Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Qëllimi i normave të parashikuara nga ky nen është i dyfishtë. Nga njëra anë tentohet të garantohet një proces i besueshëm, i pavarur dhe i zhvilluar në kohë të arsyeshme duke futur elementë detyrues dhe fakultativë për verifikimin e përmbushjes së kushteve ligjore nga ana e kandidatëve për anëtarë të Këshillit të Lartë Gjyqësor (KLGJ). Nga ana tjetër, tentohet të garantohet transparenca e këtij procesi duke vendosur rregulla procedurale mbi publikimin e rezultateve të verifikimit.
  • Objekti
    2. Neni 31 vendos rregulla dhe afate për punën e komisionit ad hoc të krijuar sipas nenit 23 të Ligjit të Qeverisjes, për verifikimin e plotësimit të kushteve ligjore nga ana e kandidatëve për anëtar të KLGJ-së. Këto rregulla kanë kryesisht natyrë procedurale dhe janë strukturuar sipas një logjike gati kronologjike.
  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës
    3. Pika 1 e nenit 31 cakton një afat maksimal prej 45 ditësh për verifikimin e kushteve ligjore nga ana e kandidatëve. Ky afat fillon nga dita e nesërme e mbarimit të afatit të dorëzimit të shprehjeve të interesit dhe brenda tij komisioni ad hoc duhet të përfundojë procesin e verifikimit. Gjithsesi afati është “rregullator” dhe mosrespektimi i tij nuk ndikon mbi vlefshmërinë e procedurës së zgjedhjes.

     

    4. Me qëllim kontrollin e përmbushjes së kritereve të parashikuara nga ligji, komisioni ad hoc përqendrohet në tre drejtime, ku një është i detyrueshëm dhe dy janë fakultativë. Për kontrollin e integritetit, kandidatët janë të detyruar të plotësojnë formularët bashkëngjitur ligjit nr.138/2015, “Për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike” (Ligji i Dekriminalizimit). Këta formularë i përcillen Prokurorisë së Përgjithshme e cila i verifikon brenda 30 ditëve. Sërish afati i vendosur këtu është rregullator dhe mosrespektimi i tij nuk ndikon në vlefshmërinë e procedurës së zgjedhjes dhe nuk sjell pasoja për kandidatët. Opsionet e tjera të parashikuara nga ligji nuk janë të detyrueshme për komisionin ad hoc. Ky organizëm është i lirë të zgjedhë nëse do t’i drejtohet Dhomës Kombëtare të Avokatisë për verifikimin e licencës së avokatisë, shlyerjen e detyrimeve ndaj Dhomës së Avokatisë, përvojën në punë, licencës së përfaqësimit para Gjykatës së Lartë dhe ekzistencën ose jo të masave disiplinore në fuqi. Komisioni ka gjithashtu mundësi që të kërkojë informacion për përmbushjen e kushteve ligjore nga të gjithë personat e tretë, publikë apo privatë, individë apo persona juridikë.

     

    5. Në përfundim të vlerësimit, komisioni garanton transparencën e procesit në dy forma; e para është shpallja publike e emrave të kandidatëve që përmbushin kriteret duke shfrytëzuar faqet e internetit të institucioneve të përfshira (Avokati i Popullit, Kuvendi dhe DHKA); e dyta është komunikimi i rezultatit të verifikimit në mënyrë individuale për secilin nga kandidatët.

     

    6. Së fundmi, komisioni ad hoc është organ kolegjial. Për pasojë, përveç sa parashikohet në ligj, për veprimtarinë e tij zbatohen edhe rregullat e përcaktuara nga ligji nr. 8480, datë 27.05.1999 “Për funksionimin e organeve kolegjiale të administratës shtetërore dhe enteve publike”. Në mënyrë të përmbledhur, këto rregulla janë:

    1. mbledhjet mund të thirren nga 1/3 e anëtarëve nëse kryetari apo zëvendësuesi nuk e ushtrojnë këtë funksion;
    2. merren vendime vetëm mbi çështjet në rendin e ditës përveçse kur 2/3 e anëtarëve votojnë për marrjen në shqyrtim të çështjeve jashtë rendit të ditës;
    3. votimi është i detyrueshëm dhe i hapur dhe në rast barazie vota e kryetarit vendos;
    4. për mbledhjet mbahet procesverbal ku përfshihen edhe votat kundër si dhe shpjegimet përkatëse.
  • Konteksti historik
    7. Norma është e relativisht e re. Sipas disiplinës së mëparshme vetëm 3 nga 15 anëtarë zgjidheshin nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë, ndërmjet juristëve jo-gjyqtarë, ndërsa ligji mbi organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë nuk parashikonte ndonjë procedurë konkrete përzgjedhjeje apo zgjedhjeje. Për rrjedhojë, zbatohej procedura e parashikuar nga neni 111 i Rregullores së Kuvendit. Kandidatët jo-gjyqtarë duhet të propozoheshin me shkrim nga të pakën 28 deputetë dhe kandidaturat vlerësoheshin nga Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut. Ky komision vlerësonte qoftë përmbushjen e kritereve ligjore, qoftë meritën e secilit prej kandidatëve dhe hartonte një raport për seancën plenare. Kandidati zgjidhej anëtar i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, nga ana e Kuvendit në seancë plenare, me shumicë të thjeshtë votash.
  • Legjislacioni ndërkombëtar
    8. Dispozitat e këtij neni si dhe ato që e paraprijnë apo ndjekin në këtë nënseksion mundohen të ndjekin sugjerimet e Komisionit të Venecias për të evituar “kapjen” e Këshillit të Lartë Gjyqësor nga politika. Opinioni final Nr. 824/2015 i Komisionit të Venecias, në paragrafin 16, vë në dukje se “propozimi” i anëtarëve jo-gjyqtarë në KLGJ është po aq i rëndësishëm sa edhe “zgjedhja” e tyre. Me qëllim ndjekjen e këtij propozimi nenet 31, 32, 33 dhe 34 mundohen të disiplinojnë deri në detaj dhe të garantojnë transparencën e plotë të proceseve të verifikimit dhe renditjes së kandidatëve.
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  Komisioni i Venecias, Opinion i ndërmjetëm mbi projekt-amendamentet kushtetuese për gjyqësorin për Shqipërinë, (824, 2015), paragrafi 55, versioni në gjuhën angleze, vizituar për herë të fundit më 27.09.2017; 

