan kundër Moldavisë, cituar më lart, e në vijim në jurisprudencën e saj (për më shumë në lidhje me këtë moment, do të gjeni në pjesën e këtij komenti ku trajtohet jurisprudenca e GJEDNJ-së)

      [23] Vendimi i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës Kasacionit Itali, 14800, viti 2018, (rasti Troise Gianluca) /http://www.cortedicassazione.it/.

      [24] Ky konkluzion ka gjetur mbështetje në jurisprudencën unifikuese të Gjykatës Kasacionit Itali, referim që në rastin tonë bëhet për shkak të mungesës së jurisprudencës në Shqipëri në lidhje me këtë dispozitë të KPP. Për më tepër, shiko rastet Dasgupta, Troise, të referuara më lart.

      [25] Neni 337 i KPP – vlerësojmë se gjen zbatim kjo dispozitë përderisa në apel zbatohen për aq sa është e mundur, rregullat e gjykimit në shkallë të parë

      1. Gjatë procesit të reformimit të sistemit të drejtësisë në Republikën e Shqipërisë, një nga objektivat kryesore që lidhej me drejtësinë penale, ishte edhe rritja e efiçencës dhe profesionalizmit të sistemit të drejtësisë.[1] Në relacioni për ndryshimet në KPP, në lidhje me gjykimin në apel – megjithë diskutimet dhe sugjerimet në dokumentin strategjik për kufizimin e rasteve të shqyrtimit nga gjykata e apelit, u pa e arsyeshme moskufizimi i juridiksionit të gjykatës së apelit, duke mbetur kjo gjykatë një gjykatë ligji dhe fakti, që kontrollon vendimmarrjet e gjykatës së shkallës së parë.

       

      1. Në zbatim të standardeve të GJEDNJ, në nenin 427, paragrafi i katërt është parashikuar ndalimi i rëndësishëm për mosdeklarimin fajtor nga gjykata e apelit e të pandehurit të shpallur të pafajshëm në gjykimin në shkallë të parë, vetëm mbi bazën e vlerësimit të ndryshëm të provave të marra në gjykimin në shkallë të parë, duke sanksionuar se në një rast të tillë gjykata e apelit përsërit shqyrtimin gjyqësor.[2]

       

       

      [1] Për më tepër, Strategjia e Reformës në Sistemin e Drejtësisë, miratuar me vendimin nr. 15, datë 30/07/2015 nga Komisioni i Posaçëm Parlamentar/www.euralius.eu/old/images/Justice-Reform/Strategjia-ne-Refomen-e-Sistemit-te-Drejtesise_24-07-2015.pdf

      [2] Relacioni për disa shtesa e ndryshime në KPP

    • Asnjë koment

  • A.    Vendime të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut

     

    1. Në çështjen Dan kundër Moldavisë/datë 5 korrik 2011, GJEDNJ vlerësoi se, Nëse gjykata e apelit është gjykatë që shqyrton faktet dhe ligjin, dhe duhet të bëjë një vlerësim të plotë të çështjes për të konkluduar, nëse i pandehuri është apo jo fajtor, nga këndvështrimi i procesit të drejtë – kjo çështje nuk mund të vendoset pa një vlerësim të drejtpërdrejtë apo direkt të provave. GJEDNJ konsideron se, ato që kanë përgjegjësinë për të vendosur fajësinë ose pafajësinë e të akuzuarit duhet në parim, të jenë në gjendje të dëgjojnë vetë dëshmitarët dhe të vlerësojnë besueshmërinë e tyre. vlerësimin i besueshmërisë së një dëshmitari është një detyrë komplekse që zakonisht nuk mund të arrihet me thjesht leximin e fjalëve të tij të regjistruara.

     

    1. Në rastin Dan kundër Moldavisë, GJEDNJ mes të tjerave ka theksuar edhe faktin se, mënyra e zbatimit të nenit 6 në proceset para gjykatës së apelit, varet nga karakteristikat e veçanta të procedimit ku është përfshirë – duhet të merret në konsideratë tërësia e procedurave ligjore të ndjekura në sistemin e brendshëm ligjor dhe roli që ka gjykata e apelit në të”.

     

    1. Në çështjen Hanu kundër Rumanisë/datë 04/06/2013, GJEDNJ shkon edhe më tej, duke theksuar se, përsëritja e shqyrtimit gjyqësor duhet bërë edhe pa një kërkim paraprak nga i pandehuri. Në rastin kur gjykata e apelit arrin në një konkluzion të ndryshëm nga gjykata e shkallës së parë, në lidhje me besueshmërinë e dëshmitarëve dhe si rrjedhojë edhe për fajësinë e të pandehurit, duhet të shqyrtojë drejtpërdrejtë dëshmitarët e akuzës, duke disponuar edhe kryesisht përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor.

