Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Qëllimi i nenit 67 është të garantojë ushtrimin e funksionit të magjistratit në përputhje me kërkesat dhe detyrimet që rrjedhin nga statusi i tij, pa pengesa ose vështirësi që diktohen nga gjendja e tij shëndetësore. Duke pasur parasysh rëndësinë dhe rolin që ka funksioni i magjistratit,ligjvënësi ka mbajtur në vëmendje efektin serioz që mund të ketë vendimmarrja e magjistratit në efektin e rrethanave që shkaktojnë pamundësi të përkohshme ose të përhershme të magjistratit. Për këtë arsye, neni 67 synon të rregullojë situata të tilla me qëllim shmangien e efekteve të mundshme negative që mund të vijnë nga pamundësia e magjistratit në ushtrimin e detyrës.
    2. Parashikimet e nenit 67 i shërbejnë gjithashtu edhe garantimit të të drejtave të magjistratit në detyrë, duke i rezervuar atij garanci procedurale nëse ndaj tij fillon procedura e vërtetimit të rrethanës që çon në pamundësi të përkohshme ose të përhershme, si dhe nëse ndaj tij vendoset pezullimi i përkohshëm ose mbarimi i mandatit.Këto garanci synojnë të respektojnë procesin e rregullt ligjor në procesin administrativ që ka efekte të rëndësishme për magjistratin në detyrë.

     

  • Objekti

    1. Subjektet

    3. Neni 67 ka për subjekt së pari magjistratin, i cili nëse shfaq probleme të shëndetit, të tilla që e vendosin atë në pamundësi për të ushtruar detyrën, përkohësisht ose përgjithmonë, ndaj tij mund të vendoset masa e pezullimit të përkohshëm ose mbarimi i mandatit. Ekzistenca e shkaqeve që çojnë në pamundësi të përkohshme ose të përhershme për arsye shëndetësore konfirmohet nga komisioni i ekspertëve i autorizuar nga Këshilli. Magjistrati sipas këtij neni gëzon të drejta procedurale që mund t’i ushtrojë gjatë procesit, si: e drejta për t’u njohur me dosjen e përgatitur nga Këshilli për këtë rast, e drejta për t’u përfaqësuar në proces nga një person i zgjedhur prej tij, e drejta për t’u dëgjuar dhe e drejta e ankimit ndaj vendimit të Këshillit.

    4. Subjekti tjetër është Këshilli, i cili merr dijeni për situatën shëndetësore të magjistratit dhe nis procedurën për verifikimin e mëtejshëm të kësaj gjendjeje. Ai është i ngarkuar të caktojë ekspertët që do të verifikojnë gjendjen shëndetësore të magjistratit, nëse është e tillë që çon në pamundësi për të ushtruar detyrën më tej. Nëse kjo vërtetohet, Këshilli vendos pezullimin e përkohshëm ose mbarimin e statusit. Nëse, pas vendosjes së pezullimit të përkohshëm, në një moment të dytë nga ekspertët konfirmohet se magjistrati është i aftë për punë, atëherë Këshilli vendos kthimin e magjistratit në detyrë.

    2. Struktura

    5. Neni 67 është neni i fundit i kreut VIII “Mbarimi i statusit të magjistratit”, të pjesës III “Zhvillimi i karrierës së magjistratëve”. Siç edhe rezulton nga titulli i nenit “Pamundësia fizike dhe mendore e magjistratit”, ai i kushtohet rastit të pestë dhe të fundit të parashikuar në nenin 64 (pika 1, shkronja “d”), që passjell mbarimin e statusit të magjistratit. Neni 67 parashikon organin përgjegjës, procedurën që ndiqet, pasojat e saj, si dhe të drejtat e magjistratit në këtë proces.

    6. Neni 67 përbëhet nga 7 pika, të cilat janë norma rregulluese të aspekteve procedurale të vendimmarrjes së Këshillit lidhur me pezullimin e përkohshëm, por edhe me mbarimin e statusit për shkaqet e parashikuara në të, sipas urdhërimeve edhe të nenit 64 të këtij ligji.

