Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi

    1. Kjo dispozitë, krahas dispozitave të tjera që rregullojnë sistemin e vlerësimit të magjistratit, synon të garantojë vlerësimin e veprimtarisë së magjistratit në përputhje me standardet e vendosura në këtë ligj dhe në rregulloret përkatëse të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë (Këshillave) duke reflektuar mendimin e kryetarit si një ndër burimet e vlerësimit të magjistratit sipas nenit 77 të këtij ligji.Nga ana tjetër, kjo dispozitë paraqet afatet brenda të cilave duhet dhënë mendimi i kryetarit për veprimtarinë e magjistratit, njoftimi i magjistratit që vlerësohet si dhe takimi me kryetarin. Në çdo rast, mendimi përfundimtar i kryetarit nuk duhet të paraqitet më vonë se dy muaj nga data e njoftimit sipas përcaktimeve tënenit 85.

    2. Dispozita përcakton në mënyrë të qartë dhe të dallueshme rolin e kryetarit në vlerësimin e veprimtarisë së magjistratit si dhe etapat e afatet sipas të cilave kryhet ky vlerësim. E drejta e magjistratitqë vlerësohet për t’u njohur në kohë me mendimin e kryetarit si dhe e drejta për t’u dëgjuar dhe zhvilluar takim me kryetarin përbën një garanci të shtuar të fillimit të procedurës së vlerësimit të rregulluar në sesionin II të kreut III “Procedura e vlerësimit”.

     

  • Objekti

    3.Kjo dispozitë rregullon procedurën sesi kryetari i gjykatës apo i prokurorisëparaqet mendimin për veprimtarinë e magjistratit që vlerësohet si dhe respektimin e afateve të vendosura. Ndër të tjera, kjo dispozitë rregullon dhe mënyrën se si kryetari shpreh mendimin e tij. Kryetari përshkruan veprimtarinë e magjistratit dhe jep vlerësimin e tij për këtë veprimtari, sipas kritereve të vlerësimit, duke u bazuar në nivelet e vlerësimit, të parashikuara në këtë ligj dhe ndalon veçanërisht në ato kritere, për të cilat mendimi i kryetarit ndryshon nga vlerësimi i kryer nga vetë magjistrati (shih nenin 86 – vlerësimi i kryer nga vetë magjistrati). Për më shumë, kryetari bën dhe një analizë të të dhënave statistikore të veprimtarisë së magjistratit (shih nenin 90 për përmbledhjen e të dhënave statistikore).

    4.Dispozita, nga pikëpamja normative, ka natyrë procedurale dhe parashikon rregullime dhe afate brenda të cilave kryetari paraqet mendimin e tij për vlerësimin e magjistratit. Në këtë kuptim, interpretimi i kësaj dispozite duhet të bëhet në harmoni dhe në mënyrë sistematike me rregullimet e tjera të sesionin II të kreut III – Procedura e Vlerësimit, sidomos me nenin 85 - në lidhje me afatet e njoftimeve të vlerësimit.

     

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    a. Kryetari i gjykatës ose i prokurorisë

    5. Kjo dispozitë rregullon procedurën dhe afatet e dhënies së mendimit nga kryetari i gjykatës ose i prokurorisë në lidhje me vlerësimin e veprimtarisë së magjistratit që po vlerësohet. Sipas përkufizimit të dhënë në nenin 2, paragrafi “g” të këtij ligji, termi“Kryetar” i referohet kryetarit të gjykatës ose të prokurorisë, përfshirë Kryetarin e Gjykatës së Lartë, Prokurorin e Përgjithshëm dhe Drejtuesin e Prokurorisë së Posaçme. Ndërsa me termin “magjistrat” po sipas përkufizimit të dhënën në nenin 2, paragrafi “gj” të këtij ligji, i referohet çdo gjyqtari, me përjashtim të gjyqtarit të Gjykatës Kushtetuese, prokurori dhe kryetarët në kuptim të shkronjës “g” të këtij neni.

    6. Bazuar në këto përkufizime, kryetari jep mendim për vlerësimin e magjistratit që ushtron detyrën në gjykata ose prokurori, përkatësisht nëgjykatat dhe prokuroritë e rretheve gjyqësore, atyre të apelit dhe Gjykatës sëLartë.]

    7. Këshilli i Lartë i Prokurorisë deri në momentin e shkrimit të këtij komenti nuk ka miratuar ndonjë rregullore për vlerësimin etik dhe profesional të prokurorëve.Për kritere vlerësimitënjëjta (referuar vlerësimittëmagjistratëvenëpërgjithësi), rregullat e miratuara nga Këshilli i LartëGjyqësor mund tëshërbejnë si model përvlerësimin e prokurorëve.

