Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Neni 228 ndjek si qëllim plotësimin e nevojave të sigurimit në kuadër të procedimit penal dhe respektimin e të drejtave dhe lirive të personit për të cilin kërkohet caktimi i masës së sigurimit personal. Nëpërmjet parashikimit të kushteve dispozita synon arritjen e ekuilibrit të nevojshëm, nga njëra anë, për respektimin dhe garantimin e rendit publik e të interesit publik për dhënien e drejtësisë dhe nga ana tjetër, me të drejtat dhe interesat ligjore të individit subjekt i procedimit, të dyja të parashikuara nga Kushtetuta.
  • Objekti
    2. Neni 228 parashikon të gjitha kushtet që janë të domosdoshme për caktimin e masave të sigurimit personal dhe përcakton e konkretizon rregullat për kufizimin e të drejtës për liri të garantuar nga neni 27 i Kushtetutes dhe neni 5 i KEDNJ.
  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës
    3. Kushti i parë i përcaktuar nga neni 228 për caktimin e masës së sigurimit është ekzistenca e një “dyshimi të arsyeshëm, të bazuar në prova” për kryerjen e veprës penale nga i dyshuari. Neni 228 i KPrP ka vendosur një standart të lartë, duke garantuar kështu mbrojtje të të drejtës për liri dhe është në përputhje të plotë me nenin 5 të KEDNJ dhe nenin 17 të Kushtetutës. Në pikën 2 të nenit 27 të Kushtetutës sanksionohet se e drejta e lirisë së personit nuk mund të kufizohet përveçse kur ka dyshime të arsyeshme se ka kryer një vepër penale. E njëjta garanci njihet edhe në nenin 5 të KEDNJ.

     

    4. Kuptimin e dyshimit të arsyeshëm e jep jurisprudenca. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë,[1] janë shprehur se provat ku bazohet dyshimi i arsyeshëm nuk nevojitet të kenë të njëjtën shkallë sigurie dhe vlerë provueshmërie për të konkluduar sikurse provat që janë të domosdoshme për dhënien ose jo të vendimit të dënimit ndaj të pandehurit. Mjafton që ato të jenë të tilla që të ekzistojë një shkallë e arsyeshme mundësie e fajësisë për kryerjen e veprës penale nga i pandehuri.

     

    5. GJEDNJ ka përcaktuar ndershmërinë dhe bona fides[2] si elementë përbërës të domosdoshëm të dyshimit të arsyeshëm.[3] Sipas standartit të përcaktuar nga GJEDNJ, duhet të ekzistojnë prova ose informata, të cilat mund ta bindnin vëzhguesin e paanshëm se një person i caktuar mund të ketë kryer veprën penale për të cilën dyshohet.[4] Ajo çka do të konsiderohet “i arsyeshëm” do të varet nga tërësia e rrethanave të çështjes konkrete dhe gjykata në vlerësimin e fakteve për caktimin e masës së sigurimit duhet të udhëhiqet nga parimi i prezumimit të pafajësisë dhe respektimi i të drejtës për liri.[5] Duke patur parasysh vështirësitë e brendshme të hetimit dhe ndjekjes së veprimtarisë terroriste, GJEDNJ në interpretimin e dyshimit të arsyeshëm ka pranuar se karakteri “i arsyeshëm” i dyshimit nuk mund të gjykohet gjithmonë sipas standarteve të njëjta që zbatoheshin për krime në një kohë normale. Megjithatë gjykatës duhet t’i jepeshin disa fakte apo informacione, që ta bindnin se personi i arrestuar dyshohej në mënyrë të arsyeshme për kryerjen e veprës penale të pretenduar, në veçanti aty ku legjislacioni i brendshëm kishte vendosur një standart më të ulët duke kërkuar thjesht një dyshim të ndershëm.[6]

     

    6. GJEDNJ ka theksuar se karakteri “i arsyeshëm” i dyshimit përbën një pjesë të rëndësishme të garancive kundër arbitraritetit të masave, veprimeve proceduriale që kufizojnë lirinë, të përcaktuara në nenin 5 paragrafi 1 shkronja “c” të KEDNJ. Dyshim i arsyeshëm do të thotë që kufizimi i lirisë së personit me një pretendim të tillë, duhet të bëhet vetëm atëherë kur ky dyshim është i mbështetur në baza të forta dhe si i tillë, të mos jetë arbitrar. Këto baza të forta nuk duhet të jenë të mbështetura në instikte, paragjykime etj., pavarësisht nga fakti se sa të besueshme mund të jenë.

