Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Qëllimi i nenit 60 është të garantojë të drejtat që rrjedhin nga statusi i magjistratit gjatë gjithë kohës që ai e ushtron këtë funksion. Ky ligj krahas parimeve, procedurës dhe aspekteve të tjera që lidhen me kriteret dhe kushtet e transferimit,ofron dhegarancipër aspekte tëveçanta të statusit të magjistratit, i cili duhet të ushtrojë funksionin i pashqetësuar nga pasiguritë ose paqartësitë e ligjit për aspekte që lidhen me të. Një prej tyre është edhe e drejta e magjistratit për t’u kthyer në pozicionin që mbante para se të caktohej përkohësisht në një pozicion tjetër. Qëllimi i nenit 60 është të ofrojë siguri për magjistratin që pas përfundimit të periudhës së caktimit të përkohshëm, ai do të kthehet në pozicionin që mbante para caktimit ose të paktën në një pozicion të njëjtë me të, sipas rastit. Kjo garanci është në funksion të disiplinimit të procesit të lëvizjeve të përkohshme e të përhershme, por edhe të ruajtjes së statusit të magjistratit.Skema e lëvizjeve të magjistratëve gjatë gjithë kohësduhet të ofrojë fleksibilitet, por njëkohësisht duhet të jetë i kontrolluar dhe të zhvillohet sipas rregullave të qarta dhe të parashikueshme, sipas ligjit.

     

  • Objekti
    1. Subjektet

    2. Neni 60 ka për subjekt kryesor magjistratin, pasi që në titull i referohet një të drejte që atij i takon si element përbërës i statusit që gëzon. E drejta e magjistratit për t’u kthyer në pozicionin që mbante para caktimit të përkohshëm është e garantuar në të gjitha rastet me përjashtim kur ai caktohet në një detyrë tjetër sipas lëvizjes paralele ose ngritjes në detyrë. Ky është parimi që duhet të mbizotërojë. Nëse kjo nuk është e mundur për shkaqe objektive, ligji parashikon zgjidhje të përshtatshme (pika 3 e nenit 60).
    3. Subjekt tjetër i natyrshëm është këshilli, i cili ka përgjegjësinë të vendosë për caktimin e magjistratit në pozicion të përkohshëm dhe gjithashtu për kthimin e tij në pozicionin që mbante para tij. Ky detyrim i këshillit duhet realizuar sipas radhës që përcakton neni 60, duke bërë fillimisht të gjitha përpjekjet për të kthyer magjistratin në pozicionin që mbante më parë dhe vetëm nëse kjo është e pamundur atëherë mund ta caktojë në një pozicion të njëjtë me të.

