Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Qëllimi i nenit 129 është rikonfirmimi i disa prej të drejtave procedurale që ka magjistrati gjatë hetimit disiplinor. Ato janë në funksion të garantimit të një procesi të rregullt që në fazat e para të vënies në lëvizje të ILD-së ashtu edhe më tej gjatë hetimit disiplinor.
  • Objekti
    2. Neni 129 bën pjesë në kreun II “Procedurat hetimore”, i cili është përfshirë në pjesën V për “Përgjegjësinë Disiplinore, Civile dhe Penale të magjistratit”. Kjo dispozitë vjen e renditur pas neneve që parashikojnë aspekte të tjera të procedurës hetimore me qëllim vërtetimin e shkeljes së pretenduar nga magjistrati. Konkretisht, në këtë kre janë parashikuar afatet e parashkrimit (neni 117), afatet e procedimit nga ana e ILD-së (neni 118), subjektet që paraqesin ankesat (neni 119), kritereve të nevojshme me qëllim fillimin e hetimeve (neni 120), i ndjekur nga faza e shqyrtimit paraprak të ankesës nga ILD-ja (nenet 121-122). Ndërsa nenet 123-124 lidhen me vendimin e fillimit të hetimit nga ILD-ja. Pas rregullave procedurale të fillimit të hetimit (neni 123-128) dhe para rregullave të zhvillimit të hetimit (neni 130 e në vijim) janë rigrupuar të drejtat dhe detyrimet e magjistratit gjatë hetimit, si elemente të rëndësishme të procedimit disiplinor.

     

    3. Lidhur me strukturën e nenit 129, ai përbëhet nga 3 pika. Në pikën e parë, është parashikuar e drejta e magjistratit që në fillim të hetimit të ketë akses në dosjen e hetimit. Pika e dytë përmban detyrimin e magjistratit për të paraqitur para ILD-së çdo informacion apo dokument që ai prezumohet se e posedon dhe është i nevojshëm për hetimin e paanshëm dhe efikas. Ndërsa pika3 ka të bëjë me detyrimin e ILD-së për të njoftuar magjistratin lidhur me ecurinë e hetimit.
  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës
    4. Lidhur me subjektet që përfshihen në fushën e veprimit të nenit 129, ai i kundrejtohetILD-së, i cili është organi përgjegjës për zhvillimin e hetimit disiplinor sipas nenit 123 dhe 124 të ligjit. Në të njëjtën masë kjo dispozitë i drejtohet edhe magjistratit, i cili gëzon të drejta dhe detyrime si subjekti i hetimit. Pika 1 e nenit e konsideron magjistratin si palë në proces që nga momenti i fillimit të hetimit dhe për këtë arsye atij i garantohet akses i plotë në dosjen e tij, për aq sa nuk cenohet hetimi.

     

    5. Neni 129 është hartuar në funksion të neneve 123 dhe 124, të cilat parashikojnë fillimin e hetimit me bazë ankesën ose me iniciativën e ILD-së. Në fakt, këto nene përmbajnë parashikime të cilat lidhen me njoftimin e magjistratin për fatin dhe ecurinë e hetimeve si edhe me detyrimin e ILD-së për të mbledhur informacionin, provat dhe faktet e nevojshme, midis të tjerave, edhe nga magjistrati. Në këto kushte, duket sikur ligjvënësi në nenin 129 ka bërë një rigrupim të detyrimeve që rrjedhin nga nenet 123 dhe 124 me qëllim zhvillimin e një procesi të rregullt hetimor (shih për më tepër komentet e neneve 123 dhe 124), por nga këndvështrimi i të drejtave të magjistratit tashmë.

