"PËR STATUSIN E GJYQTARËVE DHE PROKURORËVE NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË "   |   96/2016

Neni 52: Emërimi i kryetarëve të tjerë

1. Mandati i Kryetarit të gjykatave dhe prokurorive të tjera, me përjashtim të Prokurorit të Përgjithshëm, është tre vjet, me të drejtë rizgjedhjeje vetëm një herë. Mandati i kryetarit të Prokurorisë së Posaçme është tre vjet, pa të drejtë rizgjedhjeje.

2. Jo më vonë se 6 muaj përpara mbarimit të mandatit të parë, kryetari i gjykatës ose prokurorisë me të drejtën e rizgjedhjes, mund të kandidojë për një mandat të dytë. Kur kryetari nuk kandidon për një mandat të dytë brenda afatit të përcaktuar, konsiderohet që ka dhënë dorëheqjen si kryetar në fund të mandatit.

3. Kur kryetari në detyrë kandidon për riemërim, i nënshtrohet verifikimit të pasurisë dhe figurës nga Këshilli përkatës, jo më vonë se tre muaj para mbarimit të mandatit të parë, sipas rregullave të parashikuara në pikat nga 2 deri në 7, të nenit 32, të këtij ligji.

4. Kryetari riemërohet për një mandat tjetër vetëm nëse kalon me sukses verifikimin, sipas parashikimeve të pikave 2 deri në 7, të nenit 32, të këtij ligji, dhe nëse vlerësimi për veprimtarinë si kryetar dhe magjistrat, është të paktën “shumë mirë”.

5. Këshilli merr vendim jo më vonë se tre muaj nga mbarimi i mandatit të kryetarit.

6. Në rastin kur kryetari jep dorëheqjen ose kur nuk i pranohet kërkesa për një mandat tjetër, Këshilli publikon shpalljen për vendin e lirë për pozicionin e kryetarit për kandidatët që i plotësojnë kriteret e ngritjes në detyrë, jo më vonë se tre muaj nga mbarimi i mandatit të kryetarit në detyrë.

7. Thirrja për aplikim u drejtohet magjistratëve në gjykatën ose prokurorinë përkatëse. Në rast se në gjykatën ose prokurorinë përkatëse, një pozicion bëhet në mënyrë të përhershme i lirë nga dy muaj përpara mbarimit të mandatit të kryetarit deri në tre muaj pas mbarimit të tij, thirrja për kandidim i drejtohet çdo magjistrati që plotëson kriteret për kryetar. Në rastin e Prokurorisë së Posaçme thirrja për kandidim për kryetar u drejtohet vetëm prokurorëve të kësaj prokurorie.

8. Në zbatim të pikës 7, të këtij neni, shpallja publikohet të paktën në faqen zyrtare të Këshillit dhe duhet të përmbajë informacionin e nevojshëm për pozicionin e lirë, si dhe të përcaktojë:

a. afatin e aplikimit, i cili është të paktën dy javë nga data e shpalljes;

b. informacionin dhe dokumentacionin që i bashkëlidhet aplikimit;

c. procedurën e aplikimit dhe vendin e dorëzimit të dokumentacionit.

9. Këshilli përkatës vlerëson në rast se kandidati i plotëson kriteret të parashikuara në pikën 6 të nenit 47. Ai kryen verifikim, sipas parashikimeve të pikave 2 deri në 7, të nenit 32, të këtij ligji. Kandidatët, të cilët nuk plotësojnë kriteret e vendosura nga ligji ose nuk kalojnë me sukses verifikimin e pasurisë dhe të figurës, përjashtohen nga kandidimi.