        2. Struktura

    4. Neni 60është neni i dytë i kreut VII “Mandati i kufizuar”, të pjesës III “Zhvillimi i karrierës së magjistratëve”. Lëvizja e magjistratit në një pozicion të përkohshëm ose me mandat të kufizuarështë një nga proceset që përfshihet në karrierën e magjistratit. Ky proces shoqërohet edhe me kushte, kritere dhe garanci përkatëse. Për këtë arsye, ato janë parashikuar në një kre më vete, ku përfshijnë disa aspekte, si llojet dhe parimet e caktimit të përkohshëm (neni 59), e drejta e magjistratit për t’u kthyer në pozicionin e mëparshëm (neni 60), pozicionet me mandat të përcaktuar nga ligji (neni 61), e drejta për t’u caktuar në nivel apeli për disa kategori magjistratësh (neni 62), si dhe mbarimi i mandatit të kryetarit (
    5. neni 63).5.Neni 60 përbëhet nga 7 pika, të cilat parashikojnë të drejtën e magjistratit për t’u kthyer në pozicionin që mbante para caktimit të përkohshëm, si dhe mënyrën e veprimit të këshillit dhe të magjistratit për të gjetur zgjidhje alternative kur kjo nuk është e mundur.
    6. Kështu, pika 1 prezanton të drejtën e magjistratit që, pas mbarimit të periudhës së përkohshme sipas parashikimit të nenit 59, të kthehet në pozicionin e mëparshëm të përhershëm. Ky është rregulli dhe parimi që duhet të zbatojë këshilli në të gjitha rastet, pavarësisht shkakut për të cilin magjistrati ka qenë përkohësisht në pamundësi për të ushtruar funksionin.
    7. Pika 2 vendos rastin përjashtimor nga e drejta e kthimit sipas pikës 1 të këtij neni. Pra, magjistrati kthehet në pozicionin e mëparshëm të tij, përveç rasteve kur është transferuar sipas lëvizjes paralele ose është ngritur në detyrë në një pozicion të përhershëm. Kjo nënkupton që nëse magjistrati është caktuar në një pozicion më të lartë në karrierë ose në të njëjtin me atë që mbante më parë, atëherë ai nuk e gëzon më të drejtën e kthimit. Kjo është një zgjidhje logjike, pasi ecuria në karrierë bazohet në kritere të tjera me ato të lëvizjeve të përkohshme për qëllime të plotësimit të vakancave që krijohen për arsye të ndryshme. Një magjistrat nuk mund të kthehetnë një pozicion më të ulët se ai që ka mbajtur, përveç rastit të dhënies së një mase disiplinore, gjë që nuk përbën “një të drejtë” të magjistratit, por është pjesë e sistemit të përgjegjshmërisë, sipas ligjit. Po kështu edhe lëvizja paralele e përfshin në vetvete të drejtën e kthimit, pasi referuar nenit 43 në procedurën për lëvizjen paralele marrin pjesë magjistratët që ushtrojnë funksionin në të njëjtin nivel gjykate ose prokurorie (shih nenin 43).
    8. Neni 60 parashikon gjithashtu edhe rastet kur kthimi në pozicionin e mëparshëm nuk është i mundur, për arsye të përfundimit para kohe të shkaqeve për të cilat magjistrati është caktuar në pozicionin e përkohshëm. Pra, nëse magjistrati është caktuar për një periudhë kohe 3-vjeçare dhe magjistrati në vendin e të cilit është caktuar përkohësisht kthehet para kohe në detyrë, atëherë i pari caktohet përkohësisht në pozicionin që i korrespondon nivelit të pozicionit të mëparshëm, nëse ka vende të lira dhe nëse magjistrati plotëson kërkesat përkatëse të këtij pozicioni.Pra, edhe në këtë rast kthimit të magjistratit në vendin e tij apo të njëjtë me të i jepet përparësi, por duhen plotësuar dy kushte: a) të ketë vend të lirë dhe b) të plotësojë kushtet për atë pozicion. Të dyja këto kushte mund të sjellin kufizimin e së drejtës së kthimit të magjistratit, sipas pikës 1 të nenit 60. Kjo pikë në fakt ka parasysh magjistratët që kanë qenë caktuar në pozicion të përhershëm. Ndërsa për ata që nuk kanë qenë caktuar në pozicion të përhershëm por janë caktuar direkt në pozicion të përkohshëm, pika 3 parashikon pa përjashtim caktimin e tyre në gjykata/prokurori të shkallës së parë. Kjo zgjidhje është në përputhje me rregullin që çdo magjistrat duhet të caktohet në detyrë të përhershme pas emërimit të tij nga këshillat (shih nenet 35 e në vijim).
    9. Më tej pika 4i njeh magjistratit të drejtën të refuzojë një herë caktimin në pozicion. Nëse magjistrati nuk pranon të kthehet në pozicionin që i ofrohet, ai gëzon të drejtën për t’u caktuar në vendin tjetër të lirë, në të njëjtën shkallë me pozicionin e mëparshëm, nëse plotëson kërkesat përkatëse të këtij pozicioni. Pra, edhe pika 4 është e ngjashme me parashikimin e pikës 3, me përjashtim të së drejtës së refuzimit. Duke qenë se e drejta e kthimit është pjesë e statusit të magjistratit, këtij të fundit duhet t’i jepet mundësia për të mospranuar një pozicion që i ofrohet, për aq kohë sa këshilli nuk ka mundësi ta kthejë në vendin që mbante para caktimit të përkohshëm.
    10. Kurse pika 5 jep zgjidhjen përfundimtare nëse magjistrati refuzon të dyja vendet e ofruara nga këshilli. Ky i fundit ka të drejtë ta caktojë magjistratin në një pozicion pa pëlqimin e tij. Natyrisht që edhe në këtë rast, këshilli duhet të mbajë parasysh kushtet dhe kriteret që kërkon pozicioni si dhe përvojën dhe vlerësimin e magjistratit nëse përputhet apo jo me vendin e caktuar.
    11. Pika 6vendos detyrimin për këshillin që të marrë të gjitha masat për kthimin e magjistratit në vendin e mëparshëm menjëherë pas përfundimit të periudhës së përkohshme. Pra, ligjvënësi i referohet kthimit të magjistratit duke theksuar detyrimin e këshillit për të bërë të gjitha përpjekjet për ta caktuar sërish magjistratin në pozicionin që mbante. Vetëm nëse kjo është realisht e pamundur, atëherë këshilli duhet të bëjë përpjekje të tjera për të sistemuar magjistratin në një vend sa më afër pozicionit që mbante dhe në përputhje me përvojën dhe përgatitjen e tij profesionale.
    12. Së fundmi, pika 7 parashikon një rast përjashtimor nga rregullimet e nenit 60. E drejta e kthimit në pozicionin që mbante magjistrati duhet të respektohet me përpikëri në rastin e magjistratëve që janë anëtarë të këshillave. Kjo për arsye, se magjistrati që është anëtar i Këshillit përjashtohet nga konkurrimi në procedurën e lëvizjes paralele dhe ngritjes në detyrë, gjatë kohës së ushtrimit të funksionit si anëtar i Këshillit, si dhe tre vjet nga mbarimi i këtij mandati. Pra, mundësitë që këtij magjistrati mund t’i ofrohen vende të ngjashme me atë që mbante para caktimit si anëtar i këshillit janë më të vogla duke qenë se përjashtohet lëvizja paralele. Ndërsa ngritja në detyrë ka si qëllim ndalimin e promovimit të anëtarëve të këshillit si pjesë e masave antikoorporatizëm në sistemin e drejtësisë.