     

  • Konteksti historik
    6. Në kuadër të reformës në drejtësi, ligjet e reja në funksion të organizimit dhe funksionimit të organeve që do të qeverisnin sistemin e drejtësisë, midis të tjerave, kishin në fokus edhe parashikimin e procedurave të posaçme për kontrollin periodik dhe të vazhdueshëm të magjistratëve, me qëllim ngritjen dhe funksionimin e sistemit të llogaridhënies. Në këtë kontekst, si ligji për organet e qeverisjes së sistemit të drejtësisë, ku parashikohet roli dhe misioni i ILD-së, ashtu edhe ligji për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, në bashkëveprim me njëri-tjetrin, plotësojnë procedurën e hetimit disiplinor që zhvillon ILD-ja.
  • Legjislacioni ndërkombëtar
    Asnjë koment
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  7.Projektrezoluta Universale e Pavarësisë së Drejtësisë (“SinghviDeclaration”),ECOSOC, 1985: “Ankesa ndaj një gjyqtari duhet të përpunohet me thellësi dhe objektivitet sipas një praktike të përshtatshme dhe gjyqtarit duhet t’i jepet mundësia të komentojë mbi këtë ankesë në fazën fillestare. Verifikimi i ankesës në fazën fillestare duhet të mbahet konfidencial përveç rasteve kur kërkohet ndryshe nga gjyqtari.  Procedura për shkarkimin e gjyqtarit duhet të bëhet nga një gjykatë ose trupë vendimmarrëse e përbërë nga anëtarë të gjyqësorit. Megjithatë, kompetenca e shkarkimit të gjyqtarit mund t’i njihet edhe organit ligjvënës nëpërmjet procedurës impeachment ose mbi bazën e një rekomandimi të marrë më parë nga një gjykatë ose trupë vendimmarrëse. Vendimet lidhur me procedimin disiplinor ndaj gjyqtarit, pavarësisht nëse janë marrë në seancë publike apo në dhomë këshillimi, bëhen publike.

   

  8. Parimet Themelore të Pavarësisë së Gjyqësorit, miratuar në Kongresin e 7-të të OKB-së “Për Parandalimin e Krimit dhe Trajtimin e Shkelësve”, 1985:“17. Disiplina, pezullimi dhe shkarkimi: Akuza ose ankesa ndaj një gjyqtari gjatë ushtrimit të detyrës së tij duhet të shqyrtohet në një proces të drejtë, të thellë dhe të përshtatshëm. Gjyqtari gëzon të drejtën për një proces të rregullt ligjor. Verifikimi i fakteve në fazën fillestare duhet të jetë konfidencial, përveç rastit kur gjyqtari kërkon që ajo të bëhet publike. Të gjitha proceset disiplinore, pezullimi ose shkarkimi nga detyra duhet të jenë në përputhje me standardet e sjelljes gjyqësore. Vendimet që merren gjatë këtyre procedurave duhet t’i nënshtrohen rishikimit nga një organ i pavarur. Ky parim mund të mos gjejë zbatim nëse vendimi merret nga gjykatat më të larta ose nga organi legjislativ, kur bëhet fjalë për procedurën e impeachment ose të ngjashme me të.”

   

• Materiale legjislative
  9. Relacioni për projektligjin “Për statusin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”, http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/relacioni-1.pdf .

   

  10. Procesverbali datë 24.6.2016 i Komisionit të Posaçëm për Reformën në Drejtësi, për shqyrtimin dhe miratimin e projektligjit “Për statusin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”, http://reformanedrejtesi.al/sites/default/files/procesverbal_date_24.06.2016_0.pdf.

   

• Dispozita të lidhura
  11. Kushtetuta: Neni 140, pikat 1 “gjyqtari mban përgjegjësi disiplinore, sipas ligjit”; neni 148/d pikat 1 “prokurori mban përgjegjësi disiplinore, sipas ligjit”; neni 147/a, pika 1, shkronja “b”: “KLGJ ... vendos për masat disiplinore ndaj gjyqtarëve të të gjitha niveleve”; neni 149/a, pika 1, shkronja “b”: “KLP ... vendos për masat disiplinore ndaj prokurorëve të të gjitha niveleve”; neni 147/d, pika 1: “ILD është përgjegjës për verifikimin e ankesave, hetimin me nismë të shkeljeve dhe fillimin e procedimit disiplinor ndaj gjyqtarëve dhe prokurorëve të të gjitha niveleve”.

   

  12. Ligji për statusin: neni 123, neni 124.

  Ligji për organet e qeverisjes së sistemit të drejtësisë: neni 194.

   

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia
  Asnjë koment
• Arkiva
  Asnjë koment