Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi

    1. Neni 93 nëpërmjet shtjellimit të detajuar të përmbajtjes së projekt raportit të vlerësimit synon një proces vlerësimi sa më objektiv dhe transparent, si dhe të krijojë garanci për magjistratin. Projekt raporti i vlerësimit së bashku me raportin që përshkruan dhe analizon në mënyrëtë detajuar të dhënat e mbledhura është pjesë përbërëse e dosjes së vlerësimit.

     

     

  • Objekti

    2. Kjo dispozitë është pjesë e seksionit të III që rregullon ecurinë e procesit të vlerësimit tëmagjistratit.Nga pikëpamja normative, kjo dispozitë ka natyrë procedurale pasi parashikon mënyrën sesi relatori harton projektraportin e vlerësimit. Objekt i kësaj dispozite është përcaktimi i detajuar i analizës së të dhënave dhe dokumenteve përbërëse të dosjes së vlerësimit të magjistratit si dhe përmbajtjes së projektraportit të vlerësimit. Të gjitha burimet që kanë gjetur pasqyrim në këtë nen duhet të merren parasysh nga relatori, të analizohen dhe të bëhen pjesë e dosjes së vlerësimit.

    3. Paragrafi i parë i këtij neni përcakton afatet kohore brenda të cilave relatori duhet të hartojë projektraportin e vlerësimit – qëështë brenda një muaji nga marrja e akteve të vlerësimit nga kryetari.

    4. Paragrafi i dytëpërshkruan mënyrën sesi analizohen të gjitha të dhënat statistikore, gjë që duhet të bëhet sipas situatës dhe me qëllim për të shmangur përfundimet për çështje që nuk janë përgjegjësi e magjistratit. Ndër të tjera, ky paragraf përcakton se ku duhet të bazohet analiza e të dhënave statistikore. Në këtë rast vlen të kujtohet se të dhënat statistikore janë pjesë përbërëse e dosjes së vlerësimit. Shih nenin 90 dhe nenin 91 të këtij Ligji.

    5. Paragrafi i tretë parashikon se vlerësimi i kryer nga magjistrati dhe mendimi i kryetarit duhet të verifikohen në raport me informacione të marra nga burime të tjera. Vlerësimi i kryer nga magjistrati bëhet sipas përcaktimeve të nenit 86 të këtij ligji ndërsa mendimi i kryetarit gjen rregullim nënenin 87 po të këtij ligji. (Për më shumë shih komentet përkatëse.)

    6. Paragrafi i katërt i këtij neni jep një element të rëndësishëm për ecurinë e procesit të vlerësimit qëështë: mosndërhyrja në pavarësinë e magjistratit. Për rrjedhojë vlerësimi i aftësive profesionale të gjyqtarit (neni 72) bëhet duke çmuar aftësitë gjyqësore të gjyqtarit pa gjykuar korrektësinë e vendimit dhe themelin e çështjes, si dhe pa zëvendësuar interpretimin ose logjikën e gjyqtarit që vlerësohet. Në mënyrë të ngjashme edhe për vlerësimin e aftësive profesionale të prokurorit (neni 73) vlerësuesi çmon aftësitë profesionale të prokurorit pa gjykuar mbi korrektësinë dhe themelin e çështjes, si dhe pa zëvendësuar interpretimin ose logjikën e prokurorit që vlerësohet.

    7. Paragrafi i pestë përcakton përmbajtjen e projektraportit. Për t’u ndjekur nga paragrafi i gjashtë që përcakton si shtesë të projektraportit edhe një raport që përshkruan dhe analizon në mënyrë të detajuar të dhënat e mbledhura.

    8. Paragrafi i shtatë përcakton se projektraporti i vlerësimit është pjesëpërbërëse e dosjes së vlerësimit.

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    a. Afatet kohore

    9. Ky nen përcakton se projektraporti duhet të hartohet nga relatori brenda një periudhe njëmujore nga momenti i marrjes së akteve të vlerësimit nga kryetari. Dërgimi i akteve për vlerësim nga kryetari bëhet sipas përcaktimeve të nenit 88 të këtij ligji. (Kryetari i dërgon Këshillit aktet e vlerësimit të magjistratit, brenda dy muajve nga data e njoftimit, sipas nenit 85 të këtij ligji. Shih komentin e nenit 88).