     

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    a) E drejta e kthimit dhe përjashtimet

    
    13.Neni 60,pika 1parashikon të drejtën e kthimit për të gjithë magjistratët që caktohen përkohësisht në pozicione sipas nenit 59. Kjo e drejtë gjen zbatim për të gjithë magjistratët e caktuar përkohësisht, pavarësisht shkakut që ka çuar në vakancat e përkohshme, duke synuar në këtë mënyrë të inkurajojë lëvizjet e magjistratëve edhe me afat të përkohshëm gjatë karrierës së tyre gjë që i shërben njëkohësisht edhe mirëfunksionimittë sistemit të drejtësisë për të plotësuar në kohë vakancat e përkohshme. Ky është rregulli i përgjithshëm, i cili shoqërohet edhe nga rastet përjashtimore, të cilat mund të përmblidhen në këto kategori: (I) rasti kur magjistrati transferohet sipas lëvizjes paralele ose ngritjes në detyrë;
    14.Është e kuptueshme që, nëse magjistrati i caktuar në një pozicion të përkohshëm gjatë kësaj kohe ka kandiduar për një pozicion sipas lëvizjes paralele, apo është ngritur në detyrë, sipas pikës 2 të nenit 60 i humbet e drejta e kthimit në pozicionin e mëparshëm. Kjo për arsye se lëvizja paralele është një kalim brenda të njëjtit nivel gjykate ose prokurorie ose madje dhe nga një gjykatë më e ulët në një më të lartë, por kur magjistrati është vlerësuar të paktën 2 herë “shumë mirë” (neni 43, pika 2). Gjithashtu, lëvizja paralele bëhet pas shpalljes së vakancës dhe me kërkesë të magjistratit, që nënkupton se ai nuk ka më interes të kthehet në pozicionin që mbante para caktimit të përkohshëm, veçanërisht kur ai lëviz nga një gjykatë më e ulët në një më të lartë. Po kështu, edhe në rastin e ngritjes në detyrë magjistratit i humbet e drejta e kthimit, pasi ai tashmë është caktuar në një pozicion të përhershëm më të lartë ose me mandat të caktuar sipas nenit 61 të këtij ligji. 

    
    (II) kur periudha e caktimit të përkohshëm përfundon para afatit; 

    
    15.Mund të ndodhë që periudha për të cilën magjistrati është caktuar në pozicionin e përkohshëm të jetë më e shkurtër për arsye të shuarjes së shkakut të vakancës së krijuar. Në këto raste edhe kthimi i magjistratit të caktuar përkohësisht në pozicionin që kishte mund të vështirësohet ose të mos ndodhë menjëherë për shkak se vendi nuk është i lirë (pika 3 ). Atëherë këshillit i lind detyrimi të caktojë magjistratin në një vend të nivelit të njëjtë me pozicionin që mbante para caktimit të përkohshëm. Në këtë rast, këshilli duhet të ketë në vëmendje dy kushte: a) vendi të jetë i lirë dhe b) magjistrati të plotësojë kushtet për t’u caktuar në atë vend. P.sh. nëse një gjyqtar i shkallës së parë të juridiksionit të përgjithshëm Gjirokastër caktohet përkohësisht në gjykatën e shkallës së parë Vlorë për një periudhë 2-vjeçare, për të zëvendësuar gjyqtarin i cili merr lejen prindërore. Për shkak se ky i fundit vendos të përfundojë lejen prindërore më shpejt pasi pjesën tjetër të lejes prindërore e merr bashkëshorti/ja, gjyqtari kthehet në funksion më shpejt se periudha 2-vjeçare. Ndërkohë në pozicionin e gjyqtarit në gjykatën e Gjirokastrës është caktuar/komanduar një gjyqtar tjetër. Atëherë, këshilli, sipas pikës 4 të këtij neni, ka detyrimin për të caktuar gjyqtarin në një pozicion të të njëjtit nivel me të por që është i lirë dhe plotëson kushtet. Nëse vendi i lirë që paraqitet në atë moment është gjyqtar në gjykatën administrative, atëherë këshilli duhet të vlerësojë nëse gjyqtari plotëson kushtet për t’u caktuar në atë gjykatë, sipas nenit 39, pika 5 e këtij ligji, pra të ketë rezultate shumë të mira në lëndët e së drejtës administrative në Shkollën e Magjistraturës. Nëse ky kusht nuk plotësohet, atëherë këshilli duhet t’i ofrojë një vend tjetër të lirë të të njëjtit nivel.

