"PËR STATUSIN E GJYQTARËVE DHE PROKURORËVE NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË "   |   96/2016

Neni 61: Kufizimi i mandatit me ligj

1Mandati i gjyqtarëve të Gjykatës së Lartë është nëntë vjet pa të drejtë rizgjedhjeje. Mandati i Prokurorit të Përgjithshëm është shtatë vjet pa të drejtë rizgjedhjeje. Mandati i prokurorëve në Prokurorinë e Posaçme është nëntë vjet pa të drejtë rizgjedhjeje.

2Mandati fillon ditën kur bëhet ceremonia e betimit përpara Presidentit të Republikës. Data e betimit i njoftohet dhe Këshillit dhe përfshihet në dosjen personale.

3Gjyqtari i Gjykatës së Lartë, mandati i të cilit ka mbaruar, vazhdon të mbajë funksionin deri në caktimin e gjyqtarit pasardhës, përveç rasteve të parashikuara në nenin 136, pika 5, të Kushtetutës.

4Personat e listuar në pikën 1, të këtij neni, kanë të drejtë që pas mbarimit të mandatit të caktohen në një pozicion në nivel apeli.

5Kryetari i Gjykatës së Lartë, Prokurori i Përgjithshëm dhe Drejtuesi i Prokurorisë të Posaçme, jo më vonë se tre muaj përpara mbarimit të mandatit respektiv, sipas parashikimeve të pikës 1, të këtij neni, dhe menjëherë në rastet e ndërprerjes së mandatit përpara afatit ligjor, njoftojnë Këshillin respektiv për pozicionin e lirë. Procedura që ndjek Këshilli për ngritjen në detyrë të pasardhësit përfundon jo më vonë se data e mbarimit të mandatit dhe, në rast të ndërprerjes përpara afatit ligjor, jo më vonë se dy muaj nga marrja e njoftimit.

Përmbajtja

      1. Qëllimi i nenit 61 është evokimi i rregullimit kushtetues që përcakton mandat të kufizuar në kohë për disa nga funksionarët elartë të sistemit të drejtësisë[1]. Funksionet me mandat kohor të caktuar, duke qenë se janë përjashtim nga rregulli i përgjithshëm i palëvizshmërisë nga detyra të magjistratit, rregullohen shprehimisht si në Kushtetutë ashtu edhe në ligj, duke përcaktuar saktësisht momentin e fillimit dhe mbarimit të mandatit të tyre, si dhe elemente të tjera që lidhen me të.
      2. Gjithashtu, neni 61 ka për qëllim të ofrojë garancitë e nevojshme që kjo kategori funksionarësh të ruajë statusin e magjistratit dhetë vazhdojë ushtrimin e këtij funksioni edhe pas përfundimit të mandatit ligjor për secilin prej tyre. Kjo zgjidhje i shërben sistemit të drejtësisë, i cili ka nevojë të përfitojë nga përvoja e mbledhur ndër vite e këtyre magjistratëve, por edhe magjistratëve që dëshirojnë të kontribuojnë në sistem.

       

      [1]Neni 136, pika 1 e Kushtetutës përcakton mandatin 9-vjeçar të gjyqtarëve të GJL-së, pa të drejtë riemërimi. Neni 148/a i Kushtetutës parashikon mandatin 7-vjeçar të Prokurorit të Përgjithshëm, pa të drejtë rizgjedhjeje. Neni 148/dh, pika 2 parashikon mandatin 9-vjeçar të prokurorëve të Prokurorisë së Posaçme për Krimet kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, pa të drejtë riemërimi. 

