KOMENTARI ELEKTRONIK
PËR ORGANET E QEVERISJES SË SISTEMIT TË DREJTËSISË   |   115/2016

Neni 48: Thirrja e mbledhjes së posaçme të drejtuesve të institucioneve për përzgjedhjen përfundimtare të kandidatëve

Miratuar me ligjin 115, me datë 03/11/2016
Neni Para Neni Pas

1. Jo më vonë së 60 ditë para datës së mbarimit të mandatit të anëtarëve pedagogë të Këshillit të Lartë Gjyqësor në detyrë, Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit thërret një mbledhje të posaçme, në të cilën marrin pjesë Kryetari i Këshillit Drejtues të Shkollës së Magjistraturës, Drejtori i Shkollës së Magjistraturës, rektorët e IAL-ve që ofrojnë programe studimi në drejtësi dhe dekanët e fakulteteve të drejtësisë. Thirrja botohet në faqen zyrtare të Kuvendit dhe u dërgohet personalisht në adresën elektronike të gjithë subjekteve të sipërpërmendura.

2. Thirrja e mbledhjes së posaçme për përzgjedhjen e kandidatëve tregon datën, vendin dhe orën e mbledhjes.

3. Zgjedhja e kandidatëve për anëtarë të Këshillit të Lartë Gjyqësor është pika e vetme në rendin e ditës së mbledhjes së posaçme.

4. Numri i pjesëmarrësve në mbledhjen e posaçme shënohet në një listë emërore të nënshkruar nga të gjithë të pranishmit.

5. Përpara votimit, kandidatët e përzgjedhur nga IAL-et dhe kandidatët e përzgjedhur nga Shkolla e Magjistraturës paraqesin platformat e tyre përpara mbledhjes së posaçme.

6. Mbledhja e posaçme e drejtuesve të institucioneve kryen procedurë të përbashkët për të dy kategoritë e kandidatëve për anëtar të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë në rast të krijimit të vendeve vakante për Këshillat në të njëjtën kohë.

Përmbajtja

      1. Norma ka për qëllim të vendosë rregulla bazë lidhur me krijimin dhe thirrjen e mbledhjes së posaçme për përzgjedhjen përfundimtare të kandidatëve.
      1. Objekt i kësaj norme janë çështje që lidhen me organizimin, pjesëmarrësit, afatet dhe kompetencat e Sekretarit të Përgjithshëm në këtë proces. Nga pikëpamja e teknikës legjislative norma ka karakter procedural.
      1. Neni 147, paragrafi 4 i Kushtetutës parashikon që 2 nga 11 anëtarët e Këshillit të Lartë Gjyqësor/KLGJ (ose Këshillit të Lartë të Prokurorisë/KLP) vijnë nga trupa e pedagogëve të fakulteteve të drejtësisë dhe Shkollës së Magjistraturës[1]. Po i njëjti nen (paragrafët 4 deri në 6) i jep Sekretarit të Përgjithshëm të Kuvendit kompetencat e mëposhtme në lidhje me përzgjedhjen e kandidatëve që vijnë nga trupa e pedagogëve.
      1. Të shpallë vendet vakante[2]
      2. Të verifikojë nëse kandidatët plotësojnë kushtet formale për t’u zgjedhur[3]
      3. Të përjashtojë ata kandidatë që nuk plotësojnë kriteret formale për t’u zgjedhur[4]
      4. Të vlerësojë kriteret profesionale e morale për kandidatin[5] dhe
      5. Të paraqesë listën e kandidatëve të përzgjedhur tek nënkomisioni i posaçëm parlamentar[6].

       

      1. Bazuar në këtë urdhërim kushtetues, në periudhën ndërmjet shpalljes së vendeve vakante (pika (i) më sipër) dhe kryerjes së përgjegjësive të tjera nga Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit (pika ii) deri në (v) më sipër), ligjit për Organet e Qeverisjes (në nënseksionin II, Nenet 36-53) prezanton një sistem të filtrave paraprake me synimet e mëposhtme:

      Së pari, për të bërë një verifikim paraprak (përpara verifikimit nga Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit) të përmbushjes së kritereve formale nga kandidatët, dhe

      Së dyti, për të bërë një vlerësim paraprak (përpara vlerësimit nga Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit) të kritereve etike dhe profesionale të kandidatëve.

