Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi

    1. Një nga risitë që ka sjellë Ligji për Statusin është edhe e drejta e magjistratit për të kërkuar ulje të ngarkesës së çështjeve për shkak nevoje. Dispozita ka si qëllim që të përfshijë si pjesë të sistemit të garancive të drejtën që magjistrati të përfitojë uljen e ngarkesës në rast nevoje, në funksion të krijimit të kushteve të përshtatshme për të pasur një sistem gjyqësor efektiv dhe funksional, i cili shërben për të garantuar një proces të rregullt ligjor.

  • Objekti

    2. Neni 26 rregullon të drejtën e magjistratit për të përfituar uljen e ngarkesës së çështjeve në rast nevoje. Neni gjithashtu përcakton shkaqet për të cilat ulet ngarkesa, duke vendosur edhe një limit nën të cilin nuk mund të ulet ngarkesa. Më tej, ai përcakton rastet kur mund të vendoset ulja e ngarkesës si dhe nëpërmjet një dispozite deleguese, ka autorizuar Këshillat të miratojnë rregulla më të detajuara për procedurën që ndiqet për kërkesat për uljen e ngarkesës, rregullat për uljen e pagës dhe përfitimeve të tjera në rastin kur ngarkesa ulet për shkak të studimeve jashtë kursit të fromimit vazhdues në Shkollën e Magjistraturës, rregullat për caktimin e kohëzgjatjes gjatë së cilës ulet ngarkesa si dhe, në rast se ulja e ngarkesës miratohet, rregullat për transferimin e një pjese të ngarkesës së magjistratit.

    3. Subjekte të këtij neni janë të gjithë magjistratët që për shkak të nevojës kërkojnë uljen e ngarkesës, si dhe Këshillat të cilat vendosin mbi kërkesat e magjistratëve për uljen e ngarkesës dhe gjithashtu, përcaktojnë rregulla më të detajuara për uljen e ngarkesës. Gjithashtu, neni vendos detyrime edhe mbi kryetarët e gjykatave dhe prokurorive të cilët duhet të japin mendimin e tyre përpara marrjes së një vendimi nga Këshillat në rastet kur kërkesa është paraqitur nga gjyqtarët ose prokurorët që ushtrojnë funksionin në gjykatën ose prokurorinë që drejtohet prej tyre.

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    4. Neni 26 e ka kufizuar të drejtën për të kërkuar uljen e ngarkesës në dy shkaqe (a) për shkak të një sëmundje të përkohshme; dhe (b) për shkak të studimeve jashtë kursit të formimit vazhdues në Shkollën e Magjistraturës. Duke u bazuar në shkakun që kërkohet ulja e ngarkesës, ndryshon kohëzgjatja gjatë së cilës mund të ulet ngarkesa si dhe kushtet që duhen plotësuar për uljen e saj.

    5. Në rastet kur ulja e ngarkesës kërkohet për shkak të një sëmundje të përkohshme, ulja e saj nuk mund të zgjasë më shumë se sa për 2 vjet. Gjithashtu, në mënyrë që Këshillat të miratojnë uljen e ngarkesës për këtë shkak, duhet të ketë një lidhje shkakësore ndërmjet sëmundjes së magjistratit dhe nevojës shëndetësore për uljen e ngarkesës në punë, duke u bazuar në raportin e komisionit të caktimit të aftësisë për punë.

    6. Në rastet kur ulja e ngarkesës kërkohet për shkak të studimeve jashtë kursit të formimit vazhdues në Shkollën e Magjistraturës, ulja e saj nuk mund të zgjasë më shumë se 3 vjet. Sidoqoftë, për t’u miratuar kërkesa për uljen e ngarkesës për shkak të studimeve magjistrati duhet të provojë që studimet kanë si qëllim të rrisin aftësitë profesionale të tij, si dhe nga ulja e saj nuk cënohen interesat thelbësor të funksionit, afatet dhe ushtrimi në mënyrë efiçiente i funksioneve në gjykatën ose prokurorinë përkatëse. Pavarësisht shkakut, duke u bazuar në rrethanat e kërkuesit, ngarkesa e çështjeve mund të ulet deri në 75 për qind të ngarkesës.

    7. Ligji për Statusin i kishte deleguar Këshillave të drejtën për të miratuar rregulla më të detajuara për uljen e pagës dhe të përfitimeve të tjera në rastet kur pranohej kërkesa, pavarësisht nëse ishte paraqitur për shkaqe sëmundje të përkohshme (neni 26/4/b) apo për shkak të studimeve (neni 26/4/c). Shoqata Kombëtare e Gjyqtarëve dhe Unioni i Gjyqtarëve të Shqipërisë në kërkesën drejtuar Gjykatën Kushtetuese pretenduan që ulja e pagës kur kërkesa bëhet për shkaqe shëndetësore shkon përtej parashikimit të nenit 138 të Kushtetutës dhe bie ndesh me parimin e proporcionalitetit, për shkak se sëmundja është një fakt natyror që nuk varet nga vullneti i magjistratit. Gjithashtu, kërkuesit argumentuan që ulja së ngarkesës për shkaqe të pavarura nga vullneti i gjyqtarit, cenon të drejtën për të siguruar jetën me të ardhura të ligjshme.

