KOMENTARI ELEKTRONIK
KODI I PROCEDURËS PENALE I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË   |   7905

Neni 150: Objekti i provave

Miratuar me ligjin 7905, me datë 30/03/2017
Neni Para Neni Pas

1Janë objekt prove faktet që kanë lidhje me akuzën, fajësinë e të pandehurit, caktimin e masave të sigurimit, dënimin dhe përgjegjësinë civile, si dhe faktet nga të cilat varet zbatimi i normave procedurale.

Përmbajtja

      1. Provat në procesin penal nuk janë qëllim në vetvete, por synojnë të provojnë fakte të caktuara dhe qëllimi i tyre përfundimtar është që të mundësojnë dhënien e një dënimi mbi fajësinë e të pandehurit. Neni 150 i Kodit të Procedurës Penale, duke përcaktuar faktet që përbëjnë objektin e provave, ka si qëllim disiplinimine procesit penal dhe përcaktimine kufijve lidhur me faktet që kanë rëndësi të provohen për të mos lejuar dhe për të mos e mbingarkuar procesin me prova lidhur me fakte të parëndësishëm. Ndonëse neni 6 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut garanton të drejtën për një proces të rregullt, ai nuk përcakton rregulla lidhur me pranueshmërinë e provave dhe për këtë arsye njërregullim i tillëi përket në radhë të parë të drejtës së brendshme dhe juridiksioneve kombëtare.[1]Në këtë këndvështrim rezulton se neni 150 i Kodit të Procedurës Penaleështënjë dispozitë e një rëndësie themelore pasi përcakton një ndër kriteret bazë për pranueshmërinë e provave: prova duhet tëketë si objekt dhe duhet të tregojë ekzistencën e ndonjërit prej fakteve të parashikuara në nenin 150 të Kodit tëProcedurës Penale.

       

      [1]Heglas kundër Republikës Çeke, 01.03.2007, para. 84; Schenk kundër Zvicrës, 12.07.1988, para 46;

      1. Neni 150 i Kodit të Procedurës Penale përcakton materien, përmbajtjen, e provës e cila njihet ndryshe si “themaprobandum”. Sipas nenit 149 të Kodit të Procedurës Penale, prova janë njoftimet mbi faktet e rrethanat që lidhen me veprën penale, ndërsa neni 150 i Kodit të Procedurës Penale ka konkretizuar pikërisht se cilët janë faktetnjoftimi i të cilëve mund të konsiderohet provë në kuptim të ligjit. Në këtë kuptim, edhe nësenjoftimi mbi faktet e rrethanatqë lidhen me veprën penale mund të jetë marrë prej burimeve të parashikuara  në  ligjin  procedural  penal dhe në  përputhje  me  rregullat  e  caktuara  prej  tij, një njoftim i tillë nuk do të përbëjë provë të lejueshme në procesin penal nëse lidhet me faktet e përcaktuara në nenin 150 të Kodit të Procedurës Penale. Në praktikën e saj Gjykata e Lartë e ka konsideruar të padrejtë marrjen e provave nga gjykata në rastet kur përmbajtja e provave nuk ka qenë e qartëçka do të thotë kur ka qenë e paqartënëse njoftimet mbi faktet e rrethanat kishin apo jo lidhje me veprën penale.[1] Si rregull i përgjithshëm, në procesin penal gjykata lejon, pranon dhe vlerëson prova lidhur me faktet që kërkohet të provohet.[2]

       

      [1] Vendimi Nr.777, datë 20.12.2006, KPGJL. Në vendimmarrjen e tij KPGJL ka arsyetuar se: “Qëndrimi i gjykatave në drejtim të marrjes së këtyre provave të paraqitura nga mbrojtësi i të gjykuarit V.T, nuk është i drejtë. Në dosje ndodhen disa dokumente nga studimi i të cilave nuk del shumë qartë se për çfarë bëhet fjalë....Jo çdo dokument i huaj i paraqitur nga palët në seancat gjyqësore merr fuqinë e provës”.