     

    7. Neni 228 paragrafi 1 i KPrP përcakton që dyshimi i arsyeshëm duhet të jetë i bazuar në prova. Duke qenë se shkelja e ndalimeve të parashikuara nga ligji sjell papërdorshmërinë e provave në çdo gjendje dhe shkallë të procedimit,[7] ato po ashtu nuk mund të përdoren as nga gjyqtari edhe pse në fazën e hetimit paraprak, në vlerësimin e dyshimit të arsyeshëm.[8]

     

    8. Neni 228 i KPrP kërkon si kusht të domosdoshëm për caktimin e masës së sigurimit personal që të rezultojë dyshimi i arsyeshëm i bazuar në prova mbi ekzistencën e veprës penale dhe kryerjen e saj prej personit i cili akuzohet. GJEDNJ ka theksuar se nuk mund të flitet për dyshime të bazuara, nëse veprimi për kryerjen e të cilit kërkuesi akuzohej, nuk përbënte shkelje ligjore të dënueshme sipas ligjit në çastin e kryerjes së veprës penale.[9] Në një çështje tjetër, në të cilën kërkuesit kishin pretenduar se arresti ishte bazuar jo në kryerjen e një vepre penale të përcaktuar por mbi dyshimin e pjesëmarrjes në akte terroriste, GJEDNJ ka arsyetuar se dyshimi për pjesëmarrje në akte terrroriste përputhej me nocionin e veprës penale të parashikuar nga konventa dhe se dërgimi para një autoriteti kompetent ligjor mbase ishte i vështirë nisur nga natyra e veprave penale për të cilat dyshoheshin kërkuesit.[10]

     

    9. Qëndrueshmëria e dyshimit të arsyeshëm është një kusht sine qua non për ligjshmërinë e vazhdimit të paraburgimit, por me kalimin e kohës kjo nuk është e mjaftueshme dhe sipas GJEDNJ[11] duhet të përcaktohet nëse shkaqet e dhëna nga autoritetet gjyqësore vazhdojnë të justifikojnë heqjen e lirisë. Barra e provës në këto çështje nuk duhet t’i kalohet të akuzuarit për të vërtetuar ekzistencën e arsyeve për lirimin e tij.[12]

     

    10. Kushti i dytë i përcaktuar nga neni 228 për caktimin e masës së sigurimit është mosekzistenca e shkaqeve të padënueshmërisë. Para ndryshimeve të bëra me ligjin nr. 35/2017, neni 228 paragrafi 2 i KPrP parashikonte se asnjë masë nuk mund të zbatohet kur ka shkaqe padënueshmërie ose të shuarjes së veprës penale. Ndërsa me ndryshimet e bëra është përcaktuar më qartë ndalimi i zbatimit të masës së sigurimit kur ka shkaqe padënueshmërie të shuarjes së veprës penale ose dënimit. Mosekzistenca e shkaqeve të padënueshmërisë përbën kusht sine qua non të caktimit të masave të sigurimit. Kjo sepse është e paarsyeshme të urdhërohet kufizimi i një të drejte kushtetueshmërisht e mbrojtur, në mungesë të besimit dhe bindjes, se autori i prezumuar, nuk do të dënohet për çka është ngarkuar.[13] Të tilla shkaqe janë mosha për përgjegjësi penale, gjendja mendore, mbrojtja e nevojshme, nevoja ekstreme, parashkrimi, amnistia etj.[14]

     