    
    (III) kur magjistrati nuk është caktuar ende në pozicion të përhershëm;

    
    16. Zgjidhjet e mësipërme vlejnë për rastet kur magjistrati ka qenë caktuar në një pozicion të përhershëm dhe më pas është caktuar përkohësisht. Në rast se ndodh që magjistrati të caktohet përkohësisht në një detyrë pa u caktuar më parë në një pozicion të përhershëm, atëherë kur afati i caktimit përfundon brenda ose jashtë afatit të caktuar nga këshilli, ai caktohet në gjykatë ose prokurori në shkallë të parë (pika 3). Kjo zgjidhje p.sh. mund të gjejë zbatim në rastin e nenit 40, kur magjistrati caktohet përkohësisht në një pozicion të komanduar kur nuk ka vende të lira dhe në rastin më të parë caktohet në pozicion të përhershëm. Ky gjithsesi mbetet rast përjashtimor, pasi caktimi i përhershëm duhet të jetë qëllimi kryesor i këshillave dhe i magjistratit. Në fazën e fundit, nëse magjistrati nuk pranon të kthehet për herë të dytë në pozicionin e tij, ai caktohet në një pozicion pa pëlqimin e tij, si zgjidhje e fundit e parashikuar nga pika 5. Magjistrati është i detyruar ta pranojë këtë pozicion, pasi ndryshe mund të konsiderohet si refuzim për të ushtruar detyrën e magjistratit, gjë e cila mund të barazohet me dorëheqjen e tij dhe si e tillë si mbarim i statusit të tij (shih nenet 64 dhe 65). Gjithashtu, edhe këshilli duhet të marrë masat që kthimi i magjistratit të ndodhë menjëherë me mbarimin e afatit të caktimit të përkohshëm, në funksion të sigurisë juridike dhe qartësisë për pozicionin e magjistratit, sipas pikës 6 të nenit 60.

    
    b) Ndalimi për anëtarët e këshillave

    
    17. Megjithëse kjo dispozitë nuk i kushtohet lëvizjes paralele apo ngritjes në detyrë por të drejtës së magjistratit për t’u kthyer në pozicionin e tij të përhershëm pas përfundimit të periudhës së përkohshme për të cilën ai është caktuar në një pozicion tjetër, ligjvënësi është kujdesur që në pikën 7 të nenit 60 të përsërisë shprehimisht ndalimin për anëtarët e këshillave të cilët vijnë nga radhët e magjistratëve të transferohen në skemën e lëvizjes paralele ose të ngritjes në detyrë gjatë kohës që janë anëtarë këshilli, si dhe 3 vjet pas përfundimit të mandatit. Ky parashikim gjendet edhe teneni 43, pika 3 ku parashikohet që kandidati që ka ushtruar funksionin si anëtar i Këshillit, përjashtohet nga procedura e lëvizjes paralele gjatë kohës së ushtrimit të funksionit si anëtar, si dhe tre vjet pas mbarimit të mandatit (shih nenin 43). Këto parashikime janë në funksion të shmangies së konfliktit të interesit dhe antikoorporatizmit në vendimmarrjet e këshillave. 

  • Konteksti historik

    I njëjtë si te transferimi nenet 42 dhe 43.

     

  • Legjislacioni ndërkombëtar
    Asnjë koment
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  I njëjtë si te transferiminenet 42 dhe 43.

• Materiale legjislative
  25. Relacioni për projektligjin “Për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve”,https://www.parlament.al/Files/ProjektLigje/Relacioni-1.pdf
  26. Procesverbali i shqyrtimit të projektligjit “Për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, në komisionin parlamentar adhoc 2016”, http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/procesverbal_date_23.09.2016.pdf

   

• Dispozita të lidhura

  Kushtetuta:Neni 147/a, 149/a.

   Ligji për Statusin: nenet 48, 49, 50, 51, 52.

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia
  Asnjë koment
• Arkiva
  Asnjë koment