      [2] Vendimi 207, datë 09.11.2016, KPGJL. Një parim i tillë reflektohet edhe në nenin 153, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, i cili parashikon se: “Dëshmitari pyetet për faktet që përbëjnë objekt prove. Ai nuk mund të dëshmojë për qëndrimin moral të të pandehurit, përveçse kur çështja lidhet me fakte që vlejnë për përcaktimin e personalitetit të tij në lidhje me veprën penale dhe me rrezikshmërinë shoqërore”.

      1. Objekt i provave sipas nenit 150 të Kodit të Procedurës Penale janëfaktet që kanë lidhje me akuzën.[1] Me fakte qëkanë lidhje me akuzën do të kuptohet një fakt që përbën vepër penale, në kuptimin e tij si një episod historik, pra, një ngjarje historike.[2] Renditja në nenin 150 të Kodit të Procedurës Penale e fakteve që përbëjnë objektin e provave nuk është rastësore. Faktet që kanë lidhje me akuzën renditen të parët pasiajo çfarë do të duhet të provohet në radhë të parë është provueshmëria e ekzistencës së faktit që pretendohet se formëson elementët e veprës penale. Nëse provohet se fakti nuk ekziston atëherë nuk ka vend që të procedohet me mbledhjen e provave lidhur me fajësinë e të pandehurit.
      2. Sipas nenit 39, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, organi procedues  i  shpjegon  të  pandehurit,  në  formë  të  qartë  dhe  të  përpiktë,  faktin  që  i atribuohet,  e  njeh  me  provat  që  ekzistojnë  kundër  tij  dhe,  kur  hetimet  nuk  dëmtohen,  i  tregon burimet e tyre. Po kështu, sipas nenit 294, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, pas referimit të veprës penale policia gjyqësore vazhdon të kryejë funksionet e saj duke  grumbulluar  e  fiksuar  çdo  element  të  vlefshëm  për  rindërtimin  e  faktit  dhe  për individualizimin e fajtorit, që nënkupton faktet objekt akuze sipas nenit 150 të Kodit të Procedurës Penale. Fakti që i atribuohet të pandehurit është veprimi/mosveprimi shoqërisht i rrezikshëm që materializohet në një dispozitë të caktuar materiale penale dhe përbën faktin që ka lidhje me akuzën sipas nenit 150 të Kodit të Procedurës Penale.
      3. Nëpraktikën e saj Gjykata e Lartë ka theksuar se në procesin penal prokurori ka barrën e provës, çka do të thotë se nuk mjafton thjeshtë përmendja e faktit objekt akuze apo përmendja e pasojës së ardhur, por kërkohet dhënia e elementeve të tilla provuese, në mënyrë që gjykata të krijojë bindjen e saj në lidhje me bazueshmërinë e akuzës, lidhur me rrjedhën e fakteve dhe lidhjen e veprimeve me pasojën, dhe zbërthimin e elementëve penale të veprës në raport me faktet e shqyrtuara. Vetëm nëpërmjet provave, zbatimit korrekt të ligjit dhe arsyetimit të mjaftueshëm të formimit të bindjes së saj, gjykata bën vërtetimin dhe sqarimin e fakteve objekt akuze, duke realizuar dhënien e drejtësisë.[3]
      4. Në një arsyetim logjik gjyqtari përcakton nëse i pandehuri e ka kryer apo jo faktin që i atribuohet nga akuza, interpreton normën penale për të evidentuar faktin e dënueshëm dhe më pas vlerëson nëse fakti historik që ka konstatuar përputhet me atë të parashikuar nga norma penale. Në këtë kuptim fakti historik i rindërtuar me anë të provave përbën premisën e vogël ndërsa norma penale përbën premisën e madhe. Faktet që lidhen me akuzën do të konsiderohen veprimi/mosveprimi shoqërisht i rrezikshëm që materializohet në një dispozitë materiale penale, personi që dyshohet se e ka kryer, koha e kryerjes së tij, mënyra e kryerjes, rrethanat e kryerjes, lidhja shkakësore, pasojat e ardhura, rrethanat që shërbejnë për cilësimin juridik të veprës penale etj.[4]Rrethanat rënduese nuk janë fakte dytësore që lidhen me dënimin, por janë rrethana që lidhen me faktin penal dhe rrjedhimisht përbëjnë rrethana që lidhen me faktet objekt akuze.Një qëndrim i tillë rezulton edhe si nga përmbajtja e nenit 332/d, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, i titulluar “Ndryshimi i akuzës në seancën paraprake”,[5]ashtu edhe nga përmbajtja e nenit 373 të Kodit të Procedurës Penale, i titulluar “Akuza për një vepër tjetër”.[6]