    11. Për caktimin e masës së sigurimit duhet të plotësohet edhe njëri nga tre kushtet e parashikuara në pikën 3 të nenit 228 të K.Pr.P. Kushtet e përcaktuara në këtë pikë janë alternative dhe jo kumulative. Nëse në gjykim vërtetohet njëri prej tyre, gjykata nuk ka detyrim të hetojë dhe vërtetojë edhe ekzistencën apo mos ekzistencën e kushteve dhe kritereve të tjera që sipas ligjit justifikojnë ose jo caktimin e masës së sigurimit dhe kufizimin e lirisë së të gjykuarit.[15]

     

    12. Para ndryshimeve të bëra me ligjin nr. 35/2017, neni 228 paragrafi 3 shkronja “a” e KPrP parashikonte se masat e sigurimit personal vendosen kur ekzistojnë shkaqe të rëndësishme që vënë në rrezik marrjen ose vërtetësinë e provës. Me ndryshimet e bëra në ligj, është shtuar kërkesa ligjore që të tregohen posaçërisht në arsyetimin e vendimit rrethanat e faktit ku mbështetet ekzistenca e këtyre shkaqeve. Ky parashikim është në përputhje me vendimin unifikues[16] në të cilin përcaktohet detyrimi për të motivuar dhe argumentuar (konkretisht) ekzistencën e shkaqeve të rëndësishme, të “rrezikut”, pra të probabilitetit, mundësisë reale që të ndodhë (id quod plerumque accidit) vënia në rrezik e procesit të së provuarit nga ana e të pandehurit.

     

    13. Nuk kërkohet domosdoshmërisht që i pandehuri të ketë kryer veprime duke penguar marrjen e provës apo duke ndërhyrë në vërtetësinë e saj për sa kohë në ligjin procedural penal bëhet fjalë për vënie në rrezik. Nevoja e sigurimit në këtë rast do të përcaktohet nga disa elementë të analizuar së bashku. Së pari, duhet të analizohet nevoja për të ruajtur dhe plotësuar mbledhjen, marrjen e provave gjatë një hetimi në vazhdim e sipër, sepse nëse janë mbledhur të gjitha provat e mundshme për vërtetimin e akuzes nuk ka kuptim të bëhet më fjalë për rrezik. Së dyti, duhet të analizohet mundësia e të pandehurit për të vënë në rrezik marrjen ose vërtetësinë e provës, dhe së treti, interesi i tij për të pakësuar apo për të ndryshuar elementët provues të akuzës. Po ashtu “vënia në rrezik” duhet të jetë e tillë që të jetë serioze dhe efektivisht e mundshme, të jetë e atëkohshme dhe reale, si rrethana të faktit që gjithsesi duhet të bëhen të njohura në gjendjen që janë aktet[17]. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë[18] kanë theksuar se vlerësimi i rrethanave bëhet rast pas rasti, duke marrë parasysh kohën që ka kaluar nga çasti i vënies në dijeni të të pandehurit për procedimin penal në ngarkim të tij, dhe nëse ka kryer apo mund të kryejë ndonjë veprim a sjellje që “rrezikon” procesin e marrjes dhe vërtetësisë së provës.

     

    14. Neni 245 shkronja “d” i KPrP përcakton se në vendimin e gjykatës duhet të tregohet edhe kohëzgjatja e masës, kur ajo është urdhëruar për të garantuar marrjen ose vërtetësinë e provës. Në praktikën gjyqësore neni 228 paragrafi 3 shkronja “a” e KPrP aplikohet edhe kur provat janë të pamjaftueshme për krijimin e dyshimit të arsyeshëm. Në këto raste gjykata cakton një afat sipas nenit 245 shkronja “d” për marrjen e provave të reja nga prokurori. Në këtë mënyrë justifikohet një arrestim i pabazuar në prova, duke i dhënë prokurorit një afat për të plotësuar apo për të gjetur provat e nevojshme.[19] Kjo praktikë vjen në kundërshtim me jurisprudencën e GJEDNJ dhe nenet 228 paragrafi 3 shkronja “a” dhe 245 shkronja “d”^[20] të KPrP, sipas të cilave masa e sigurimit merret vetëm kur ka shkaqe që vënë në rrezik marrjen ose vërtetësinë e provës dhe jo kur provat janë të pamjaftueshme. GJEDNJ ka zhvilluar katër arsye themelore të pranueshme për refuzimin e garancisë: rreziku që i akuzuari do t’i shmanget procedimit, rreziku që i akuzuari nëse lirohet do të kryejë veprime për cënimin e administrimit të drejtësisë, ose do të kryejë vepra të tjera penale, ose do të shkaktojë cënim të rendit publik.[21]