    b. Aktet për analizim

    10. Sipas përcaktimeve të këtij neni, relatori përgatit projektraportin pasi ka marrë në dispozicion të gjitha aktet që janë pjesë e dosjes së vlerësimit të magjistratit. Pra, aktet e vlerësimit tëdërguara nga kryetari (neni 88), të dhënat statistikore (neni 90 dhe 91), informacion të marrë nga burime të tjera të vlerësimit. Në këtë rast vlen të përmendim se burime të tjera të vlerësimit mund të konsiderohen – informacionet e marra nga institucionet e tjera (neni 92). Për rrjedhojë mund tëprezumojmë se informacioni i marrë nga institucionet e tjera (në rast kur ligji nuk vendos afate kohore për përcjelljen e këtij informacioni) duhet të përcillet brenda afateve kohore të përcaktuara në këtë nen – pra afatet që legjislatori vendos për përgatitjen e projektraportit të vlerësimit nga relatori, paragrafi 1 i këtij neni. (Shih komentin për afatet kohore tënenit 92.)

    c. Përmbajtja e projektraportit të vlerësimit

    11. Ky nen përcakton në mënyrë të detajuar përmbajtjen e projektraportit. Në pikën “a” përcakton të dhëna personale dhe të përgjithshme rreth magjistratit; në pikën “b” përcakton të dhëna nga burimet e vlerësimit; dhe në pikën “c” përcaktohen propozime dhe rekomandime për përmirësimin e veprimtarisë së magjistratit. Projektraporti i vlerësimit, me përmbajtjen e lartshpjeguar si dhe i bashkëshoqëruar me raportin që përshkruan dhe analizon në mënyrë të detajuar të dhënat e mbledhura, është pjesë përbërëse e dosjes së vlerësimit të magjistratit.

    12. Projektraporti i vlerësimit përbën një ndër dokumentet e rëndësishme të procesit të vlerësimit. Është një dokument gjithëpërfshirës që përmbyll krijimin e dosjes së vlerësimit të magjistratit. Përpara se të merret vendimi për vlerësimin e magjistratit, magjistrati ka të drejtë të njoftohet për projektraportin e vlerësimit si dhe ka të drejtë të kundërshtojë me shkrim projektraportin e vlerësimit (neni 94).

     

     

  • Konteksti historik

    13. Përpara miratimit të Ligjit për Statusin, ekzistonte një tërësi ligjesh që rregullonte vlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve. Baza ligjore për vlerësimin e gjyqtarëve përbëhej nga:ligji nr. 9877, datë 18.2.2008, “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë” (i shfuqizuar);ligji nr. 8811, datë 17.5.2001, “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë” (KLD), i cili në nenin 2 shkronja “dh” përcakton se KLD-ja vendos kritere për vlerësimin e gjyqtarëve, kontrollon dhe garanton procesin e vlerësimit dhe shqyrton ankimet e gjyqtarëve për vlerësimin e tyre; vendimi nr. 261/2, datë 14.4.2010 i KLD-së, “Për sistemin e vlerësimit të gjyqtarëve”.Ndërsa, për vlerësimin e prokurorëve ishte ligji nr. 8737, datë 12.2.2001, “Për organizimin dhe funksionimin e prokurorisë në Republikën e Shqipërisë” (i shfuqizuar). Në këtë ligj përcaktohej se vlerësimi i punës së prokurorit bëhet paraprakisht nga drejtuesi i prokurorisë, gjë që shërben për vlerësimin final të bërë nga Prokurori i Përgjithshëm.

    14. Në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë ka vërejtur se:“...vlerësimi i performancës etike dhe profesionale të gjyqtarëve mund të ofrojë këndvështrime të rëndësishme për integritetin dhe standardet e tyre etike. Përgjegjësia për vlerësimin e gjyqtarëve të shkallës së parë dhe apelit i takonte KLD-së (Gjyqtarët e Gjykatës së Lartë nuk vlerësoheshin sipas ligjit të vjetër)”[1]. Ndërsa vlerësimi i punës dhe i aftësive profesionale e morale të prokurorit bëhej nga drejtuesi i prokurorisë në formën e një akti të shkruar[2]. Drejtuesi i Prokurorisë përshkruante veprimtarinë e prokurorit, duke bërë një vlerësim të përgjithshëm dhe ia paraqiste prokurorit që vlerësohet, për t’u njohur dhe për t’u shprehur mbi të. Më pas, vlerësimi i paraqitej Drejtorisë së Inspektimit dhe Burimeve Njerëzore të Prokurorisë së Përgjithshme dhe Këshillit të Prokurorisë[3].Sipas gjetjeve në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, ligjet e mëparshme nuk parashikonin shprehimisht dhe mjaftueshëm çështjet që lidhen me kriteret, procedurat dhe kompetencat përvlerësimin profesional të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