     

    1. GJEDNJ-ja ka trajtuar në disa çështje edhe veçoritë e institutit të gjykimit të shkurtuar. Ajo, duke analizuar institutin në fjalë, ka theksuar se, kjo procedurë paraqet avantazhe të padiskutueshme për të pandehurin: në rast dënimi, ky i fundit gëzon një ulje të dënimit. ... Këto garanci përbëjnë aspekte themelore të së drejtës për një proces të rregullt ligjor të sanksionuar nga neni 6 i KEDNJ-së. Gjithsesi as teksti dhe as fryma e kësaj dispozite nuk ndalojnë që një person të heqë dorë në mënyrë spontane dhe të shprehur nga kjo e drejtë. Por, që të merret në konsideratë nën këndvështrimin e Konventës, kjo heqje dorë duhet të jetë e shprehur në mënyrë eksplicite dhe duhet të jetë e shoqëruar me një minimum garancish.[1]

     

    1. Çështja Lorefice kundër Italisë, aplikimi nr. 63446/13, datë 29/06/2017. Në këtë vendim GJEDNJ ka konfirmuar parimet e vendosura në çështjen Dan kundër Moldavisë, duke vlerësuar se nëse gjykata e apelit konsideron të nevojshëm ndryshimin e vendimit të shkallës së parë për pafajësi, bazuar në një vlerësim të ndryshëm të provave, ajo gjykatë duhet domosdoshmërisht të sigurojë rishqyrtimin e tyre. GJEDNJ në këtë vendim në lidhje me përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor në apel, ka theksuar se, procedurat për të aplikuar nenin 6 të Konventës për procedurat e apelimit varen nga veçoritë e procedurës në fjalë; duhet të merret në konsideratë i gjithë procesi i zhvilluar në sistemin e brendshëm juridik dhe roli i luajtur nga gjyqtari i apelit. Kur një gjyqtar i apelit (sipas legjislacionit të brendshëm te shtetit) shqyrton çështje të faktit dhe ligjit, duke shqyrtuar çështjen e përgjithshme të fajësisë ose pafajësisë të pandehurit, gjyqtari nuk mund, për arsye të drejtësisë së gjykimit, të vendosë për çështje të tilla pa një vlerësim të drejtpërdrejtë të burimeve të provave.

     

    1. Në rastin konkret, GJEDNJ ka konstatuar se gjykata e Sciacca/gjykatësi i shkallës së parë pasi dëgjoi dëshmitarin X në seancë (paragrafi 9 më lart), ka deklaruar të pafajshëm ankuesin, pasi konsideroi se dëshmia e këtij dëshmitari nuk ishte e besueshme. Sipas gjykatës, deklaratat e këtij të fundit dhe të dëshmitarit Y, të pyetur gjatë një seance dëgjimore ad hoc para gjykatësit hetues (sigurimi i provës gjatë hetimit paraprak), ishin të pasakta, joligjore dhe joekzistente. Prandaj, gjykata e shkallës së parë vlerësoi se, jo vetëm që këto deklarata nuk vërtetoheshin nga elementë të tjerë, por ato ishin të rreme, gjë që çoi në kalimin e dosjes/akteve prokurorisë, me qëllim që të vlerësonte nëse ishte e nevojshme të fillohej një hetim penal, për dëshmi të rreme kundër X, Y dhe pesë dëshmitarëve të tjerë. GJEDNJ në këtë vendim konstatoi se, gjykata e apelit, duke qenë gjykatë fakti dhe ligji, të nxirrte një vendim të ri për meritat e çështjes, duke urdhëruar edhe kryesisht përsëritjen e shqyrtimit gjyqësor, në përputhje me nenin 603 paragrafi 3 të kodit të procedurës penale, dhe duke vijuar në një seancë të re me marrjen e dëshmive/pyetjen apo ripyetjen e dëshmitarëve.

     