10. Këshilli shqyrton aplikimet dhe rendit kandidatët që përmbushin kriteret, sipas rezultateve të mëposhtme:

a. së pari dy vlerësimet e mëparshme. Në rastet e më shumë kandidatëve me të njëjtën nivel vlerësimi, magjistratët brenda grupit të kandidatëve me rezultatet më të larta të vlerësimit renditen sipas skemës së pikëve, të përcaktuar nga Këshilli i Lartë Gjyqësor;

b. së dyti, në rast se pas vlerësimit të bërë sipas shkronjës “a”, të pikës 10, të këtij neni, ka më shumë se një kandidat me pikë më të larta, Këshilli rendit këta kandidatë, sipas përvojës profesionale specifike që kërkohet për pozicionin e lirë;

c. së treti, në rast se pas vlerësimit të bërë sipas shkronjës “b”, të pikës 10, të këtij neni, ka më shumë se një kandidat me pikë më të larta, Këshilli rendit këta kandidatë sipas vjetërsisë si magjistrat.

11. Këshilli cakton në funksionin e kryetarit kandidatin më të mirë të listuar. Rregullat e parashikuara në nenin 41, pikat 2 deri në 4, për caktimin e të emëruarve të rinj në pozicion aplikohen për aq sa gjejnë zbatim.

12. Këshillat miratojnë rregulla më të detajuara, të cilat përcaktojnë:

a. kriteret për vlerësimin etik dhe profesional ndërmjet magjistratëve me pikë të barabarta vlerësimi;

b. kriteret për matjen e aftësive organizative dhe drejtuese;

c. procedurën që ndiqet në rastin e rezultateve të barabarta.

Përmbajtja

      1. Neni ka për qëllim të vendosë standarte duke garantuar një procedurë transparente, objektive, të pavarur për përzgjedhjen e kryetarëve të gjykatave dhe prokurorive nga këshillat, e cila bazohet në aftësitë profesionale, organizative dhe integritetit të kandidatëve.
      1. Neni parashikon kriteret që duhet të përmbushë kandidati për t’u ngritur në detyrën e Kryetarit të gjykatës apo prokurorisë, si dhe procedurën që kryhet për zgjedhjen e tij.
      1. Kryetari i gjykatës apo prokurorisë, me përjashtim të Prokurorit të Përgjithshëm caktohen nga këshilli përkatës, për një periudhë 3 vjeçare më të drejtë rizgjedhje vetëm një herë, përveç kryetarit të Porkurorisë së Posaçme i cili nuk gëzon të drejtën e rizgjedhjes.

       

      Subjektet që kandidojnë për pozicionin e kryetarit të gjykatës apo prokurorisë

       

      1. Neni 52 parashikon disa raste të kandidimit, konkretisht rastin kur a) kryetari në detyrë rikandidon për një mandat të dytë; b) rastin kur magjistratët kadidojnë rishtaz përmes procedurës së ngritjes në detyrë për emërim si kryetar nga magjistratë të të njëtjës gjykatë dhe prokurori, ku do emërohet kryetari të cilët plotësojnë kriteret për ngritjen në detyrë, sipas pikës 6 të nenit 47 të ligjit për statusin. Në rastin e rikandidimit, këshilli shqyrton kërkesën e kryetarit në detyrë për riemërim kur gëzon të drejtën për një mandat të dytë. Kryetari në këtë rast paraqet kërkesën 6 muaj përpara mbarimit të mandatit. Nëse nuk paraqet kërkesë ai konsiderohet që ka dhënë dorëheqjen si kryetar në fund të mandatit. Në rast rikandidimi për mandat të dytë të Kryetarit në detyrë, Këshilli bën verifikimin e pasurisë dhe figurës sipas pikave 2 deri 7 të nenit 32 të ligjit për statusin jo më vonë se 3 muaj para mbarimit të mandatit. Këshilli merr vendimin për riemërim të dytë jo më vonë se 3 muaj nga mbarimi i mandatit të kryetarit dhe riemëron kryetarin nëse kalon me sukses verifikimin e pasurisë dhe figurës, si dhe është vlerësuar të paktën “shumë mirë” për veprimtarinë si kryetar dhe magjistrat.