     

     b. Mendimi i kryetarit

    8. Siç u përshkrua dhe më lart, kjo dispozitë rregullon mënyrën sesi kryetari jep mendimin e tij për vlerësimin e magjistratit. Në mendimin e tij, kryetari përshkruan veprimtarinë e magjistratit dhe jep mendimin për këtë veprimtari duke u bazuar në kriteret e vlerësimit sipas nenit 71 të këtij ligji dhe në nivelet e vlerësimit të parashikuara në nenin 78 të këtij ligji. Pra, kryetari jep mendim për aftësitë profesionale, personale dhe organizative të magjistratit, etikën dhe angazhimin profesional dhe ndaj vlerave profesionale. Kjo dispozitë, përcakton se kryetari ndalet veçanërisht në ato kritere për të cilat mendimi i tij ndryshon nga ai i magjistratit. Me këtë kuptojmëse kryetarit i është vënë në dispozicion vlerësimi i kryer nga vetë magjistrati sipas nenit 86 të këtij ligji. Për më tepër, sipas nenit 85, paragrafi 4“Magjistrati duhet të dorëzojë vlerësimin etik dhe profesional të kryer prej tij... pranë kryetarit të gjykatës ose prokurorisë ku ushtron funksionin...”. Pra, kryetari shpreh mendimin e tij pasi është njohur me vlerësimin e kryer nga vetë magjistrati dhe i njofton mendimin e tij magjistratit që vlerësohet brenda katër javëve nga marrja e njoftimit sipas nenit 85 të këtij ligji.

     c. Afatet

    9. Afatet e vendosura në këtëdispozitë lidhen ngushtëme afatet e përcaktuara në nenin 85 të këtij ligji. Sipas nenit 85,paragrafi 2, magjistratët që do të vlerësohen njoftohen në kohën e duhur nga Këshillat. Nga momenti i njoftimit nga Këshillat, magjistrati duhet që brenda tre javëve të kryejë vlerësimin etik dhe profesional të punës së tij sipas nenit 86 të këtij ligji. Po brenda tre javëve nga marrja e njoftimit nga Këshillat, magjistrati e dorëzon vlerësimin e kryer prej tij pranë kryetarit të gjykatës ose prokurorisë ku kryen funksionin (shih nenin 85, paragrafi 4).

    10. Duke pasur parasysh se neni 87, paragrafi 2, përcakton se kryetari” “...ndalet veçanërisht në ato kritere, për të cilat mendimi i kryetarit ndryshon nga vlerësimi i kryer nga magjistratit...”, kuptojmë se kryetari jep mendimin e tij pasi ka marrë vlerësimin e kryer nga vetë magjistrati. Pra, kryetari pasi merr vlerësimin e kryer nga vetë magjistrati, brenda katër javëve (nga data e njoftimit) jep mendimin e tij për magjistratin që po vlerësohet. Brenda tri ditëve, magjistrati që po vlerësohet ka të drejtë të kërkojë takim me kryetarin, takim i cili duhet të zhvillohet brenda dy javëve nga data e depozitimit të kërkesës për takim. Pas zhvillimit të takimit me magjistratin që po vlerësohet, kryetari paraqet mendimin përfundimtar për veprimtarinë e magjistratit jo më vonë se dy muaj nga data e njoftimit sipas nenit 85.

    11. Po t’i referohemi nenit 85, vërejmë se kryetari e merr njoftimin për vlerësimin e magjistratit brenda tre javëve nga data që vetë magjistrati që po vlerësohet ka marrë njoftimin nga Këshilli. Pra, nga momenti që magjistrati që po vlerësohet, dorëzon vlerësimin e kryer prej tij pranë kryetarit (neni 85, paragrafi 4), fillon numërimi i afateve kohore në zbatim të nenit 87; njoftimi i mendimit të kryetarit brenda katër javëve (paragrafi 3); takimi me magjistratin që po vlerësohet brenda dy javëve e tri ditëve (paragrafi 4 dhe 5); paraqitja e mendimit përfundimtar nga kryetari(në më pak se dy javë) – të gjitha këto etapa të listuara sipas paragrafëve përkatës të këtij neni duhet të kryhen brenda dy muajve (shih paragrafin 6).

     

     

  • Konteksti historik

    12. Përpara miratimit të Ligjit për Statusin, ekzistonte një tërësi ligjesh që rregulloninvlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve. Baza ligjore për vlerësimin e gjyqtarëve përbëhej nga: ligji nr. 9877, datë 18.2.2008, “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë” (i shfuqizuar);ligji nr. 8811, datë 17.5.2001, “Për organizimin dhe funksionimin e “Këshillit të Lartë të Drejtësisë” (KLD), i cili në nenin 2, shkronja “dh” përcakton se KLD-ja vendos kritere për vlerësimin e gjyqtarëve, kontrollon dhe garanton procesin e vlerësimit dhe shqyrton ankimet e gjyqtarëve për vlerësimin e tyre; vendimi nr. 261/2, datë 14.4.2010i KLD-së, “Për sistemin e vlerësimit të gjyqtarëve”.Ndërsa, për vlerësimin e prokurorëve ishte ligji nr. 8737, datë 12.2.2001, “Për organizimin dhe funksionimin e prokurorisë në Republikën e Shqipërisë” (i shfuqizuar). Në këtë ligj përcaktohej se vlerësimi i punës së prokurorit bëhet paraprakisht nga drejtuesi i prokurorisë, gjë që shërben për vlerësimin final të bërë nga Prokurori i Përgjithshëm.