       

      1. Dy detyrat e mësipërme i janë caktuar aktorëve të ndryshëm, konkretisht:

      Vlerësimi paraprak i përshtatshmërisë - Vlerësimi paraprak i përmbushjes së kritereve formale kryhet nga Dekanati dhe Asambleja e Personelit Akademik të Fakultetit të Drejtësisë. Kjo procedurë ndahet në dy faza:

      Faza 1:

      Gjatë fazës së parë, Dekanati i Fakultetit të Drejtësisë verifikon përmbushjen e kritereve formale nga kandidatët.[7] Si rezultat i procesit të verifikimit, përpilohen dy lista: (i) një listë me emrat e kandidatëve që përmbushin kriteret formale, dhe (ii) një listë me emrat e atyre kandidatëve që nuk i përmbushin kriteret formale.

      Faza 2:

      Gjatë fazës së dytë, Asambleja e Personelit Akademik voton për përzgjedhjen e kandidatëve të çdo fakultet drejtësie[8]. Votimi bëhet sipas dispozitave të neneve 42-45 të Ligjit për Organet e Qeverisjes.

       

      1. E gjithë kjo procedurë filtruese për vlerësimin profesional prodhon një listë të kandidatëve përshtatshmëria, profesionalizmi dhe morali i të cilëve kontrollohet paraprakisht nga kolegët e tyre. Rezultatet e këtij procesi i përcillen Sekretarit të Përgjithshëm të Kuvendit i cili më pas mund të fillojë të ushtrojë kompetencat e tij të verifikimit dhe vlerësimit të caktuara nga Kushtetuta (shihni më sipër).

       

      1. 7. Vlerësimi paraprak i profesionalizmit dhe moralit - Filtrimi paraprak në lidhje me vlerësimin e kritereve etike dhe profesionale bëhet nga një Mbledhje e Posaçme e Drejtuesve të Institucioneve të Arsimit të Lartë (“MP”). Takimet e MP thirren nga Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit.

       

      1. MP i jep kandidatëve mundësinë që të paraqesin programet e tyre (neni 48 paragrafi 5 i ligjit për organet e qeverisjes). Me të mbaruar dëgjimi i kandidatëve, anëtarët e MP bazuar në dosjet e aplikantëve dhe prezantimet e tyre, bëjnë një vlerësim të nivelit të përmbushjes së kritereve etike dhe profesionale nga kandidatët duke zbatuar nenin 34 të ligjit për Organet e Qeverisjes në masën e mundshme dhe me ndryshimet e nevojshme. Kjo përbën vlerësimin paraprak të kritereve etike dhe profesionale. Ky vlerësim nënkupton një renditje të kandidatëve që rezulton në “përzgjedhjen e shtatë kandidatëve nga IAL shtetëror ose SHM dhe tre kandidatë nga IAL jo shtetërore (neni 51 paragraf 5). Prandaj, kandidatët e tjerë që nuk e arrijnë këtë kufi në renditje konsiderohet që nuk plotësojnë kriteret etike dhe profesionale.

       

      1. Dekanati/Asambleja e Personelit Akademik është kompetente për të bërë verifikimin paraprak për përmbushjen e kritereve formale, ndërsa MP është kompetente për të bërë verifikimin paraprak të kritereve etike dhe profesionale.

       

      1. Lidhur me çështjen nëse ka një afat maksimal brenda të cilit Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit thërret MP mund të thuhet se ligji për Organet e Qeverisjes në nenin 276 paragrafi 8 të tij parashikon sa më poshtë: “Brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, strukturat përgjegjëse për përzgjedhjen e kandidatëve për anëtarë jomagjistratë të Këshillit të Lartë Gjyqësor fillojnë veprimet dhe procedurat e parashikuara nga ky ligj për përzgjedhjen e kandidatëve. Procedurat për përzgjedhjen e kandidatëve përfundojnë brenda 4 muajve”. Nisur nga sa më sipër, rezulton që ligji për Organet e Qeverisjes parashikon një afat prej 4 muajsh. Ky afat duhet të respektohet nga të gjitha institucionet e përfshira në procedurën për përzgjedhjen e anëtarëve jomagjistratë të KLGJ/KLP.