    •   1.Subjektet 


      3. Neni 61 ka për subjekt magjistratët që zgjidhen/emërohen në pozicionet me mandat të kufizuar. Ata janë të parashikuar shprehimisht dhe përfshijnë: gjyqtarët e Gjykatës së Lartë (GJL), Prokurorin e Përgjithshëm (PP) dhe prokurorët e prokurorisë së posaçme për krimet e korrupsionit dhe krimit të organizuar (PKKKO). Mandati i tyre është i kufizuar në kohë, konkretisht: gjyqtarët e GJL-së dhe prokurorët e PKKKO-së e ushtrojnë mandatin për 9 vjet, ndërsa PP e ushtron mandatin për 7 vjet. Për të tria rastet parashikohet mandati i papërsëritshëm, pra pa të drejtë rizgjedhjeje/riemërimi. Pavarësisht se parashikohet mandati i papërsëritshëm për këto pozicione, ushtruesit e tyre mbeten magjistratë edhe pas përfundimit të mandatit. Prandaj për këtë arsye, neni 61 parashikon rregullimet përkatëse për secilin prej tyre pas përfundimit të kohës për të cilën ata janë caktuar në pozicionet e parashikuara në pikën 1 të nenit 61.
      4. Gjithashtu, neni 61 ka për subjekt edhe këshillat të cilët kanë detyrimin dhe përgjegjësinë të zbatojnë rregullimet përkatëse për caktimin e subjekteve të parashikuara në nenin 61 në pozicion apeli, pas përfundimit të mandatit si gjyqtar i GJL-së, si PP dhe si prokuror i PKKKO-së. Jo vetëm kaq, por këshillat kanë gjithashtu dhe përgjegjësinë për të plotësuar sa më parë vendet vakante që krijohen pas përfundimit të mandatit të paraardhësve.
      5. Më tej, neni 61 vendos një detyrim të posaçëm për disa prej subjekteve: Kryetarin e GJL-së, PP-së dhe Drejtuesin e PKKKO-sëtë cilët duhet të njoftojnë këshillin përkatës për vakancën që krijohet nga përfundimi i rregullt ose i parakohshëm i mandatit të gjyqtarit të GJL-së, të PP-së ose të prokurorit të PKKKO-së. Njoftimi bëhet jo më vonë se 3 muaj para përfundimit të mandatit ose menjëherë kur mandati përfundon para afatit ligjor.