    7. Konkretisht, pika 1 parashikon detyrimin e Këshillit që me marrjen dijeni të rasteve që çojnë ose në mbarimin e statusit ose në pezullimin e përkohshëm të magjistratit, ai (këshilli) duhet të nisë hetimin për vërtetimin e këtyre shkaqeve. Raste të tilla sipas pikës 1 janë: pamundësia fizike dhe mendore e magjistratit. Të dyja këto situata mund të passjellin a) mbarimin e mandatit ose b) pezullimin e përkohshëm të tij nga detyra. Dallimi mes këtyre dy pasojave ka të bëjë me kohëzgjatjen e gjendjes së pamundësisë fizike ose mendore. Pra, nëse nga vlerësimi i ekspertëve rezulton se magjistrati ndodhet në gjendje fizike ose mendore të tillë që mund të mos ushtrojë detyrën për një kohë të caktuar, këshilli në këtë rast vendos pezullimin e përkohshëm nga detyra. Në rast se vlerësimi i ekspertëve shkon në drejtim të zgjatjes së pacaktuar të situatës së pamundësisë pa qenë në gjendje të përcaktojnë një afat rikuperimi apo kthimi në gjendje normale për të ushtruar detyrën, Këshilli konsideron mbarimin e statusit të magjistratit. Pra, situata e përkohshme ose e përhershme e pamundësisë fizike e mendore përcakton nëse Këshilli do të vendosë pezullimin e përkohshëm ose mbarimin e statusit të magjistratit.

    8. Ndërsa pika 2 i njeh kompetencën Këshillit të ngrejë një komision me ekspertë për të dhënë mendim lidhur me pamundësinë e magjistratit. Kjo pikë i referohet vetëm shprehjes “komision me ekspertë” pa specifikuar se si do të përcaktohen ata. Për këtë rast, Këshilli i referohet kuadrit ligjor që vepron në rastet e përcaktimit të gjendjes së aftësisë për punë për rastet e zakonshme . Pika 2 shprehet për komisionin e ekspertëve duke mos përcaktuar nëse ky komision do të jetë i ngritur adhoc vetëm për këtë qëllim, apo mund të jetë edhe komisioni i përhershëm që vepron sipas ligjit, për rastet e zakonshme të paaftësisë për punë, siç është KMCAP rajonal dhe epror .

    9. Pika 3njeh dhe garanton të drejtat procedurale të magjistratit gjatë procedurës së verifikimit të paaftësisë së përkohshme ose të përhershme të tij. Kështu, ligji i njeh atij të drejtën për t’u njohur me përmbajtjen e dosjes së përgatitur për këtë qëllim. Pra, të gjitha aktet e administruara në dosjen e Këshillit me qëllim verifikimin e gjendjes fizike ose mendore të magjistratit duhet t’i vihen në dispozicion atij për të marrë dijeni. Gjithashtu, magjistrati ka të drejtën e përfaqësimit nga një përfaqësues, i cili mund të jetë ose jo avokat, duke qenë që nuk cilësohet në këtë pikë. Më tej, magjistrati ka të drejtë të dëgjohet nga Këshilli para se të vendosë lidhur me qëndrimin ose jo në detyrë të tij, përkohësisht ose në mënyrë të përhershme. Të gjitha këto të drejta, së bashku me të drejtën e ankimit të parashikuar në pikën 7 të këtij neni, kanë për synim të garantojnë një proces të rregullt ligjor nga ana e Këshillit lidhur me karrierën e magjistratit.

    10. Më tej, në pikën 4 përcaktohet lloji i vendimmarrjes së Këshillit, duke iu referuar gjetjeve të tij. Pra, në rast se kushtet fizike ose mendore të magjistratit e bëjnë atë të pamundur përkohësisht, atëherë Këshilli vendos pezullimin e përkohshëm. Në rast se kushtet fizike ose mendore e bëjnë të pamundur përgjithmonë, atëherë Këshilli vendos mbarimin e statusit të magjistratit. Vlen të theksohet se në këtë pikë është parashikuar vendosja e pezullimit të përkohshëm, masë e cila jepet nga Këshilli vetëm sipas rasteve të parashikuara në nenet 151 dhe 152 të ligjit. Shkaqet për të cilat vendoset masa e pezullimit janë: kur magjistrati merret i pandehur ose caktohet masa e arrestit në burg ose arrestit në shtëpi (neni 151), si dhe kur ndaj magjistratit fillon procedimi disiplinor, nëse Këshilli vendos që qëndrimi në detyrë i tij gjatë kësaj kohe pengon konkluzionin e drejtë ose të rregullt të hetimit, ose diskrediton rëndë pozitën dhe figurën e magjistratit (neni 152). Ligji nuk parashikon raste të tjera të pezullimit të magjistratit.