  Komisioni i Venecias, Opinioni final mbi projekt-amendamentet kushtetuese, të rishikuara për gjyqësorin për Shqipërinë, (824, 2015), paragrafi 16, versioni në gjuhën angleze, vizituar për herë të fundit më 27.09.2017.

• Materiale legjislative

  Komisioni Posaçëm për Reformën në Drejtësi, procesverbal i datës 19 shtator 2016, faqe 59 e vijues, vizituar për herë të fundit më 27.09.2017

• Dispozita të lidhura

  Nenet 32, 33 dhe 34 të Ligjit të Qeverisjes. 

  Ligji nr. 8480, datë 27.05.1999 “Për funksionimin e organeve kolegjiale të administratës shtetërore dhe enteve publike”. 

  Ligji nr. 138/2015 “Për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike”.

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime

  Vendimi nr. 41, datë 16.5.2017, i Gjykatës Kushtetuese, 1/5 e deputetëve, për kushtetutshmërinë e Ligjit të Qeverisjes.

• Bibliografia
  Asnjë koment
• Arkiva

  Neni 4, pika 2 e ligjit nr. 8811, datë 17.5.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë” i ndryshuar, sipas të cilit “2. Anëtarët e Këshillit të Lartë të Drejtësisë që zgjidhen nga Kuvendi, duhet të jenë juristë jo gjyqtarë me një përvojë jo më pak se 15 vjet në profesion.” 

  Neni 111 i Rregullores së Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, me përmbajtjen si vijon: 

  1. Kandidaturat për në organet kushtetuese ose të krijuara me ligj, të cilat zgjidhen nga Kuvendi, me përjashtim të rasteve kur nuk është parashikuar ndryshe në Kushtetutë ose në ligj, duhet të paraqiten me shkrim nga jo më pak se 28 deputetë dhe të përmbajnë një curriculum vitae të kandidatit dhe pëlqimin e tij për kandidimin.
  2. Kandidaturat duhet të propozohen 45 deri në 30 ditë përpara mbarimit të mandatit të anëtarit të organit dhe jo më vonë se 10 ditë pas shkarkimit të anëtarit të organit kushtetues apo të krijuar me ligj.
  3. Me paraqitjen e kandidaturave, Kryetari i Kuvendit ia kalon ato menjëherë komisionit përkatës, i cili vendos nëse kandidaturat i plotësojnë kushtet ligjore brenda tre javëve nga marrja e kërkesës.
  4. Kuvendi kryen votimin për kandidatët jo më vonë se 30 ditë nga mbarimi i mandatit ose nga data e shkarkimit.
  5. Në rastet kur zgjedhja në organet kushtetuese ose të krijuara me ligj bëhet nga Kuvendi, me propozim të institucioneve të tjera, procedohet sipas pikës 3 të këtij neni. Kuvendi shqyrton kërkesën në seancë plenare brenda një jave nga paraqitja e raportit të komisionit përkatës.
  6. Në rastet kur në Kushtetutë parashikohet dhënia e pëlqimit nga Kuvendi, Kryetari i Kuvendit ia kalon kërkesën Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, i cili e shqyrton atë dhe harton raportin përkatës brenda 8 javëve. Kuvendi shqyrton kërkesën për dhënien e pëlqimit në seancë plenare brenda një jave nga data e paraqitjes së raportit të Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut dhe, nëse kërkohet nga të paktën një kryetar grupi parlamentar, zhvillohet debat për të.
  7. Në të gjitha rastet, komisioni përkatës, brenda afateve të përcaktuara në këtë nen, shqyrton përmbushjen e kritereve kushtetuese e ligjore dhe meritën e çdo kandidature. Komisioni organizon seanca dëgjimore publike me secilin kandidat. Në rastin kur ka mangësi në dokumentacion për kandidaturën, komisioni i kërkon Kryetarit të Kuvendit të njoftojë institucionin propozues për plotësimin e tyre.
  8. Kur asnjë nga kandidatët nuk merr shumicën e kërkuar të votave, procedura fillon me kandidatura të tjera nga e para, sipas përcaktimeve të bëra në këtë nen, me përjashtim të rasteve kur është parashikuar ndryshe.