      5. Fakte që kanë lidhje me akuzën do të konsiderohen edhe faktet e pretenduara nga i pandehuri/mbrojtësi i tij të cilët pretendojnë se fakti i pretenduar nga prokuroria është zhvilluar në një mënyrë tjetër. Në këtë kuptim, objekt i të provuarit do të jetë edhe një fakt që është i papajtueshëm me rindërtimin e faktit nga ana e prokurorisë, si p.sh. që i pandehuri në kohën që është kryer vepra penale ka qenë në një vend tjetër. Në këtë qëndrim duhet të mbahet parasysh edhe praktika e GJEDNJ-së e cila është shprehur se për të  përcaktuar  nëse  procesi ka  qenë  e  rregullt  në  tërësinë  e tij,  duhet të verifikohet nëse janë respektuar të drejtat e mbrojtjes dhe nëse të pandehurit i është ofruar mundësia për të vënë në pikëpyetje vërtetësinë e provës dhe për ta kundërshtuar përdorimin e saj.[7]
      6. Për çdo fakt që parashikon neni 150 i Kodit të Procedurës Penale i pandehuri ka të drejtë të paraqesë prova që tregojnë të kundërtën e asaj që parashtron prokurori në akuzë. Një e drejtë e tillë e të pandehurit është parashikuar shprehimisht në nenin 495, pika 2, të Kodit të Procedurës Penale Italiane, ku përcaktohet se i pandehuri ka të drejtë të paraqesënë mbrojtje të tij prova që kanë si objekt fakte që kundërshtojnë faktet që janë objekt i provave në ngarkim të tij dhe e njëjta e drejtë e i takon prokurorisë për sa i përket provave në mbrojtje tëtë pandehurit. Sipas këtij parashikimi pala kundërshtare ka të drejtën e paraqitjes së provave që kanë për objekt të njëjtin fakt, por kanë si qëllim të tregojnë se fakti nuk ka ndodhur ashtu sikurse pretendon pala tjetër[8] (nuk duhet të ngatërrohet i njëjti objekt prove me të njëjtin mjet prove). Në këtë aspekt duhet të theksohet se përderisa provat e të pandehurit kanë si objekt faktet që përbëjnë objektin e provavetëakuzës nuk është e nevojshme që mbrojtja të argumentojë lidhjen me objektin e të provuarit, pra kriterin e pranueshmërisë, sepse prova ka për objekt të njëjtat fakte sikurse prova në favor të akuzës.Edhe pse në Kodin tonë nuk ka një dispozitë të tillë analoge, e drejta e të pandehurit për të paraqitur prova që kanë për objekt fakte që kundërshtojnë faktet objekti i provave në ngarkim të tij, bazohet në nenin 6, pika 3, shkronja “d”, tëKEDNJ,[9] dhe nenin 34/a, pika 1, shkronja “f”, të Kodit të Procedurës Penale[10].
      7. Faktet që kanë lidhje me fajësinëjanë fakte të cilat japin të dhëna lidhur me anën subjektive të figurës së veprës penale dhe konkretisht nëse personi që dyshohet se e ka kryer veprën penale ka vepruar në njërën nga format e fajit, pasi sipas nenit 14 të Kodit Penal askush nuk mund të dënohet për një veprim ose mosveprim të parashikuar nga ligji si vepër penale, në qoftë se vepra nuk është e kryer me  Edhe pse në nenin 150 të Kodit të Procedurës Penale parashikohet se objekt i provave janë faktet që kanë lidhje me fajësinë e të pandehurit, kjo nuk do të thotë se faktet që kanë lidhje me pafajësinë e të pandehurit nuk janë objekt prove pasi sikurse u parashtrua edhe më lartë për çdo fakt që parashikon neni 150 i Kodit të Procedurës Penale i pandehuri ka të drejtë të paraqesë prova që tregojnë të kundërtën. Formulimi i dispozitës në këtë mënyrë, duke përmendur si objekt prove vetëm faktet që kanë lidhje me fajësinë e të pandehurit, nuk është asgjë tjetër përveçse pasqyrimi i parimit tëprezumimit të pafajësisë.Duke qenë se i pandehuri prezumohet i pafajshëm (neni 6, pika 2, të KEDNJ, dhe neni 4 i Kodit tëProcedurës Penale)është organi i akuzës që duhet të provojë fajësinë e tij dhe për këtë arsye si objekt prove janë cituar faktet që kanë lidhje me fajësinë.
      8. Megjithatë, në zbatim edhe të nenit 8/a të Kodit të Procedurës Penale (shtuar me ligjin Nr.35/2017), organi procedues duhet të mbledhë dhe të shqyrtojë si provat që fajësojnë të pandehurin, ashtu edhe ato që janë në favor të tij dhe për këtë arsye objekt prove sipas nenit 150 të Kodit të Procedurës Penale do të jenë edhe provat që kanë lidhje më pafajësinë e të pandehurit.[11] Një qëndrim i tillëështë në përputhje edhe me Direktivën 2016/343/EU, datë 09.03.2016dhe veçanërisht nenin 6 të saj i cili parashikon se nuk duhet të paragjykohet e drejta e mbrojtjes për të paraqitur prova në përputhje me ligjin dhe detyrimi për të kërkuar si prova lidhur me fajësinë ashtu edhe prova lidhur më pafajësinë.Objekt prove sipas nenit 150 të Kodit të Procedurës Penale do të jenë edhe faktet që kanë lidhje me dënueshmërinë e të pandehurit, të tilla sigjendja mendore të të pandehurit, ekzistenca e kushteve të mbrojtjes së nevojshme, ekzistenca e kushteve të nevojës ekstreme, ushtrimi i një të drejte ose përmbushja e detyrës, raste për të cilat ligji parashikon mungesën e përgjegjësisë penale.