      2. Struktura


      6. Neni 61bën pjesë në kreunVII “Mandati i kufizuar”, të pjesës III “Zhvillimi i karrierës së magjistratëve”. Caktimi i magjistratit në një pozicion me mandat të kufizuar ose të përkohshëm sipas ligjitjanë procesetë cilave i nënshtrohet magjistrati gjatë karrierës. Ky proces shoqërohet edhe me kushte, kritere dhe garanci përkatëse. Për këtë arsye, ato janë parashikuar në një kre më vete, ku përfshijnë disa aspekte, si llojet dhe parimet e caktimit të përkohshëm (neni 59), e drejta e magjistratit për t’u kthyer në pozicionin e mëparshëm (neni 60), pozicionet me mandat të përcaktuar nga ligji (neni 61), e drejta për t’u caktuar në nivel apeli për disa kategori magjistratësh (neni 62), si dhe mbarimi i mandatit të kryetarit (neni 63). 
      7.Neni 61 përbëhet nga 5 pika, të cilat përmbledhtazi i kushtohen 3 kategorive specifike të magjistratëve, mandati i të cilëve është i përcaktuar jo vetëm në këtë ligj, por edhe në dispozitat përkatëse kushtetuese. Ky nen përcakton edhe një herë mandatin e tyre kohor, të drejtën e këtyre magjistratëve për t’u caktuar në një pozicion apeli, si dhe detyrimin e këshillave përkatës dhe të drejtuesve të institucioneve të përcaktuara në këtë nen për të realizuar brenda afatit plotësimin e vakancave të krijuara nga përfundimi i mandatit.
      8. Konkretisht, pika 1 paraqet secilën prej funksioneve që janë të kufizuara në kohë. Ato janë: pozicioni i gjyqtarit të GJL-së, i PP-së dhe i prokurorit të PKKKO-së. Në këtë pikë, thërriten parashikimet kushtetuese përkatëse që kanë të bëjnë me kohëzgjatjen e mandatit të këtyre magjistratëve si dhe ndalimin e rizgjedhjes/riemërimit të tyre në këto funksione. Gjyqtari i GJL-së dhe prokurori i PKKKO-së e kanë mandatin 9-vjeçar, ndërsaPP e ka 7-vjeçar. 
      9. Pika 2 përcakton momentin kohor të fillimit të mandatit që lidhet me ditën kur bëhet ceremonia e betimit përpara Presidentit të Republikës. Data e betimit i njoftohet dhe Këshillit dhe përfshihet në dosjen personale të magjistratit. Kjo pikë nuk shprehet për momentin e përfundimit, pasi kuptohet që ai lidhet me momentin e fillimit. Pra, mandati përfundon në ditën e muajit përkatës pas 7 ose 9 vjetësh nga momenti i fillimit të tij. 
      10. Më tej pika 3, thërret sërish një parashikim kushtetues që lidhet me qëndrimin në detyrë të gjyqtarittë Gjykatës së Lartë, mandati i të cilit ka mbaruar, deri në caktimin e gjyqtarit pasardhës, me përjashtim të rasteve kur: (I) jep dorëheqjen, (II) shkarkohet sipas parashikimeve të nenit 140të Kushtetutës; (III) vërtetohen kushtet e pazgjedhshmërisë dhe tëpapajtueshmërisë në ushtrimin e funksionit; (IV) vërtetohet fakti i pamundësisë për tëushtruar detyrën . Kjo dispozitë u parashikua për herë të parë shprehimisht në ndryshimet kushtetuese të reformës në drejtësi të vitit 2016, duke i dhënë zgjidhje një çështjeje që ishte bërë dhe objekt shqyrtimi gjyqësor në GJK lidhur me vazhdimësinë në detyrë të gjyqtarëve të GJL-së, ashtu si në rastin e gjyqtarëve të GJK-së.
      11. Pika 4 e nenit 61 i njeh të drejtën e caktimit në nivel apeli magjistratëve të parashikuar në pikën 1 të këtij neni, pas përfundimit të mandatit të tyre. Pavarësisht se në këtë pikë nuk është e parashikuar, kjo e drejtë u takon këtyre magjistratëve nëse atyre u përfundon mandati për shkak të qëndrimit 9-vjeçar në detyrë dhe jo për shkaqe të tjera, si dorëheqja, shkarkimi etj. (shih nenin 62 të ligjit).
      12. Së fundmi, pika 5 vendos detyrimin e Kryetari të Gjykatës së Lartë, Prokurorittë Përgjithshëm dhe Drejtuesit të PKKKO-së, jo më vonë se tre muaj përpara mbarimit të mandatit respektiv, sipas parashikimeve të pikës 1, të këtij neni, dhe menjëherë në rastet e ndërprerjes së mandatit përpara afatit ligjor, të njoftojnë Këshillin respektivpër pozicionin e lirë. Më tej, vendoset edhe detyrimi për këshillat që të përfundojë procedurën e ngritjes në detyrë të pasardhësit jo më vonë se data e mbarimit të mandatit dhe, në rast të ndërprerjes përpara afatit ligjor, jo më vonë se dy muaj nga marrja e njoftimit. Të dyja këto parashikime të kësaj pike për subjekte të ndryshme janë në funksion të plotësimit sa më parë të vakancave të krijuara, pavarësisht shkakut të tyre, me qëllim mirëfunksionimin e këtyre institucioneve të larta të sistemit të drejtësisë, si një nga mangësitë e evidentuara gjatë analizës së reformës në drejtësi. 