     

    15. Një nga kushtet për caktimin e masës së sigurimit personal është edhe ai i përcaktuar në shkronjën “b” të nenit 228 paragrafi 3 të KPrP kur i pandehuri është larguar ose ekziston rreziku që ai të largohet. Konsiderohet se ka rrezik që i pandehuri të largohet kur nga tërësia e elementëve objektive, nga rrethanat e rastit konkret si dhe natyra e veprës penale rezulton se ka probabilitet të arsyeshëm që i pandehuri duke qenë i lirë do të largohet. Rreziku duhet të jetë konkret, efektiv dhe real. Disa nga faktet dhe rrethanat që merren parasysh për vlerësimin e ekzistencës ose jo të rrezikut që i pandehuri të largohet janë: predispozita dhe disponueshmëria e të pandehurit për t’u paraqitur te organi procedues pas një thirrje për t’u pyetur, pasiguria objektive mbi vendbanimin e të pandehurit, transferimi apo qëndrimi në një shtet tjetër kur kjo sjellje bëhet për t’iu shmangur procedimit, shfaqja në mënyrë të përsëritur e mungesës së besimit të të pandehurit ndaj organeve të drejtësisë etj.. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë[22] kanë përcaktuar edhe disa elementë të tjerë si sjellja e të pandehurit para dhe pas kryerjes së veprës (post delictum), personaliteti dhe pozita e tij, rrethanat e fshehjes apo kamuflimit të identitetit, tërheqja e fshehja e pasurive dhe sasive të konsiderueshme monetare apo transferimi i tyre jashtë vendit.

     

    16. Rreziku i largimit, krahas elementëve të tjerë, mund të lidhet e të rezultojë edhe nga vetë natyra e akuzave në ngarkim të të gjykuarit, nga rëndësia e faktit, e sanksionit për veprën penale dhe lloji e shkalla e pasojave të ardhura prej saj. [23] Në këtë drejtim, vetëm sanksioni i parashikuar për veprën penale nuk mjafton për të prezumuar rrezikun e largimit. Në vlerësimin e ekzistencës të rrezikut që i pandehuri të largohet nuk mjafton vetëm recidivizmi i të pandehurit apo lloji dhe masa e dënimit që parashikohet për veprën penale kur nuk rezultojnë elementë konkretë që të tregojnë vullnetin e të pandehurit për t’ju shmangur procedimit dhe për t’u larguar. Dënimi i mundshëm, është një bazë objektive por e pamjaftueshme, për çka është e nevojshme prania apo konkurrimi qoftë minimalisht i një të dhëne tjetër konkrete, për të justifikuar rrezikun e largimit[24].

     

    17. Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë[25] kanë përcaktuar disa nga rrethanat që vlerësohen për të analizuar rrezikun që i dyshuari të kryejë krime të rënda ose të të njëjtit lloj me atë për të cilin procedohet. Rrethana të tilla janë: personaliteti i të pandehurit, nëse ka precedentë penalë, mënyra e jetesës së tij, vendi dhe rrethanat të cilat e kanë sjellë në kryerjen e veprës, rrethanat lidhur me natyrën, llojin, mjetet, kohën, vendin e mënyrën e kryerjes së veprës penale, llojin dhe shkallën e pasojave të ardhura nga kryerja e veprës, llojin e shkallën e fajësisë dhe motivet për kryerjen e veprës, sjellja e autorit si para ashtu edhe pas kryerjes së veprës, si dhe rrethanat e tjera të jetës individuale, familjare e sociale të tij.