      9. Faktet që kanë lidhje me caktimin e masave të sigurimitjanë faktetqë lidhen me ekzistencën e dyshimit tëarsyeshëm për kryerjen e veprës penale, faktet qëlidhen me rrezikshmërinë shoqërore të personit të dyshuar për efekt të përcaktimit të llojit të masës së sigurimit, faktet në lidhje me ekzistencën e shkaqe të rëndësishme që vënë në rrezik marrjen ose vërtetësinë e provës,[12] faktet që kanë lidhje me kriteret e veçanta qëparashikohet për masa konkrete sigurimi, faktet që lidhen me shuarjen, revokimin apo zëvendësimin e masave të sigurimit etj. Për caktimin e masavetë sigurimit nuk është e nevojshme që tëekzistojë një akuzë konkrete, por mjafton qëfaktet objekt prove të tregojnë ekzistencën e dyshimit të arsyeshëm lidhur me elementët e një vepre penale.[13]Referuar edhe sentencave unifikuese të Gjykatës së Lartë për efekt të masave të sigurimit, mjafton që provat të jenë të tilla që, në gjendjen ku janë aktet e procedimit, prej tyre mund të nxirren përfundime se ndaj të hetuarit a të gjykuarit ekziston një shkallë e arsyeshme mundësie e fajësisë për kryerjen e veprës penale në ngarkim të tij.[14]Lidhur me faktet që kanë lidhje me caktimin e masave të sigurimit Gjykata e Lartë është shprehur se nuk mund të përdoret si provë për caktimin e masës së sigurimit një vendim i cilësdo gjykatë që ka caktuar masën e sigurimit mbi bazën e dyshimeve të arsyeshme të bazuara në prova pasi edhe ai vendim përmban nëvetvete dyshimin e arsyeshëm. Sikurse u përmend, janë objekt prove faktet që kanë lidhje me caktimin e masave të sigurimit dhe jo një vendim i marrë nga gjykata tjetër për caktimin e masës së sigurimit.[15]
      10. Faktet që lidhen me dëniminjanë faktet të cilat materializojnë kriteret mbi të cilat bazohet gjykata për caktimin e dënimit të parashikuara në nenin 47 të Kodit Penal si dhe kriteret për zbatimin/revokimin e dënimeve alternative të tilla si rrezikshmëria e personit,personaliteti i tij,kushtet shëndetësore apo mendore, mënyrae jetesës dhe nevojaveqë lidhen me familjen, shkollimin ose punën, sjellja pas kryerjes së veprëspenale etj. Sipas praktikës së GJEDNJ që  prej  momentit  kur  provohet  se  i  akuzuari  është  fajtor  për  veprën penale  në  fjalë,  neni  6, paragrafi 2, i KEDNJ  nuk  mund  të  zbatohet  lidhur  me  pretendimet  e  parashtruara  rreth personalitetit e sjelljes së të akuzuarit në kuadër të procedurës së dhënies së dënimit, përveçse atëherë kur këto pretendime janë me një natyrë e në një shkallë të tillë saqë përbëjnë formulim të një  “akuze”  të  re  në  kuptimin  autonom  që  ka  ky  nocion  në  suazë  të  Konventës.[16] Fakte që kanë lidhje me akuzë tjetër, të ndryshme nga ajo për të cilën i pandehuri u deklarua fajtor, do të cilësohen si fakte që kanë lidhje me dënimin por sipas GJEDNJ duhet bërë kujdes në përdorimin e termave për të mos cenuar parimin e prezumimit të pafajësisë nëse procesi për akuzën tjetër nuk ka përfunduar ende.[17]
      11. Faktet që lidhen me përgjegjësinë civilejanë faktet bazuar në të cilat paditësi civil në procesin penal kërkon kthimin e pasurisë apo shpërblimin e dëmit,[18] të tilla si vlera e dëmit apo vlera e sendit të vjedhur etj., si dhe faktet që individualizojnë personin qëpërgjigjet civilisht për veprën penale të kryer nga i pandehuri. Faktet nga të cilat varet zbatimi i normave proceduralejanë faktet që qëndrojnë në themel të kërkesave të ndryshme procedurale që mund të kenë palët gjatë procesit penal. Nëpërmjet njëparashikimi të tillë, duke cilësuar si objekt prove edhe faktet nga të cilat varet zbatimi i normave procedurale, ligji ka synuar që të disiplinojë edhe veprimtarinë procedurale të palëve. Në rregull i tillëështë reflektuar edhe në dispozitat përkatëse të Kodit të Procedurës Penale duke sanksionuar se kërkesat e palëve duhet të jenë të shoqëruara me provat përkatëse si p.sh. në rastet e kërkesave për përjashtimin e gjyqtarit,[19] rivendosjen në afat,[20] deklarimin e mungesës tëtë pandehurit[21]