    •  a) Ndalimi i riemërimit dhe mbarimi i statusit të magjistratit 


      13. Neni 61 i kushtohet disa kategorive të magjistratëve mandati i të cilëve kufizohet në kohë. Konkretisht, pika 1 parashikon mandatin për gjyqtarët e GJL-së 9 vjet, për PP 7 vjet, si dhe për prokurorët e PKKKO-së 9 vjet. Mandati i të tre kategorive është pa të drejtë rizgjedhjeje. Kufizimi në kohë i mandatit dhe kohëzgjatja, në radhë të parë, lidhen me pavarësinë dhe paanshmërinë, nga njëra anë, dhe me llogaridhënien/përgjegjshmërinë, nga ana tjetër. Gjithashtu, nisur nga misioni që kanë këto funksione të larta ato imponojnë nevojën e përtëritjes periodike të tyre me qëllim freskimin e përvojave profesionale. Prandaj është e kuptueshme që ato të jenë të kufizuara në kohë. Gjithashtu, kufizimi i mandatit në kohë ka të bëjë edhe me shmangien e mundësive për ndikim të papërshtatshëm ose veprime korruptive që lidhen me ushtrimin e detyrës, gjë që është më e mundur të ndodhë kur nuk ka rifreskim të përbërjes së trupave vendimmarrës. Pikërisht për këtë arsye, u vendos që edhe prokurorët e prokurorisë së posaçme të kishin mandat, nisur nga realiteti problematik në të cilin ndodhet Shqipëria sa i përket korrupsionit dhe koorporatizmit, por edhe nga tërësia e veprave penale që ka në juridiksion kjo prokurori. 
      14. Për të mos lënë hapësira interpretimi lidhur me fillimin dhe mbarimin e mandatit të këtyre magjistratëve, pika 2 e nenit 61 e ka lidhur momentin e fillimit të periudhës 9 ose 7-vjeçare me betimin para Presidentit të Republikës. Kjo pikë nuk bën dallim midis 3 magjistratëve. Mirëpo, bazuar në nenin 36 të ligjit nr. 97/2016,“Për organizimin dhe funksionimin e prokurorisë në Republikën e Shqipërisë”, Prokurori i Përgjithshëm para se të fillojë detyrën bën betimin para Kuvendit, sipas formulës së caktuar po aty. Ndërsaneni 37 i ligjit për statusin parashikon se magjistrati para fillimit të detyrës bën betimin në një ceremoni publike dhe sipas formulës së shprehur në këtë dispozitë, por në të nuk përcaktohet organi para të cilit bëhet betimi. Kjo dispozitë vendos detyrimin për betim nga magjistratët që emërohen për herë të parë në detyrë (shih komentin e nenit 37), kurse neni 61, pika 2 bën fjalë për magjistratët që emërohen/zgjidhen në GJL, PP dhe PKKKO. 