    15. Për më shumë, në të shkuarën, vlerësimi i gjyqtarëve nuk kryhej në kohë. Në vitin 2012 dhe 2013, u vlerësuan vitet 2005-2006 dhe në vitin 2014 u vlerësuan vitet 2007-2009. Ndërsa sipas nenit 171, paragrafi 1 i Ligjit për Statusin, parashikon se KLD-ja duhet të përfundonte vlerësimin e gjyqtarëve të shkallës së parë dhe të apelit për periudhën 2007-2012 (sipas rregullave para hyrjes në fuqi të Ligjit për Statusin). Ndërkohë, procesi i vlerësimit mbeti në fazën fillestare dhe ka përfunduar vetëm për periudhën 2007- 2009[4].Vlerësimi për punën e gjyqtarëve të kryer shumë kohë më parë, përbën disavantazh për sistemin e vlerësimit^[5].Kjo situatë mund të përbëjë pengesë për rritjen në detyrë të gjyqtarit dhe për rritjen profesionale.

    16. Ligji për Statusin solli rregullim uniform për vlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve të të gjitha shkallëve të gjykimit (duke përshirë dhe gjyqtarët e Gjykatës së Lartë). Si dhe duke vendosur kriterin e përvojës profesionale, përcaktoi edhe periudhën kohore të vlerësimit një herë në pesë vjet për magjistratë me mbi 15 vjet përvojë pune.

     

     

    [1]Shihvendimin e KLD-së nr. 261/2, datë 14.4.2010, “Mbi sistemin e vlerësimit të gjyqtarëve”, neni 2.

    [2]Shih Rregulloren e Prokurorisë “Për sistemin e vlerësimit të punës dhe të aftësive profesionale e morale të prokurorëve”.

    [3]Shih Analizën e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, fq. 265.

    [4] Raport mbi Gjendjen e Sistemit Gjyqësor dhe Veprimtarinë e Këshillit të Lartë Gjyqësor për vitin 2018, KLGJ, fq. 9.

    [5]Shih Raporti për vlerësimin individual të gjyqtarëve në Shqipëri i SEJ-it, hartuar nga prof. dr. AnneSanders, viti 2015, fq. 21.

     

  • Legjislacioni ndërkombëtar

    17. Për hartimin e Ligjit për Statusin dhe konkretisht për dispozitat mbi vlerësimin e magjistratëve, ligjvënësi ka pasur parasysh Opinionin Konsultativ të Këshillit të Gjyqtarëve EuropianëCCJE nr. 17 (2014), Mbi Vlerësimin e Punës së Gjyqtarëve, Cilësinë e Drejtësisë dhe Respektin për Pavarësinë e Gjyqësorit

     

• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  18. Opinioni i CCJE-së nr. 17 (2014), Mbi Vlerësimin e Punës së Gjyqtarëve, Cilësinë e Drejtësisë, dhe Respektin për Pavarësinë e Gjyqësorit (version në gjuhën angleze https://rm.coe.int/16807481ea,vizituar për herë të fundit në datën 23.8.2019).

  19. Standards for the Evaluation and Irremovability of Judges, https://www.encj.eu/node/256 (vizituar për herë të fundit në datën 28 maj 2020).

  20. European Network of Councilsfor the Judiciary, Reporton Minimum standards regarding evaluation of professional performance and irremovability of members of the judiciary 2012-2013. Raporti i aksesueshëm në këtë link: https://www.encj.eu/images/stories/pdf/ëorkinggroups/final_report_encj_project_minimum_standards_iii_corrected_july_2014.pdf

   

• Materiale legjislative

  - Relacioni për projektligjin “Për statusin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”.

  - Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, qershor 2015, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë.

   

• Dispozita të lidhura

  Ligji:

  - Ligji nr. 842/2016,“Për statusin e gjyqtarëve dhe prokuroreve”, kreu III, “Procedura e vlerësimit”, nenet77; 84; 85; 90; 91; 93.

   

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia

  - Raport i Këshillit të Lartë Gjyqësor mbi Gjendjen e Sistemit Gjyqësor dhe Veprimtarinë e Këshillit të Lartë Gjyqësor për vitin 2018.

   

   

• Arkiva

   - Vendimi nr. 263, datë 21.11.2019, “Për miratimin e rregullave plotësuese të vlerësimit të gjyqtarëve”, i Këshillit të Lartë Gjyqësor.