       

      [1] Në përputhje me këtë parashikim, në nenin 356, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, parashikohet se: “Prokurori ose i dëmtuari akuzues parashtron në mënyrë të përmbledhur faktet objekt akuze dhe tregon provat që kërkon të shqyrtohen”.

      [2] Vendimi Unifikues Nr.3, datë 02.11.2015, KBGJL.

      [3] Vendimi 207, datë 09.11.2016, KPGJL.

      [4] P.sh. nëse i pandehuri akuzohet për veprën penale të parashikuar në nenin 100 të Kodit Penal, provat që kanë si objekt pëlqimin e të miturës për kryerjen e marrëdhënies seksuale nuk do të pranohen për shkak se fakti i pretenduar nuk përbën një fakt që ka lidhje me akuzën për sa kohë pëlqimi në kryerjen e marrëdhënies seksuale nuk ndikon në kualifikimin e faktit si vepër penale.

      [5] Neni 332/d, pika 1, të Kodit të Procedurës Penale, parashikon se: “Kur gjatë seancës paraprake fakti del ndryshe nga ç ‘është përshkruar në kërkesën për dërgimin e çështjes në gjyq, rezulton një vepër tjetër penale, sipas shkronjës “b”, të paragrafit 1, të nenit 79, apo del një rrethanë rënduese që nuk është përmendur, prokurori ndryshon akuzën dhe ia komunikon të pandehurit të pranishëm. Kur i pandehuri nuk është i pranishëm, akuza e re i komunikohet mbrojtësit të tij, të cilit i jepen jo më shumë se 10 ditë kohë për të komunikuar me të pandehurin.