       

      1. Nëse këshilli brenda 3 muajve nga mbarimi i mandatit të kryetarit refuzon kërkesën për riemërim ose nëse nuk ka kërkesë për riemërim 6 muaj përpara mbarimit të mandatit, Këshilli publikon shpalljen për vendin e lirë për pozicionin e kryetarit jo më vonë se 3 muaj nga mbarimi i mandatit të kryetarit. Shpallja publikohet të paktën në faqen zyrtate të tyre dhe duhet të përmbajë informacionin e nevojshëm për pozicionin e lirë, afatin e kandidimit të paktën 2 javë nga shpallja e procedurës, çfarë informacioni dhe dokumentacioni duhet të paraqitet nga kandidati, vendin ku dorëzohet dokumentacioni, si dhe procedurën sesi do të zhvillohet kandidimi. Këshilli fillimisht bën verifikimin e pasurisë dhe figurës së kandidatit sipas pikave 2 deri 7 të nenit 32 të ligjit për statusin. Këshilli bën vlerësim paraprak për plotësimin e kritereve të kandidatit të parashikuara në pikën 6 të nenit 47 të ligjit për statusin dhe verifikimin e pasurisë dhe figurës duke përjashtuar ata që nuk i plotësojnë. Pra, ky vlerësim në këtë fazë është selektues. Kadidatët që kalojnë, shqyrtohen dhe renditen sipas rezultateve. Këshilli cakton në funksion e kryetarit kandidatin më të mirë të listuar.

       

      1. Gjithashtu çdo magjistrat që plotëson kriteret për ngritjen në detyrë sipas pikës 6 të nenit 47 të ligjit për statusin, nëse në gjykatë apo prokurori krijohet një pozicion i lirë në mënyrë të përhershme në periudhën 2 muaj para mbarimit të mandatit të kryetarit deri në 3 muaj pas mbarimit të tij, ka të drejtë të kandidojë. Pra, në këtë rast magjistrati që kandidon është jashtë gjykatës apo prokurorisë ku shpallet vendi vakant i lirë për magjistrat dhe kryetar njëkohësisht.

       

      Përzgjedhja e kandidatit

       

      1. Shqyrtimi dhe përzgjedhja e kandidatit nga këshilli bëhet sipas rezultateve të dala nga dy vlerësimet e mëparshme të magjistratit. Nëse ka më shumë se një kandidat me rezultate të njëjta, atëherë do të rënditen sipas skemës së pikëve të përcaktuar nga Këshilli. Neni, në këtë rast përmend vetëm Këshillin e Lartë Gjyqësor por në interpretimin tërësor të nenit duhet kuptuar se bëhet fjalë për të dy këshillat, edhe Këshillin e Lartë të Prokurorisë. Në rast se pas vlerësimit të mësipërm ka më shumë se një kandidat me pikët më të larta, Këshilli i rendit kandidatët sipas përvojës profesioanle të veçantë për vendin vakant. Nëse sërisht pas vlerësimit të bërë ka më shumë se një kandidat me pikë më të larta, atëherë përzgjidhet kandidati sipas vjetërsisë si magjistrat ose si jurist.

       

      E drejta e ankimit

       

      1. Pika 11 e nenit 52 parashikon të drejtën e ankimit të kandidatëve që marrin pjesë në procedurën e ngritjes në detyrë si kryetar ndaj vendimit të këshillit. Kjo e drejtë ushtrohet për aq sa gjejnë zbatim parashikimet e nenit 41 pika 2 deri 4 e ligjit për statusin.

       

      Rezerva ligjore

       

      1. Pika 13 e nenit 52 parashikon kompetencën e këshillave për të nxjerrë rregulla për zbatimin e këtij neni që kanë lidhje me kriteret për vlerësimin e kandidatëve me pikë të barabarta, kriteret për rritjen e aftësive organizative dhe drejtuese, me procedurën që ndiqet në rastin e kadidatëve me pikë të barabarta
      1. Para hyrjes në fuqi të kësaj dispozite kryetarët ligji nr. 9877/208 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë” në nenet 16 dhe 17 parashikonte kritere në lidhje me emërimin, kohëzgjatjen në detyrë dhe ripërtëritjen e një mandati të dytë të kryetarit të gjykatave të shkallëve të para dhe apeleve. Emërimi i kryetarëve bëhej nga Këshilli i Lartë i Drejtëisë sipas procdedurës së parashikuar në vendimin nr. 227/2 datë 28.03.2008 “Për funskionin drejtues në Gjykata”, përmes kritereve të paqarta dhe të pamjaftueshme për të garantuar tranparencë dhe objektivitet në përzgjedhjen, si dhe duke mos parashikuar të drejtën e ankimit ndaj vendimit të Këshillit. Kështu ligji i ri ofron garanci më të shumta në këtë drejtim duke i vlere¨suar si pozicione karriere pozicionet pe¨r kryetar gjykate ose prokurorie [1].