     

    18. Pavarësisht përdorimit të lidhëzës “dhe” referuar interpretimit literal, në vendimin unifikues është përcaktuar se ekzistenca e elementeve konkrete të rrethanave të faktit dhe të personalitetit të të gjykuarit, jo domosdoshmërisht janë kumulative. Ndërsa në praktikën gjyqësore[26] ekziston edhe qëndrimi se elementët objektivë dhe subjektivë duhet të vlerësohen dhe merren parasysh së bashku dhe jo në mënyrë alternative, por kjo nuk përjashton që vet personaliteti i të pandehurit të nxirret nga rrethanat e faktit, pra nga tërësia e elementëve objektivë. Rrethanat e faktit dhe personaliteti i të pandehurit duhet të analizohen nga gjyqtari në lidhje me rrezikun e kryerjes së veprave të tjera penale që përfshijnë elementë objektivë dhe subjektivë, si koha e kaluar që nga kryerja e veprës, mënyra e kryerjes së veprës, motivi, sjellja e të pandehurit para dhe pas kryerjes së veprës, nëse akuzohet për kryerjen e disa veprave njëkohësisht, sanksionin e parashikuar, rolin e luajtur nga i pandehuri për veprat e kryera në bashkëpunim, precedentët penalë, kushtet shoqërore dhe kulturore, stili i jetës, etj. 

     

    19. Gjithashtu, në vendimin unifikues është saktësuar se “krime të rënda” në kuptim të shkronjës “c” të nenit 228 paragrafi 3 të KPrP nuk përfshijnë vetëm ato për të cilat ka kompetencën Gjykata për Krime të Rënda, por edhe vepra të tjera penale të rënda, të cilat, për vetë rrezikshmërinë dhe pasojat e tyre, janë pranuar si të tilla nga praktika gjyqësore. Ndërsa sipas doktrinës, kuptimi i “krimit të rëndë” mund të gjendet në Konventën e Kombeve të Bashkuara kundër krimit të organizuar ndërkombëtar[27] që përcakton krimin serioz.[28] Praktika gjyqësore e Gjykatës së Lartë në lidhje me interpretimin e nenit 228 KPrP ka ndjekur përcaktimet e vendimit unifikues të diskutuar me sipër.[29]

     

    [1] Vendim nr. 7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [2] Lat. “Mirëbesimi”.

    [3] Ledi Bianku, Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut, Tiranë, 2007, faqe 201.

    [4] Fox. Hartley dhe Campbell kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesat 12244/86, 12245/86, 12383/86 datë 30 Gusht 1990, Labita kundër Italisë, kërkesa 26772/95, datë 6 Prill 2000.

    [5] Fox. Hartley dhe Campbell kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesat 12244/86, 12245/86, 12383/86 datë 30 Gusht 1990.

    [6] Murray kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesa 14310/88, datë 28 Tetor 1994.

    [7] Neni 151 paragrafi 4 i KPrP.

    [8] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010, faqe 637.

    [9] Loukanov kundër Bullgarisë, kërkesa nr.21915/93, vendim i Komisionit datë 12 Janar 1995.

    [10] Brogan dhe të tjerë kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesat 11209/84, 11234/84, 11266/84, 11386/85 datë 29 Nëntor 1988.

    [11] Bykov kundër Rusisë, kërkesa 4378/02, datë 10 Mars 2009, §64, §65. Në këtë rast, GJEDNj ka theksuar se me kalimin e kohës arsyetimi i gjykatave nuk arriti të reflektojë zhvillimin e situatës dhe verifikimin nëse këto arsye mbeteshin të vlefshme në atë shkallë të avancuar të procedimit.

    [12] Bykov kundër Rusisë, kërkesa 4378/02, datë 10 Mars 2009, §64.

    [13] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010, faqe 637.

    [14] Vendim nr. 45, datë 29.03.2017, Astrit Kotaj, (KPGJL).

    [15] Vendim nr. 7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [16] Vendim nr. 7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [17] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010, faqe 639.

    [18] Vendim nr.7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [19] Halim Islami, Artan Hoxha, Ilir Panda, Procedura penale Komentar, Tiranë 2003, faqe 320.

    [20] Me ndryshimet e bëra me ligjin nr.35/2017 ky parashikim është ndryshuar dhe përcaktuar në shkronjën “d”.

    [21] Smirnova kundër Rusisë, kërkesat 46133/99 dhe 48183/99, datë 24 Tetor 2003, §59.