      15. Duke qenë se për PP-në ka parashikim ligjor specifik në ligjin organik, atëherë ai përjashtohet nga rregullimi i nenit 61, pika 2. Pra, PP-jabetohet para Kuvendit që është dhe organi i emërtesës dhe si i tillë është tërësisht e kuptueshme që betimi të bëhet para tij. Jo vetëm kaq, por PP raporton para Kuvendit për gjendjen e kriminalitetit . Atëherë mund të thuhet se pika 2 e nenit 61 zbatohet për gjyqtarët e GJL-së dhe prokurorët e PKKKO-së. Mirëpo nisur nga detyrimi i nenit 37 për betimin e magjistratëve kur fillojnë detyrën, prokurorët e PKKKO-sëdhe gjyqtarët e GJL-së që zgjidhen nga radhët e gjyqtarëve e kanë bërë betimin kur kanë filluar ushtrimin e funksionit të magjistratit (neni 37). Prandaj, duket e tepërtqë në pozicionin e ri të tyre si gjyqtarë të GJL-së ose prokurorë të PKKKO-së ata do të duhej të bënin edhe një herë betimin. Si përfundim, bazuar në këtë interpretim, betimi sipas pikës 2 të nenit 61 gjen zbatim vetëm për gjyqtarët e GJL-së që zgjidhen nga radhët e jogjyqtarëve.
      16. Siç u tha më lart, magjistratët e parashikuar në pikën 1 ushtrojnë mandatin me kohë të kufizuar. Pra, ata përfundojnë ushtrimin e funksionit respektivisht pas 7 ose 9 vjetësh, sipas pozicionit ku caktohen. A do të vazhdojnë këta magjistratë të konsiderohen të tillë edhe pas përfundimit të mandatit? Përgjigjja është pohuese nëse i referohemi pikës 4 të nenit 61, sipas së cilës subjektet e parashikuara në pikën 1 kanë të drejtë që pas mbarimit të mandatit të caktohen në një pozicion në nivel apeli. Pra, ligji ka përcaktuar që pavarësisht përfundimit të mandatit të caktuar në kohë sipas pikës 1 këta magjistratë vazhdojnë të jenë të tillë dhe mund të caktohen në pozicione të tjera në nivel apeli (shih nenin 62). Ky parashikim ka për qëllim të përfitojë nga përvoja e pasur e këtyre magjistratëve të cilët do të vazhdojnë të japin kontributin e tyre në sistemin e drejtësisë. Në mënyrë të përmbledhur, përfundimi i një mandati të caktuar në kohë në një pozicion nuk passjell automatikisht përfundimin e mandatit si magjistrat. Rastet e mbarimit të statusit të magjistratit janë të përcaktuara shprehimisht në nenin 64 dhe përfundimi i një mandati të caktuar me ligj sipas nenit 61 nuk bën pjesë në to. Mandati i papërsëritshëm në pikën 1 dhe vazhdimësia si magjistrat në pikën 3 nuk mbivendosen me njëra-tjetrën. I pari lidhet vetëm me pozicionin e caktuar (gjyqtar i GJL-së, PP ose prokuror i PKKKO-së), ndërsa e dyta lidhet me humbjen/përfundimin e statusit të magjistratit, i cili varet nga plotësimi i kushteve të ndryshme nga ato kohore .