    1. GJEDNJ vëren se, Gjykata e Apelit Palermo në këtë rast, rrëzoi vendimin e kontestuar, duke vlerësuar se dëshmitë e X dhe Y ishin të besueshme, të sakta dhe të vërtetuara nga elementë të ndryshëm. Në këtë vendim, vihet theksi në faktin se Gjykata e Apelit Palermo nuk e kufizoi veten në një vlerësim të ri të elementeve me një natyrë thjesht juridike, por dha një vendim për një çështje faktike, përkatësisht besueshmërinë e dëshmive të X dhe Y, duke modifikuar kështu faktet e shqyrtuara nga gjykata e shkallës së parë. Duke pasur parasysh pasojat që vinin për ankuesin, GJEDNJ thekson se, që ata që kanë përgjegjësi të vendosin për fajësinë ose pafajësinë e të akuzuarit, në parim duhet të dëgjojnë dëshmitarët personalisht dhe të vlerësojnë besueshmërinë e tyre. Vlerësimi i besueshmërisë së një dëshmitari është një veprimtari komplekse që, normalisht, nuk mund të kryhet thjesht duke lexuar përmbajtjen e deklaratave të këtij të fundit, siç raportohet në procesverbalin e seancave dëgjimore në shkallë të parë. ??Në dritën e arsyeve të mësipërme, GJEDNJ konkludoi se fakti që, Gjykata e Apelit Palermo nuk vazhdoi në një seancë të re marrjen e dëshmisë së X, Y dhe/ose dëshmitarëve të tjerë përpara se të anulonte aktgjykimin për deklarimin e pafajësisë të ankuesit në shkallë të parë, do të thotë se ajo/gjykata e apeli ka paragjykuar rezultatin e gjykimit në apel. Si rezultat, u konstatua se ka pasur një shkelje të nenit 6/1 të Konventës.

     

    1. Çështja Malo kundër Shqipërisë/datë 22/05/2018. Në këtë vendim GJEDNJ konstatoi shkelje të nenit 6 të Konventës për shkak se gjykata e apelit nuk ka dhënë arsye, për mospranimin e kërkesës së të pandehurit për marrjen e provave të reja dhe thirrjen e dëshmitarëve. GJEDNJ thekson se, gjykata e apelit nuk ka dhënë asnjë arsye tjetër çfarëdo për të argumentuar mospranimin e kërkesës së mbrojtësit, por thjesht ka përsëritur arsyetimin dhe gjetjet e gjykatës së shkallës së parë. Në dritën e konstatimeve të mësipërme, GJEDNJ ka konstatuar se ankuesi nuk kishte në të vërtetë mundësinë për të marrë një përcaktim të ri mbi bazueshmërinë e akuzave të ngritura ndaj tij nga një gjykatë, në një procedurë në përputhje me garancitë e drejtësisë të nenit 6 të KEDNj.

     

    [1] Shih vendimet e GJEDNJ-së në çështjen Hermi kundër Italisë, nr. 18114/02, §§ 27-28 dhe në çështjen Hany kundër Italisë, nr. 17543/05 - https://hudoc.echr.coe.int/eng

  • Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, Qershor 2015, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë.

    Relacioni për disa shtesa e ndryshime në KPP

     

  • Kodi i procedurës penale: neni 149; neni 337; neni 342; neni 367, neni 403; neni 405; neni 406; neni 415, neni 425; neni 426/a;

     

  • Asnjë koment

  • A. Vendime të Gjykatës Kushtetuese

    Vendimi nr. 38, datë 15.10.2007, Edmond Kaçi (qëndrimi konsoliduar i Gjykatës Kushtetuese edhe në jurisprudencën në vijim)

     B. Vendime GJEDNJ

    Çështja Dan kundër Moldavisë, aplikimi nr. 8999/07, vendimi i datës 5.10.2011;

    Çështja Hannu kundër Rumanisë, aplikimi nr. 10890/04, vendimi i datës 4.9.2013;

    Çështja Lorefice kundër Italisë, aplikimi nr.63446/13, vendimi i datës 29.9.2017

    Çështja Hermi kundër Italisë, nr. 18114/02;

    Çështja Hany kundër Italisë, nr. 17543/05;

    Çështja Malo kundër Shqipërisë”, aplikimi nr. 72359/11, vendimi i datës  22.5.2018

    C. Vendime të Gjykatës së Lartë/Vendime Gjyqësore

    Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë (KBGJL), në vendimin unifikues nr. 6/2002

    vendimi i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës Kasacionit Itali nr. 27620, datë 28/04/2016, Dasgupta, (Rv. 267487)

    Vendim i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës së Kasacionit Itali, nr. 18620, datë 19/01/2017, (rasti Patalano, Rv. 269785)

    Vendimi i Seksioneve të Bashkuara të Gjykatës Kasacionit Itali, 14800, viti 2018, (Troise Gianluca)

     

  • Rexhep Murati, “Rishikimi i Procedurës Penale për shkak të fakteve dhe provave të reja”, Universiteti i Prishtinës, 2006 (miratuar nga Këshilli Botues i Universiteti të Prishtinës, ISBN9951-401-18X)

     

    Relacioni për ndryshimet e K.Pr.Penale”, Mars 2017.

    Strategjia e Reformës në Sistemin e Drejtësisë, miratuar me vendimin nr. 15, datë 30/07/2015 nga Komisioni i Posaçëm Parlamentar

  • Asnjë koment
Albana Boksi
Albana Boksi