    [22] Vendim nr.7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [23] Vendim nr.7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [24] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010, faqe 640.

    [25] Vendim nr.7, datë 14.10.2011, Ilir Kumbaro, (KBGJL).

    [26] Vendim nr. 417 datë 05.11.2016 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Lezhë.

    [27] Ratifikuar me ligjin nr. 8920, datë 11.7.2002.

    [28] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010, faqe 641.

    [29] Shih psh, Vendim nr. 45, datë 29.03.2017, Astrit Kotaj, (KPGJL); Vendim nr. 14, datë 10.02.2016, Fiqiri Hoxha, (KPGJL); Vendim nr. 73, datë 13.04.2016, Arben Cobo, (KPGJL);

  • Konteksti historik
    20. Me qëllim përcaktimin e rregullave të qarta për rastet e kufizimit të lirisë personale ka lindur nevoja e ndryshimeve të dispozitave që lidhen me kushtet e caktimit dhe zbatimit të masave të sigurimit,[1] në përqasje me legjislacionin ndërkombëtar dhe zbatimin e akteve ndërkombëtare të ratifikuara, si dhe në respektim të lirive dhe të drejtave të njeriut. Problematika e hasur në praktikën gjyqësore gjatë zbatimit të nenit 228 para ndryshimeve, veçanërisht lidhur me interpretimin e kushteve dhe arsyetimin e vendimeve gjyqësore ka sjellë si nevojë një përcaktim më të qartë dhe të saktë ligjor.

     

    21. Në relacionin për projekt-ligjin[2] për disa shtesa dhe ndryshime në KPrP dhe në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, të hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë është pasqyruar problematika që lidhet me kushtet e caktimit të masave të sigurimit personal dhe parashikimin e nenit 228 të KPrP[3]. Për të adresuar këtë problematikë, me Ligjin nr. 35/2017 në nenin 228 të KPrP, në paragrafin e dytë është shtuar ndalimi për vendosjen e masave të sigurimit edhe në rastet kur ka shkaqe të shuarjes së dënimit, për të shmangur marrjen arbitrare të masave të sigurimit dhe në vijim, në paragrafin 3 shkronja “a” është riformuluar, duke parashikuar detyrimin e gjykatës për të arsyetuar rrethanat konkrete të faktit për të cilat ekzistojnë shkaqet që vënë në rrezik marrjen ose vërtetësinë e provës.

     

    [1] Relacioni për projekt-ligjin “Për disa shtesa e ndryshime në Kodin e Procedurës Penale”, https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2017/01/RELACION-SHTESA-E-NDRYSHIME-7905-KODI-I-PROCEDURES-PENALE-Resized.pdf, faqe 22, aksesuar për herë të fundit në datë 21.08.2017.

    [2] Relacioni për projekt-ligjin “Për disa shtesa e ndryshime në Kodin e Procedurës Penale”, https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2017/01/RELACION-SHTESA-E-NDRYSHIME-7905-KODI-I-PROCEDURES-PENALE-Resized.pdf, faqe 22, aksesuar për herë të fundit në datë 21.08.2017.

    [3] Shih Analizën e Sistemit të Drejtësisë, Qershor 2015, në

    http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/dokumenti_shqip_0.pdf vizituar për herë të fundit më 21.08.2017, faqe 143.

  • Legjislacioni ndërkombëtar
    Asnjë koment
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  Vendime të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut 

  Fox. Hartley dhe Campbell kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesat 12244/86, 12245/86, 12383/86  datë 30 Gusht 1990, lidhur me elementët përbërës të domosdoshëm dhe kuptimin e dyshimit të arsyeshëm; 

  Labita kundër Italisë, kërkesa 26772/95, datë 6 Prill 2000, lidhur me elementët përbërës të domosdoshëm dhe kuptimin e dyshimit të arsyeshëm; 

  Murray kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesa 14310/88, datë 28 Tetor 1994, lidhur me interpretimin e karakterit “të arsyeshëm” të dyshimit në kuadër të veprimtarisë terroriste; 