       

      1. Përveç këtij afati, ligji për organet e qeverisjes nuk shprehet për afatet procedurale që zbatohen për Asamblenë e Personelit Akademik të Fakultetit të Drejtësisë për dërgimin e rezultateve të votimit si edhe afatet që zbaton Sekretari i Përgjithshëm për të thirrur MP. Nga sa më sipër, nisur nga mungesa e rregullimit të posaçëm, institucionet shtetërore zbatojnë përkatësisht parimin e përgjithshëm të parashikuar në nenin 53 paragrafi 2 të Kodit të Procedurës Administrative i cili parashikon: “2. Përveçse kur parashikohet ndryshe në këtë Kod, nëse ligji ose aktet nënligjore nuk parashikojnë një afat të caktuar për kryerjen e një veprimi procedural, organi publik që kryen procedurën cakton me vendim të veçantë një afat të arsyeshëm, sipas çështjes konkrete dhe në përputhje me parimin e ushtrimit të ligjshëm të diskrecionit.”

        

      1. Sekretari i Përgjithshëm, pasi merr të gjitha listat e kandidatëve që vijnë nga çdo IAL, pra Fakultetet e Drejtësisë dhe SHM, brenda një afati të arsyeshëm, vendos që të thërrasë MP. Në çdo rast, Sekretari i Përgjithshëm, sigurohet për respektimin e afatit 4 mujor të përmendur në dispozitat kalimtare (neni 276 i ligjit për organet e qeverisjes).

       

      [1] “dy anëtarë nga trupa e pedagogëve të fakulteteve të drejtësisë dhe të Shkollës së Magjistraturës...”

      [2]“Sekretar i Përgjithshëm i Kuvendit ... shpall vendet vakante, sipas ligjit”.

      [3] “Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit, ... verifikon nëse kandidatët plotësojnë kushtet e parashikuara nga Kushtetuta dhe ligji”

      [4]“Në rast se kandidatët nuk i plotësojnë kushtet dhe kriteret për t’u zgjedhur, Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit nuk i përfshin emrat e tyre në listë”

      [5] “Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit ... bën vlerësimin paraprak të kritereve profesionale e morale të anëtarit të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe përgatit listën.

      [6] Sekretari i Përgjithshëm i Kuvendit ... i dërgon menjëherë listën e kandidatëve që plotësojnë kriteret formale nënkomisionit parlamentar...

      [7] Neni 40/1 i Ligjit për Organet e Qeverisjes “dekanati i fakultetit të drejtësisë mblidhet në një mbledhje të posaçme për të verifikuar plotësimin e kushteve ligjore nga kandidatët.

      [8] Neni 42/1 i ligjit për organet e qeverisjes “dekani i secilit fakultet thërret mbledhjen e Asamblesë së Personelit Akademik për të përzgjedhur kandidatin e atij fakulteti. 

      1. Analiza e sistemit të Drejtësisë konstatoi ndër të tjera cilësinë e dobët të anëtarësisë së KLD-së si rezultat i mangësive të procedurave dhe kritereve për përzgjedhjen e anëtarëve të KLD-së. Në Dokumentin e Strategjisë së Reformës në Drejtësi, u përcaktua objektivi 3: Mirëqeverisja e gjyqësorit në funksion të pavarësisë, përgjegjshmërisë, efiçencës dhe transparencës së tij. Si rrjedhojë, u vendos që të parashikohej një formulë për emërimin e anëtarëve jogjyqtarë të KLD-së që zvogëlon diskrecionin e Kuvendit, duke përfshirë në procesin e përzgjedhjes së kandidatëve propozime nga avokatia, akademia, shoqëria civile, Shkolla e Magjistraturës etj., dhe shqyrtimin kandidaturave dhe renditjen e tyre nga një komitet këshillimor ad hoc.