             b) Qëndrimi në detyrë pas përfundimit të mandatit vetëm për gjyqtarin eGJL-së


      17. Siç u tha dhe më lart, parashikimi i pikës 3 të nenit 61, e ka bazën te neni 136, pika 5 e Kushtetutës.Qëndrimi në detyrë i gjyqtarit të GJL-së pas përfundimit të mandatit 9-vjeçar deri në zgjedhjen/emërimin e pasuesit të tijnuk ka qenë e parashikuar në Kushtetutë para vitit 2016. Duke qenë se edhe përtëritja e gjyqtarëve të GJL-së pas përfundimit të mandatit të tyre kryhej me vonesa të paarsyeshme, ashtu si dhe për gjyqtarët e GJK-së, u pa si zgjidhje që të ndryshohej ligji i atëhershëm për GJL-në . Kjo ndërhyrje ligjore nuk u gjet në pajtim me Kushtetutën nga GJK-jadhe e shfuqizoi atë. Sipas GJK-së, në ndryshim nga gjyqtari i Gjykatës së Lartë, neni 125/5 i Kushtetutës parashikon se gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese vazhdon në detyrë deri në emërimin e pasardhësit të tij. Rregulli i vazhdimësisë së qëndrimit në detyrë të gjyqtarit kushtetues është parashikuar për të garantuar, mbi të gjitha, funksionimin normal të Gjykatës në rast të krijimit të vendeve vakante, si pasojë e mosveprimit të ndonjërit prej organeve, të cilave Kushtetuta u njeh një rol të veçantë në këtë moment për zëvendësimin e gjyqtarëve të vjetër me gjyqtarë të rinj . Ajo vlerësoi se dispozita kushtetuese që parashikon mënyrën e organizimit dhe funksionimit të Gjykatës së Lartë (para vitit 2016-shënim i autorit) jo vetëm që nuk përmbante një parashikim të tillë të shprehur, por as nuk i kishte deleguar ligjvënësit të zakonshëm kompetencën për rregullimin me ligj të kësaj çështjeje. Gjykata, vlerësoi se neni 136/3 i Kushtetutës (para vitit 2016) nuk i kishte deleguar ligjvënësit mënyrën e rregullimit të kohëzgjatjes së mandatit të gjyqtarit të Gjykatës së Lartë tej afatit 9-vjeçar të parashikuar nga Kushtetuta. Në këtë kuptim, Gjykata vlerëson se Kushtetuta nuk ka ometuar duke mos parashikuar një autorizim të shprehur për ligjvënësin e zakonshëm për rregullimin e kësaj çështjeje. Në rastin konkret ligjvënësi, duke ndryshuar ligjin organik të GJL-së me qëllim parashikimin e mundësisë së gjyqtarit të GJL-së për të qëndruar në detyrë deri në emërimin e gjyqtarit pasardhës, kishte vepruar në tejkalim të normës kushtetuese dhe në mungesë të një delegimi të shprehur, duke rregulluar me akt ligjor një marrëdhënie që i përket fushës së rregullimit të kushtetutëbërësit . 
      18. Me ndryshimet kushtetuese dhe ligjore të reformës në drejtësi të vitit 2016 kjo çështje gjeti zgjidhje kushtetuese dhe ligjore. Sipas nenit 136, pika 5 të Kushtetutës dhe nenit 61, pika 3 të ligjit për statusin, gjyqtari i GJL-së qëndron në detyrë deri në emërimin e pasardhësit, me përjashtim të rastit kur jep dorëheqjen, shkarkohet, vërtetohet fakti i pamundësisë ose konstatohet pazgjedhshmëria ose papajtueshmëria me funksionin . 
      19. Bie në sy fakti që parashikimi i qëndrimit në detyrë deri në emërimin e pasardhësit është shprehur vetëm për gjyqtarin e GJL-së, jo për PP-nëdhe as për prokurorin e PKKKO-së. Nisur nga jurisprudenca e GJK-së, duke qenë se ky parashikim duhet të jetë i parashikuar në Kushtetutë për institucionet e rregulluara prej saj, atëherë dhe ligji nuk mund ta zgjerojë rrethin e subjekteve. Kushtetuta nuk është shprehur lidhur me këto dy funksione, por vetëm për gjyqtarët e GJL-së. Lind pyetja: përse ky dallim? A mund të bëhet pengesë për ushtrimin e ndjekjes penale nga prokurorët e tjerë mbarimi i mandatit të PP-së dhe mosvazhdimi i qëndrimit të tij në detyrë deri në zgjedhjen e PP-së së ri? Vlen e njëjta gjë për prokurorin ePKKKO-së, kur atij i përfundon mandati 9-vjeçar? Duke analizuar mënyrën e funksionimit të gjyqtarit të GJL-së dhe prokurorëve që ushtrojnë ndjekjen penale (pavarësisht juridiksionit të tyre), mund të thuhet se mungesa e një ose disa gjyqtarëve të GJL-së për shkak të përfundimit të mandatit të tyre mund të çojë në bllokimin e procesit vendimmarrës të kësaj Gjykate, për shkak të vendimmarrjes kolegjiale që ajo ka. Gjykata e Lartë merr vendime me trup gjykues (me 3, 5 dhe 19 gjyqtarë) dhe jo me gjyqtar të vetëm. Mungesa e gjyqtarëve ndikon ndjeshëm në aftësinë vendimmarrëse të saj dhe krijimin e rregullt të trupave gjykues. Ndërsa prokurori ndjekjen penale e ushtron i vetëm dhe jo kolegjialisht. Sigurisht, edhe mungesa për një kohë të paarsyeshme e numrit të caktuar me ligj të prokurorëve mund të ndikojë në performancën e prokurorisë për të qenë efikasë në ndjekjen penale, por nuk rrezikon thelbin e funksionimit të saj, siç kemi parë të ndodhë me GJL-në ose me GJK-në, për të njëjtat shkaqe.