  Loukanov kundër Bullgarisë, kërkesa nr. 21915/93, vendim i Komisionit datë 12 Janar 1995, lidhur me ekzistencën e dyshimeve të bazuara, vetëm nëse veprimi përbënte shkelje ligjore të dënueshme sipas ligjit në çastin e kryerjes së veprës penale; 

  Brogan dhe të tjerë kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesat 11209/84, 11234/84, 11266/84, 11386/85 datë 29 Nëntor 1988, lidhur me nocionin e veprës penale për të cilën duhet të ekzistojë dyshimi i arsyeshëm; 

  Bykov kundër Rusisë, kërkesa 4378/02, datë 10 Mars 2009, §64, §65, lidhur me verifikimin nëse shkaqet e dhëna nga autoritetet gjyqësore për paraburgimin vazhdojnë të justifikojnë heqjen e lirisë në një fazë të avancuar të procedimit.   

  Smirnova kundër Rusisë, kërkesat 46133/99 dhe 48183/99, datë 24 Tetor 2003, §59, lidhur me përcaktimin dhe vlerësimin e kushteve konkrete për të justifikuar burgimin;

• Materiale legjislative

  Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, Qershor 2015, faqe 177, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë, http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/dokumenti_shqip_0.pdf, aksesuar për herë të fundit më 21.08.2017; 

  Strategjia për reformën në sistemin e drejtësisë https://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/draft_strategjia_versioni_shqip.pdf, aksesuar për here të fundit në datën 21.08.2017; 

  Relacioni për projekt-ligjin “Për disa shtesa e ndryshime në Kodin e Procedurës Penale”, https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2017/01/RELACION-SHTESA-E-NDRYSHIME-7905-KODI-I-PROCEDURES-PENALE-Resized.pdf, aksesuar për herë të fundit në datë 21.08.2017;

• Dispozita të lidhura

  Neni 245 shkronja “d” të ligj nr.35/2017 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.7905, datë 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar; 

  Kushtetuta: 

  Neni 17 dhe 27 të Kushtetutës, ndryshuar me ligjin nr. 76/2016; 

  Ligji: 

  Ligji nr.7905, datë 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar;  

  Konventën e Kombeve të Bashkuara kundër krimit të organizuar ndërkombëtar, ratifikuar me ligjin nr.8920, datë 11.7.2002, lidhur me kuptimin e “krimit të rëndë”. 

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime

  Vendime të Gjykatës së Lartë 

  Vendim Unifikues nr.7, datë 14.10.2011, i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, me kërkues Ilir Kumbaro për ankimin kundër vendimeve gjyqësore të shkallës së parë dhe apelit për caktimin e masës së sigurimit personal lidhur me rrethanat për nevojën e caktimit të masës së sigurimit dhe provueshmërinë e tyre; 

  Vendim nr. 00-2016-216, datë 10.02.2016, i Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, kërkues Prokuroria e Rrethit Gjyqësor Tiranë, për ankim kundër vendimit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe të Gjykatës së Apelit Tiranë, për caktimin e masës së sigurimit personal “arrest me burg”; 

  Vendim nr. 00-2017-224, datë 29.03.2017, i Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, kërkues Prokuroria e Rrethit Gjyqësor Tiranë, për ankim kundër vendimit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe Gjykatës së Apelit Tiranë, për caktimin e masës së sigurimit personal “arrest me burg”; 

  Vendim nr. 00-2016-572, datë 13.04.2016, i Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, kërkues Prokuroria pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Berat, për ankim kundër vendimit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Berat dhe Gjykatës së Apelit Vlorë, për caktimin e masës së sigurimit personal “arrest me burg”; 

  Vendimi nr. 00-2016-2200, datë 07.12.2016, i Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, kërkues Prokuroria pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Gjirokastër, për ankim kundër vendimit të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Gjirokastër dhe Apelit Gjirokastër, për caktimin e masës së sigurimit personal.

• Bibliografia

  Ledi Bianku, Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut, Tiranë, 2007; 

  Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, 2010; 

  Halim Islami, Artan Hoxha, Ilir Panda, Procedura penale Komentar, Tiranë 2003.

• Arkiva

  Neni 228, 245 shkronja “ç” i KPrP para ndryshimit me ligjin nr. 35/2017.