      [6] Neni 373 i Kodit të Procedurës Penale, parashikon se: “Kur gjatë shqyrtimit gjyqësor del një vepër penale tjetër që ka lidhje me atë që gjykohet, sipas nenit 79 germa “b”, ose një rrethanë rënduese që nuk është përmendur në kërkesën për gjykim,prokurori i komunikon të pandehurit veprën penale ose rrethanën, por me kusht që gjykimi të mos jetë në kompetencë të një gjykate më të lartë”.

      [7]Bykov kundër Rusisë, 10.03.2009, para 90.

      [8] Vendimi Nr.6673, datë 20.02.2012, Gjykata e Kasacionit Itali.

      [9] Neni 6, pika 3, shkronja “d”, i KEDNJ, parashikon se: “Çdo i akuzuar për një vepër penale ka të drejtat minimale të mëposhtme: d) të pyesë ose të kërkojë që të merren në pyetje dëshmitarët e akuzës dhe të ketë të drejtën e thirrjes dhe të pyetjes të dëshmitarëve në favor të tij, në kushte të njëjta me dëshmitarët e akuzës”.

      [10] Neni 34/a, pika 1, shkronja “f”, i Kodit të Procedurës Penale, parashikon se: “Personi nën hetim ose i pandehuri ka të drejtë: f) të paraqesë prova që i shërbejnë mbrojtjes së tij;

      [11]LacadenaCalero kundër Spanjës, 22.11.2011, para 38; Popovici kundër Moldova, 02.06.2008, para 68. Në këto raste GJEDNJ është shprehur se kur gjykata e apelit duhet ta shqyrtojë një çështje nga ana faktike dhe juridike, si edhe të bëjë një vlerësim të përgjithshëm të fajësisë ose të pafajësisë, ajo nuk mund të marrë vendim lidhur me këtë pa i çmuar drejtpërdrejt provat e paraqitura personalisht nga i akuzuari i cili kërkon që të provojë se nuk e ka kryer aktin që pretendohet se përbën një vepër penale.

      [12]Vendimi Unifikues Nr.7, datë 14.10.2011, KBGJL, në të cilin Kolegjet kanë arsyetuar se: “Përfundimi i gjykatës lidhur me gjendjen e rrezikut, arrihet bazuar në tërësinë e rrethanave të faktit e të ligjit që e sjellin atë gjykatë në përfundimin mbi ekzistencën e kësaj gjendje, e cila pengon, ngadalëson apo devijon në mënyrë të parregullt procesin e të provuarit dhe vërtetimin e rrethanave të faktit të lidhura me procedimin penal përkatës, në kuadër të garantimit të procesit të dhënies së drejtësisë në tërësi të parashikuar nga Kushtetuta e që pikërisht justifikon parashikimin në ligj të caktimit dhe zbatimit të masës së sigurimit”.

      [13] Vendimi Unifikues Nr.3, datë 27.09.2002, i KBGJL, në të cilin është arritur në përfundimin se: “Për ndalimin apo arrestimin në flagrancë, nga organi i akuzës si dhe pre caktimin e masave të sigurimit personal, nga gjykata, marrja më parë e personit me cilësinë e të pandehurit, nuk është e detyrueshme...Caktimi i masës së sigurimit nuk lidhet me njoftimin e akuzës dhe pyetjen e të pandehurit”.

      [14] Vendimi Unifikues Nr.7, datë 14.10.2011, KBGJL.

      [15] Vendimi Nr.66, datë 07.07.2006, KPGJL.

      [16]Böhmer kundër Gjermanisë, 21.05.2003, para 55;Geerings kundër Vendeve të Ulëta, 01.06.2007, para 43; Phillips kundër Mbretërisë së Bashkuar, 05.07.2001, para 33-35.

      [17] Në çështjen Böhmer kundër Gjermanisë, 21.05.2003, GJEDNJ konstatoi shkelje të nenit 6 të KEDNJ pasi gjykatat gjermane kishin vendosur revokimin e vendimit për pezullimin e ekzekutimit të dënimit me burgim bazuar në faktin që i dënuari po procedohej për një vepër tjetër penale dhe në arsyetimin e tyre gjykatat ishin shprehur se bazuar në provat e paraqitura ishte e sigurt se ai kishte kryer një vepër tjetër penale.