    8. Gjykata Kushtetuese[1] arsyetoi që ulja deri në 75 për qind e pagës në rast të një ulje proporcionale të ngarkesës, pavarësisht rrethanave, nuk është proporcionale me qëllimin e ligjvënësit për garantimin e pavarësisë së pushtetit gjyqësor. Gjithashtu, gjykata vlerësoi që në këtë rast ligji në nenin 26 ka shtuar kritere përjashtuese tej atyre që përcakton neni 138 i Kushtetutës. Sipas arsyetimit të gjykatës, për sa kohë norma ligjore objekt kundërshtimi nuk është detajim i ndonjërit prej rasteve përjashtimore të përcaktuara nga Kushtetuta, ligjvënësi në formulimin e saj duhet të kishte pasur parasysh faktin se në çdo rast magjistratët duhet të gëzojnë pavarësi ekonomike të mjaftueshme dhe se paga e tyre nuk mund të ulet poshtë një niveli minimal të tillë që është i papajtueshëm me funksionin e gjyqtarit. Për këto shkaqe Gjykata vendosi të shfuqizojë si të papajtueshëm me kushtetutën nenin 26, pika 4, shkronja “b” të Ligjit për Statusin.

     

    [1] Shih paragrafët 43-46 të vendimit nr. 34, datë 8.3.2017 të Gjykatës Kushtetuese, Shoqata Kombëtare e Gjyqtarëve dhe Unioni i Gjyqtarëve të Shqipërisë, për kushtetutshmërinë e Ligjit për Statusin

  • Konteksti historik

    9. Neni 26 prezanton për herë të parë rregulla ligjore për uljen e ngarkesës. Më parë, ?ështje të tilla rregulloheshin në kuadër të administrimit të përditshëm nga kryetari i Gjykatës apo drejtuesi i prokurorisë, bazuar në aktet nënligjore për organizimin e ndarjes së ?ështjeve me short. Risia e këtyre rregullave konfirmohet edhe nga përmbajtja e Relacionit Shoqërues të Ligjit për Statusin, si dhe diskutimet parlamentare të dokumentuara në procesverbalet e Komisionit të Posa?ëm për Reformën në Drejtësi. Kështu, në faqen 9 të Relacionit Shoqërues dhe në faqen 8 të procesverbalit datë 23.09.2016 të Komisionit të Posa?ëm Parlamentar për Reformën në Drejtësi parashtrohet se “Gjithashtu, në këtë titull parashikohet ndër të tjerash si risi e drejta e magjistratit për të përfituar ulje të ngarkesës së çështjeve, në rastet e sëmundjeve të përkohshme, për një kohëzgjatje të kufizuar deri në 2 vjet ose në rastet e ndjekjes së studimeve jashtë kursit të formimit vazhdues në Shkollën e Magjistraturës, për një kohëzgjatje të kufizuar deri në tre vjet”.

  • Legjislacioni ndërkombëtar

    Ulja e ngarkesës së punës për shkaqe nevoje të magjistratit lidhet me ofrimin e kushteve të duhura atij për ushtrimin e detyrës. Rrjedhimisht, për informacion më të detajuar mund të lexohet informacioni i dhënë tek rubrika “Legjislacioni Ndërkombëtar” për nenin 25.

• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  Ulja e ngarkesës së punës për shkaqe nevoje të magjistratit lidhet me ofrimin e kushteve të duhura atij për ushtrimin e detyrës. Rrjedhimisht, për listën e dokumenteve ndërkombëtare mund të lexohet informacioni i dhënë tek rubrika “Standardet Ndërkombëtare” për nenin 25.

• Materiale legjislative

  Relacioni Shoqërues i Ligjit për Statusin, faqe 9, e vizituar për herë të fundit 17.5.2017 

  Procesverbal datë 23.09.2016 për shqyrtimin e projekt-Ligjit për Statusin i Komisionit të Posaçëm  për Reformën në Drejtësi, faqja 8, e vizituar për herë të fundit 17.5.2017.

• Dispozita të lidhura
  Asnjë koment
• Akte nënligjore

  Vendim “Rregulla më të detajuara për procedurën e shqyrtimit të kërkesave të gjyqtarëve për uljen e ngarkesës dhe për pasojat e uljes së ngarkesës, kur kërkesa miratohet”, që duhet miratuar nga Këshilli i Lartë Gjyqësor bazuar në nenin 26 pika 4 të Ligjit për Statusin; 

  Vendim “Rregulla më të detajuara për procedurën e shqyrtimit të kërkesave të prokurorëve për uljen e ngarkesës dhe për pasojat e uljes së ngarkesës, kur kërkesa miratohet”, që duhet miratuar nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë bazuar në nenin 26 pika 4 të Ligjit për Statusin.

• Vendime

  Vendimi nr. 34, datë 8.03.2017 i Gjykatës Kushtetuese, Shoqata Kombëtare e Gjyqtarëve dhe Unioni i Gjyqtarëve të Shqipërisë, për kushtetutshmërinë e Ligjit për Statusin.

• Bibliografia
  Asnjë koment
• Arkiva
  Asnjë koment