    13. Në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë ka vërejtur se:“...vlerësimi i performancës etike dhe profesionale të gjyqtarëve mund të ofrojë këndvështrime të rëndësishme për integritetin e tyre dhe standardet e tyre etike. Përgjegjësia për vlerësimin e gjyqtarëve të shkallës së parë dhe apelit i takonte KLD-së (Gjyqtarët e Gjykatës së Lartë nuk vlerësoheshin sipas ligjit të vjetër)” . Ndërsa vlerësimi i punës dhe i aftësive profesionale e morale të prokurorit bëhej nga drejtuesi i prokurorisë në formën e një akti të shkruar . Drejtuesi i Prokurorisë përshkruante veprimtarinë e prokurorit, duke bërë një vlerësim të përgjithshëm dhe ia paraqiste prokurorit që vlerësohet, për t’u njohur dhe për t’u shprehur mbi të. Më pas vlerësimi i paraqitej Drejtorisë së Inspektimit dhe Burimeve Njerëzore të Prokurorisë së Përgjithshme dhe Këshillit të Prokurorisë .Sipas gjetjeve në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, ligjet e mëparshme nuk parashikonin shprehimisht dhe mjaftueshëm çështjet që lidhen kriteret, procedurat dhe kompetencat përvlerësimin profesional të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

    14.Për më shumë, në të shkuarën, vlerësimi i gjyqtarëve nuk kryhej në kohë. Në vitin 2012 dhe 2013, u vlerësuan vitet 2005-2006 dhe në vitin 2014 u vlerësuan vitet 2007-2009. Ndërsa sipas nenit 171, paragrafi 1 i Ligjit për Statusin, parashikon se KLD-ja duhet të përfundonte vlerësimin e gjyqtarëve të shkallës së parë dhe të apelit për periudhën 2007-2012 (sipas rregullave para hyrjes në fuqi të Ligjit për Statusin). Ndërkohë, procesi i vlerësimit mbeti në fazën fillestare dhe ka përfunduar vetëm për periudhën 2007- 2009 .Vlerësimi për punën e gjyqtarëve të kryer shumë kohë më parë, përbën disavantazh për sistemin e vlerësimit .Kjo situatë mund të përbëjë pengesë për rritjen në detyrë të gjyqtarit dhe për rritjen profesionale.

    15. Ligji për Statusin solli rregullim uniform për vlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve të të gjitha shkallëve të gjykimit (duke përshirë dhe gjyqtarët e Gjykatës së Lartë). Si dhe duke vendosur kriterin e përvojës profesionale, përcaktoi edhe periudhën kohore të vlerësimit një herë në pesë vjet për magjistratë me mbi 15 vjet përvojë pune.

     

  • Legjislacioni ndërkombëtar
    16. Për hartimin e Ligjit për Statusin dhe konkretisht për dispozitat mbi vlerësimin e magjistratëve, ligjvënësi ka pasur parasysh Opinioni Konsultativ i Këshillit të Gjyqtarëve EuropianëCCJE nr. 17 (2014), Mbi Vlerësimin e Punës së Gjyqtarëve, Cilësinë e Drejtësisë, dhe Respektin për Pavarësinë e Gjyqësorit

     

• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira
  17. Opinioni i CCJE-së nr. 17 (2014), Mbi Vlerësimin e Punës së Gjyqtarëve, Cilësinë e Drejtësisë, dhe Respektin për Pavarësinë e Gjyqësorit (version në gjuhën angleze https://rm.coe.int/16807481ea,vizituar për herë të fundit në datën 23.8.2019).

   

  18. Standards for the Evaluation and Irremovability of Judges, https://www.encj.eu/node/256 (vizituar për herë të fundit në datën 28 maj 2020).

   

  19. European Network of Councilsfor the Judiciary, Report on Minimum standards regarding evaluation of professional performance and irremovability of members of the judiciary 2012-2013. Raporti i aksesueshëm në këtë link: https://www.encj.eu/images/stories/pdf/workinggroups/final_report_encj_project_minimum_standards_iii_corrected_july_2014.pdf

   

   

• Materiale legjislative

  - Relacioni për projektligjin “Për statusin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”.

  - Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, qershor 2015, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë.

   

• Dispozita të lidhura

  Ligji:

  - Ligji nr. 842/2016, “Për statusin e gjyqtarëve dhe prokuroreve”, kreu III, “Procedura e vlerësimit”, nenet77; 84; 85; 90; 91; 93.

   

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia

  Raport i Këshillit të Lartë Gjyqësor mbi Gjendjen e Sistemit Gjyqësor dhe Veprimtarinë e Këshillit të Lartë Gjyqësor për vitin 2018.

   

• Arkiva

  - Këshilli i Lartë Gjyqësor, vendiminr. 263, datë 21.11.2019,“Për miratimin e rregullave plotësuese të vlerësimit të gjyqtarëve”.