       

      1. Relacioni shpjegues i projektligjit për organet e qeverisjes konstatoi se projektligji parashikon një sërë garancish që mundësojnë gjithpërfshirje të gjyqtarëve të tre niveleve dhe një proces nominimi dhe përzgjedhje sa më transparente ku:
      1. Shprehja e interesit për të kandiduar për anëtarë të KLGJ-së është publike për të gjithë anëtarët gjyqtarë dhe jogjyqtarë;
      2. Verifikimi dhe shpallja e kandidaturave është transparente dhe gjetjet janë publike;
      3. Parashikohet e drejta e ankimit ndaj vendimeve për përjashtimin e kandidaturave, si dhe procedurën e votimit të anëtarëve në Gjykatën Administrative;
      4. Kriteret që duhet të përmbushin kandidatët janë të përcaktuara në ligj;
      5. Integriteti i figurës dhe profesionalizmi janë kritere të përcaktuara qartë.

       

      1. Si përfundim, referuar këtij rregullimi si dhe neneve të tjera që lidhen me procedurën e përzgjedhjes së anëtarëve të KLGJ-së, mund të thuhet se ligji garanton standardet e kërkuara për një proces transparent dhe gjithpërfshirës.
    • Asnjë koment
    1. Për sa i takon të drejtës ndërkombëtare (të detyrueshme) relevante për procesin e përzgjedhjes paraprake të kandidatëve laikë për anëtarë të organeve të vetëqeverisjes së pushtetit gjyqësor SHIH KOMENTET MBI NENIN 19, PARAGRAFËT 26, 27 DHE 28.
    1. Materialet legjislative kryesore relevante për nenin 52 janë raporti që shoqëron projektligjin për Organet e Qeverisjes së Sistemit të Drejtësisë[1] dhe procesverbalet e mbledhjeve të Komisionit të Posaçëm Parlamentar të datave 14, 19 dhe 20 shtator 2016, në të cilat u shqyrtua projektligji në fjalë.[2] PËR MË SHUMË INFORMACION NË LIDHJE ME MATERIALET LEGJISLATIVE SHIH KOMENTET MBI NENIN 19, PARAGRAFËT 33 – 36. 

     

    1. Relacioni për Ligjin Nr. 115/2016, http://www.reformanedrejtesi.al/analiza-e-sistemit-te-drejtesise-ne-shqiperi-2015 faqe 12 vizituar për herë të fundit në datë 12.05.2017

    Draft ligji nga Komisioni i Posaçëm  për Reformën në Drejtësi, dhe faqja 17 e në vazhdim i proces verbalit të dates 24.06.2016 të Komisionit të Posaçëm, http://www. reformanedrejtesi.al/sites/default/files/procesverbal_date_24.06.2016_0.pdf , e vizituar për herë të fundit 21.4.2017.

     

    1. Draft ligji nga Komisioni i Posaçëm për Reformën në Drejtësi, dhe faqja 17 e në vazhdim i proces verbalit të dates 24.06.2016 të Komisionit të Posaçëm, http://www. reformanedrejtesi.al/sites/default/files/procesverbal_date_24.06.2016_0.pdf , e vizituar për herë të fundit 21.4.2017.

     

    [1] Shih http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/290616relacion-qeverisja-e-gjyqesorit.pdf

    [2] Shih http://reforma ne drejtesi.al/procesverbale.

  • Neni 147 i Kushtetutës; nenet 34-53 të ligjit për Organet e Qeverisjes.

  • Asnjë koment
  • Asnjë koment

  • Sokol Sadushi “E drejta Administrative procedurale. Një analizë mbi Kodin e Procedurave Administrative”.

    Arta Vorpsi, Procesi i rregullt ligjor në praktikën e Gjykatës Kushtetuese të Shqipërisë (botimi Irë, Botimet Maluka, 2011).

  • Neni 8 Ligjit Nr. 8811/2001 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë (KLD)’’

Alma Faskaj (Vokopola)
Marsida Xhaferllari, Arta Vorpsi, Gent Ibrahimi, Alma Faskaj (Vokopola)