              c) Detyrimi për plotësimin në kohë të vakancave


      20. Në pamje të parë duket sikur norma juridike përmban një kontradiktë në vetvete, pasi nga njëra anë parashikon detyrimin e gjyqtarit të GJL-së për të qëndruar në detyrë deri në emërimin e pasardhësit (pika 3), ndërsa nga ana tjetër vendos detyrimin e Kryetarit të GJL-së dhe këshillit për të plotësuar sa më parë vakancën e krijuar nga përfundimi i mandatit të gjyqtarit (pika 5). Në fakt, kjo nuk ështëe vërtetë, pasi qëndrimi në detyrë i gjyqtarit të GJL-së deri në emërimin e pasardhësit duhet të jetë përjashtim nga rregulli, i cili përcakton mandatin 9-vjeçar pa të drejtë rizgjedhjeje të tij. Përjashtimi duhet të gjejë zbatim p.sh. në rastin kur mandati i gjyqtarit të GJL-së përfundon për shkaqe të tilla që nuk mund të parashikohen nga organet e emërtesës, si: dorëheqja, shkarkimi, pamundësia e ushtrimit të detyrës. Ndërsa në rastin e përfundimit të afatit 9-vjeçar apo mbushjes së moshës së pensionit, të cilat janë fakte të pritshme dhe të parashikueshme, këshilli duhet të fillojë procedurën në kohë me qëllim plotësimin e vakancës që pritet të krijohet në 3 muajt e ardhshëm, pas njoftimit nga Kryetari i GJL-së. Afati 3-mujor konsiderohet si i arsyeshëm për të plotësuar vakancën e krijuar.
      21. Plotësimi në kohë i vakancave të krijuara në institucionet e drejtësisë ka qenë një nga mangësitë e gjetura vazhdimisht ndër vite, të konstatuara jo vetëm nga raporte e analiza por edhe nga gjetjet e GJK-së. Për këtë arsye, bazuar edhe në analizën e sistemit të drejtësisë mbi të cilën u bazua ndërhyrja në nivel kushtetues dhe ligjor gjatë reformës së 2016-ës, u parashikuan mekanizma të tillë që të bëjnë sa më efektiv procesin e plotësimit në kohë të vakancave. Prandaj janë vendosur detyrime për kryetarin e GJL-së, PP-së dhe drejtuesin e PKKKO-së që të paktën 3 muaj para përfundimit të mandatit të gjyqtarëve të GJL-së, PP-së dhe prokurorit të PKKKO-së të njoftohet përkatësisht KLGJ-ja dhe KLP-ja për fillimin e procedurës së zëvendësimit të tyre. Në rast se mandati përfundon para kohe, pavarësisht arsyes, njoftimi bëhet menjëherë, që nënkupton ditën e marrjes dijeni për shkakun që çon në përfundimin para kohe të mandatit, sipas Kushtetutës dhe ligjit.

      1. Referuar gjetjeve të Analizës së Sistemit të Drejtësisë ishin evidentuar probleme lidhur me statusin, karrierën dhe sistemin e përgjegjshmërisë së gjyqtarëve, prandaj me reformën në drejtësi synohej të arrihej: (I) qartësimi dhe kodifikimi (përmbledhja në një ligj të vetëm) i dispozitave që lidhen me statusin e gjyqtarit; (II) parashikimi i kritereve të përzgjedhjes së kandidatëve për gjyqtarë, procedurat e emërimit dhe të transferimit të tyre, procedurat e promovimit, procesi disiplinor, rastet e largimit nga detyra dhe të gjitha elementet e tjera të statusit); (III) garantimi se procesi i emërimit dhe promovimit të gjyqtarëve do të bazohet në kritere transparente, objektive dhe meritokratike, të tilla si: kualifikimet, integriteti, aftësitë profesionale dhe pastërtia e figurës.Me miratimin e ligjit nr.96/2016 koncepti i ngritjes në detyrë u ridimensionua duke dhënë fillimisht konceptin e tij dhe kushtet e kriteret për t’u ngritur në detyrë[1].

       

      [1]Shih relacionin shoqërues të projektligjit “Për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve”  https://www.parlament.al/Files/ProjektLigje/Relacioni-1.pdf, fq.2-4.

    • Asnjë koment
  • Nuk ka standarde për mandate të caktuara në kohë, apo të caktimit të magjistratëve në detyra të tjera pas përfundimit të mandatit. E rëndësishme është mbajtja e tyre brenda sistemit të drejtësisë dhe në pozicione të përshtatshme për të.

  • Relacioni shoqërues i projektligjit “Për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve”  https://www.parlament.al/Files/ProjektLigje/Relacioni-1.pdf

  • Kushtetuta:Neni 147/a, 149/a.

     Ligji për Statusin: nenet 37, 62, 64, 65, 66, 67.

     Ligji për Prokurorinë: neni 36.

  • Asnjë koment
  • Asnjë koment
  • Komentari mbi Reformën Kushtetuese në Sistemin e Drejtësisë 2016 (2019). Botim i Institutit për Studime Publike dhe Ligjore dhe Fondacioni Shoqëria e Hapur për Shqipërinë http://komentarielektronik.magjistratura.edu.al/sq/eli/fz/1998/8417/136

     

  • Asnjë koment
Sokol Sadushi
Sokol Sadushi