    11. Këshilli ka diskrecion të rishikojë vendimin e tij qoftë për pezullimin qoftë për mbarimin e statusit të magjistratit, nëse ndryshojnë rrethanat e shëndetit të tij. Kështu, pika 5 autorizon Këshillin të vendosë kthimin e magjistratit në detyrë nëse shkaqet e pamundësisë nuk janë më të pranishme.

    12. Në rast të mbarimit të statutit të magjistratit për shkak të paaftësisë, pika 6i njeh atij të drejtën e pensionit dhe të përfitimeve të tjera sipas ligjit.

    13. Së fundmi, pika 7 i hap mundësinë magjistratit të ushtrojë ankim ndaj vendimit të Këshillit për pezullimin e përkohshëm apo për mbarimin e statusit të tij për shkak të paaftësisë së përkohshme ose të përhershme.

     

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    a)Pezullimi nga detyra për shkak të paaftësisë së përkohshme

    14. Pika 1 e nenit 67 parashikon se Këshilli heton rastet e pamundësisë fizike ose mendore të magjistratit që mund të çojnë në pezullimin e përkohshëm të magjistratit ose largimin nga funksioni dhe mbarimin e statusit të tij. Mundësia e pezullimit të përkohshëm nga detyra parashikohet edhe në pikën 4 të këtij neni. Lidhur me parashikimin e rasteve në të cilat vendoset pezullimi nga detyra i magjistratit ligji ka parashikuar një kre më vete, konkretisht kreun V “Pezullimi”, i cili përfshin nenet 151-157. Në këtë kre, konkretisht në nenet 151 dhe 152 parashikohen shkaqet që çojnë në pezullimin e magjistratit nga detyra, të cilat i referohen rregullimit të nenit 140 të Kushtetutës (shih komentet e neneve 151 dhe 152. Bie në sy që rasti i paaftësisë së përkohshme fizike ose mendore nuk është një nga shkaqet e parashikuara në nenin 140 të Kushtetutës, por as në nenet 151 dhe 152. Në fakt, formulimi “i vjetër” i nenit 152, pika 2 e përmendte rastin kur magjistrati nuk mund të qëndrojë në detyrë përkohësisht për shkaqe që lidhen me shëndetin fizik ose mendor. Ky nenishte një prej atyre që u kundërshtua në Gjykatën Kushtetuese (GJK) nga shoqata e gjyqtarëve, si antikushtetuese për shkak se parashikonte shkaqe të tjera tejatyre të parashikuara në nenin 140 të Kushtetutës. Në përfundim të gjykimit, GJK-ja vendosi shfuqizimin e kësaj dispozite si në kundërshtim me Kushtetutën, pasi nuk respektonte hierarkinë e akteve normative (neni 116), duke shtuar shkaqet për të cilat vendosej pezullimi mbi bazën e diskrecionit të Këshillit. Pas shfuqizimit të të gjithë nenit 152, Kuvendi riformuloi dispozitën sipas përmbajtjes së paraqitur në këtë komentar . Por, mesa duket ligjvënësi nuk reflektoi ndryshimin edhe në nenin 67 që ia lejon Këshillit pezullimin e përkohshëm të magjistratit nëse konstatohet paaftësia fizike ose mendore e tij që shkakton pamundësinë për të ushtruar detyrën për një periudhë të caktuar kohore. Pra, rasti i parashikuar në nenin 67 do të duhet të mbahet parasysh pavarësisht se nuk është parashikuar në një nga rastet e neneve 151 dhe 152 të këtij ligji.