      [18] Neni 61 i Kodit të Procedurës Penale parashikon se: “Ai që ka pësuar dëm nga vepra penale ose trashëgimtarët e tij mund të ngrenë padi civile në procesinpenalkundërtëpandehuritosetëpadituritcivil,përtëkërkuarkthiminepasurisëdhe shpërblimin e dëmit”.

      [19] Neni 19/3 i Kodit të Procedurës Penale parashikon se: “Kërkesa përmban shkaqet e provat dhe parashtrohet me akt të shkruar. Ajo paraqitet, bashkë me dokumentet, në sekretarinë e gjykatës kompetente. Një kopje e kërkesës i jepet gjyqtarit për të cilin kërkohet përjashtimi”.

      [20] Neni 147/1 i Kodit të Procedurës Penale parashikon se: “Prokurori, i pandehuri, viktima, viktima akuzuese dhe palët private rivendosen në afatin e caktuar kur provojnë se nuk kanë pasur mundësi ta respektojnë afatin për shkak të rastit fator ose të forcës madhore”.

      [21] Neni 352/2 i Kodit të Procedurës Penale parashikon se: “Kur provohet se i pandehuri i fshihet drejtësisë, gjykata deklaron mungesën. Në këtë rast gjykimi zhvillohet në praninë e mbrojtësit”.

      1. Neni 150 i Kodit të Procedurës Penalenuk është ndryshuar asnjëherë që nga momenti i hyrjes në fuqi tëligjit Nr.7905, datë 21.03.1995. Kjo për faktin se duke pasur si objekt të saj përcaktimin e fakteve që përbëjnë objekt prove nuk ka lindur nevoja për ndryshimin e dispozitës duke qenë se dispozita ka parashikuar të gjithë grupet e fakteve që mund të përbëjnë objekt prove dhe nëpërmjet interpretimit të saj mund ti jepet zgjidhje çdo rasti praktik lidhur me pranueshmërinë apo jo të një prove në gjykim.
    • Asnjë koment
    1. Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut, neni 6, paragrafi 3, shkronja “d”.
    2. Direktiva 2016/343, e Parlamentit Evropian dhe Këshillit, datë 09.03.2016,e cila synon forcimin e disa aspekteve të të drejtës së personit të dyshuar ose të akuzuar për tu prezumuar i pafajshëm.

    A.    Raporte, opinion, rekomandime

    1. Udhëzues i nenit 6 të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut (fusha penale), azhurnuar më datë 30.04.2020.

    B.     Vendime të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut

    1. LacadenaCalero kundër Spanjës, 22.11.2011;
    2. Bykov kundër Rusisë, 10.03.2009;
    3. Popovici kundër Moldova, 02.06.2008;
    4. Geerings kundër Vendeve të Ulëta, 01.06.2007;
    5. Heglas kundër Republikës Çeke, 01.03.2007;
    6. Böhmer kundër Gjermanisë, 21.05.2003;
    7. Phillips kundër Mbretërisë së Bashkuar, 05.07.2001;
    8. Schenk kundër Zvicrës, 12.07.1988;
    1. Analiza e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, Qershor 2015, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë.
    1. Neni 6i KEDNJ-së;
    2. Kushtetuta;
    3. Kodi i Procedurës Penale;
    4. Kodi i Procedurës Civile;
    5. Kodi Civil.
  • Asnjë koment

  • A.    Vendime të Gjykatës Kushtetuese

    B.     Vendime të Gjykatës së Lartë

    1. Vendimi Unifikues Nr.3, datë 02.11.2015, KBGJL;
    2. Vendimi Unifikues Nr.7, datë 14.10.2011, KBGJL;
    3. Vendimi Unifikues Nr.3, datë 27.09.2002, KBGJL;
    4. Vendimi 207, datë 09.11.2016, KPGJL;
    5. Vendimi Nr.777, datë 20.12.2006, KPGJL;
    6. Vendimi Nr.66, datë 07.07.2006, KPGJL;
    7. Vendimi Nr.6673, datë 20.02.2012, Gjykata e Kasacionit Itali.
    1. PaoloTonini, “Manuale di procedura penale”, Quindicesima edizione, Giuffre Editore;
    2. Commenatario breve alCodice di Procedura Penale, nonaedizione, 2015, WoltersKluwer, CEDAM.
  • Asnjë koment
Nurjeta Tafa
Nurjeta Tafa