       

      [1] http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/relacioni-1.pdf 

    • Asnjë koment
    1. Neni përmbush standartet ndërkombëtare duke përcaktuar procedrua transparente dhe objektive në përzgjedhjen e kryetarit të Gjykatës së Lartë, duke pasur një mandat të kufizuar në kohë dhe me të drejtë rizgjedhje vetëm një herë.

     

    1. OSCE, Rekomandimet e Kevit mbi Pavarësinë e Gjyqësorit në Evropën Lindore, Kaukazin Jugor dhe Azinë Qëndrore, Kiev, 2010, pika 15 dhe 16, Limited Term of Office 15. Court chairpersons should be appointed for a limited number of years with the option of only one renewal. In case of executive appointment, the term should be short without possibility of renewal. Transparent and Independent Selection of Court Chairpersons 16. The selection of court chairpersons should be transparent. Vacancies for the post of court chairpersons shall be published. All judges with the necessary seniority/experience may apply. The body competent to select may interview the candidates. A good option is to have the judges of the particular court elect the court chairperson. In case of executive appointment, an advisory body - such as a Judicial Council or Qualification Commission - taking also into consideration views from the local bench, should be entitled to make a recommendation which the executive may only reject by reasoned decision. In this case the advisory body may recommend a different candidate. Additionally, in order to protect against excessive executive influence, the advisory body should be able to override the executive veto by qualified majority vote.,

    http://www.osce.org/odihr/KyivRec?download=true e vizituar për herë të fundit më 14.05.2017

    1. Relacioni për Ligjin Nr. 96/2016, faqa 4 “Ligji (i mëparshmë) nuk parashikon shprehimisht, me rregulla të mjaftueshme dhe të qarta, se ngritja në detyrë (promovimi) ka të bëjë vetëm me rastet e “transferimit” të gjyqtarit nga detyra aktuale e tij në një gjykatë më e ulët në një gjykatë më të lartë, në një gjykatë të fushës së veçantë të të njëjtit nivel, si dhe me rastet e caktimit të tyre në funksionet drejtuese të gjykatave” faqe 11, “Pe¨r ngritjen ne¨ detyre¨, ligji (i ri) pe¨rcakton kritere objektive profesionale dhe merite si dhe procedura te¨ qarta dhe te¨ unifikuara duke vendosur kritere minimale pe¨r pe¨rvoje¨n profesionale te¨ magjistrate¨ve te¨ cile¨t ke¨rkojne¨ te¨ promovohen ne¨ Gjykatat ose Prokurorite¨ e karriere¨s. Sipas projektligjit, vlere¨sohen si pozicione karriere vendet ne¨ prokurorine¨ dhe gjykatat kunde¨r krimit te¨ organizuar dhe korrupsionit, prokurorite¨ dhe gjykatat e shkalle¨s se¨ dyte¨, pozicionet pe¨r kryetar gjykate ose prokurorie.

     http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/relacioni-1.pdf , e vizituar për herë të fundit 14.05.2017

  • Asnjë koment
  • Asnjë koment
  • Asnjë koment
  • Asnjë koment
  • Nenet 16, 17 të ligjit nr. 9877/208 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”.

    Vendimi nr. 227/2 datë 28.03.2008 i Këshillit të Lartë Gjyqësor “Për funksionin drejtues në Gjykata”.

Manjola Xhaxho
Marsida Xhaferllari, Arta Vorpsi, Gent Ibrahimi, Alma Faskaj (Vokopola)