    b) Kthimi i magjistratit të larguar

    15. Këshilli, pasi autorizon ekspertët për të dhënë mendimin lidhur me gjendjen shëndetësore të magjistratit (pika 2), mund të vendosë pezullimin e përkohshëm ose mbarimin e statusit të magjistratit, në varësi të shkakut që sjell pamundësinë e përkohshme ose të përhershme (pika 4). Në rastin e pamundësisë së përhershme, Këshilli vendos mbarimin e statusit të magjistratit. Ndërkohë, pika 5 lë një shteg të hapur për rikthimin në detyrë të magjistratit të larguar nga funksioni, nëse provohet se pamundësia nuk vazhdon më. Pra, pavarësisht se në momentin e vendimmarrjes së Këshillit, situata shëndetësore e magjistratit mund të ketë qenë e tillë që diktonte largimin e tij nga detyra për shkak të paaftësisë së përhershme në dukje, situata mund të ketë ndryshuar në favor të kthimit të tij në detyrë. Në këtë rast, Këshilli, sërish duke iu referuar vlerësimit profesional të ekspertëve, mund të vendosë kthimin në detyrë pasi shkaku për të cilin magjistrati u largua, nuk ekziston më. Ky është një rast përjashtimor nga rregulli që me mbarimin e statusit të magjistratit efektet janë të pakthyeshme.

    c)Të drejtat procedurale të magjistratit

    16. Referuar pikave 3, 5, 6 dhe 7, magjistrati gëzon disa të drejta procedurale. Ai ka të drejtë të marrë pjesë aktivisht si palë në procesin e vlerësimit të gjendjes së tij fizike ose mendore duke u njohur me të gjitha provat, faktet dhe evoluimin mjekësor të ekspertëve, me qëllim kundërshtimin e tyre nëse nuk pajtohet me to (pika 3). Gjithashtu, ai ka të drejtë të kundërshtojë edhe përbërjen e komisionit të ekspertëve nëse mendon se ai nuk është i rregullt ose ka arsye të tjera të ligjshme për ta kërkuar. Magjistrati ka të drejtë të përfaqësohet nga një person i zgjedhur prej tij, gjë që është tërësisht e kuptueshme kur bëhet fjalë edhe për vlerësim mjekësor, gjë që kërkon edhe njohje të thelluar të kësaj fushe. Ai vetë dhe përfaqësuesi i tij kanë të drejtë të kundërshtojnë rezultatin e komisionit, të kërkojnë riekzaminim apo të pyesin ekspertët si dhe të parashtrojnë qëndrimin e tyre.
    17. Gjithashtu, siç u përmend në nënndarjen “b” magjistrati gëzon të drejtën e kthimit në rast se rrethanat që krijuan pamundësinë e tij nuk ekzistojnë më. Këtu bëhet fjalë jo vetëm për rastet e pamundësisë së përkohshme, e cila vetëkuptohet nga fakti që pezullimi është i përkohshëm, por edhe për rastet kur rrethanat mund të jenë interpretuar si shkaqe të pamundësisë së përhershme, por në fakt nuk rezultojnë të tilla (pika 5). Në të gjitha rastet e kthimit në detyrë, këshilli duhet të argumentojë vendimin e tij, bazuar në vlerësimin e komisionit të ekspertëve mbi gjendjen shëndetësore, fizike ose mendore, të magjistratit (pika 2). Në çdo rast, magjistrati ka të drejtë të kundërshtojë në gjykatën e apelit administrativ vendimin e Këshillit (pika 7). Në rast se vendimi i Këshillit nuk apelohet apo gjykata e lë në fuqi, magjistrati ka të drejtë të përfitojë pensionin sipas ligjit përkatës për këtë qëllim (pika 6). Në rast se magjistrati pezullohet përkohësisht, Këshilli duhet të përcaktojë në vendim që magjistrati përfiton pagë të plotë gjatë kësaj periudhe (neni 157, pika 1).

  • Konteksti historik

    I njëjtë me nenin 64.

     

  • Legjislacioni ndërkombëtar
    Asnjë koment
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  I njëjtë me nenin 64.

• Materiale legjislative

  Projektamendamentet kushtetuese të vitit 2016.

  Procesverbali i komisionit adhoc për ligjin nr.96/2016.

  Analiza e sistemit të drejtësisë 2016.

  Strategjia e reformës në drejtësi 2016.

   

• Dispozita të lidhura

  Kushtetuta:neni 140

   Ligji për Statusin: nenet 151, 152, 157

   

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia
  Asnjë koment
• Arkiva
  Asnjë koment