KODI I PROCEDURËS PENALE I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË   |   7905

Neni 286: Tërheqja e ankimit

1Tërheqja e ankimit bëhet personalisht ose nëpërmjet përfaqësuesit me deklaratë të paraqitur në organin që procedon.

2Tërheqja e ankimit mund të bëhet në çdo fazë të procedimit, gjersa vendimi i gjykatës nuk ka marrë formën e prerë.

3Shpenzimet e procedimit janë në ngarkim të atij që tërheq ankimin, përveçse kur në aktin e tërheqjes është parashikuar, me marrëveshje, që ato të jenë tërësisht ose pjesërisht në ngarkim të atij kundër të cilit është bërë ankimi.

Përmbajtja

      1. Neni 286 i K.Pr.P ka për qëllim të rregullojë procedurën e te¨rheqjes se¨ ankimit të viktimës për veprat penale të parashikuara në nenin 284/1 të K.Pr.Penale dhe duhet parë e lidhur ngushtë me nenin 284 të K.Pr.Penale.

                 

    • Neni 286 i K.Pr.P përcakton rregullat procedurale për te¨rheqjen e ankimit të viktimës, mënyrën dhe afatin e te¨rheqjes se¨ ankimit nga viktima. Në të njëjtën dispozitë rregullohen dhe shpenzimet e procedimit penal.

       

      1. Tërheqja e ankimit ndryshe nga heqja dore¨ nga ankimi ndodh pasi është ushtruar e drejta e ankimit nga viktima. “Te¨rheqja e ankimit e¨shte¨ nje¨ e drejte¨ e viktime¨s pe¨r te¨ disponuar lidhur me pe¨rfundimin e procedimit penal.”[1] “Kjo e drejte¨ e¨shte¨ absolute, pa ju ne¨nshtruar asnje¨ kufizimi kohor apo kushti rrethanor dhe megjithe¨se e¨shte¨ ushtruar me¨ pare¨ ankimi, dhe pe¨r ke¨te¨ jane¨ ve¨ne¨ ne¨ veprim struktura te¨ ndryshme, e drejta e te¨rheqjes se¨ ankimit nuk ke¨rkon pranimin qofte¨ edhe te¨ te¨ hetuarit apo te¨ pandehurit.”[2] Qe¨llimi ne¨ ke¨te¨ rast e¨shte¨ shmangia ne¨ maksimum e impenjimit te¨ organeve te¨ hetimit dhe gjykate¨s kur interesi privat i viktime¨s, e¨shte¨ i tille¨ qe¨ nuk ke¨rkon dhe shfaq vullnetin qe¨ të mos mbrohet me¨ nëpërmjet ndjekjes penale.

       

      1. Vlejne¨ te¨ nje¨jtat formalitete te¨ trajtuara pe¨r paraqitjen e ankimit nga viktima sipas nenit 284 te¨ K.Pr.Penale edhe pe¨r te¨rheqjen e ankimit. Ne¨ paragrafin e pare¨ te¨ nenit 286 te¨ K.Pr.Penale parashikohet se te¨rheqja e ankimit be¨het personalisht ose ne¨pe¨rmjet pe¨rfaqe¨suesit me deklarate¨ te¨ paraqitur ne¨ organin qe¨ procedon. Ashtu sikurse ankimi edhe te¨rheqja e ankimit mund te¨ be¨het ne¨ dy forma, me ane¨n e nje¨ deklarate ose me goje¨. Kur te¨rheqja e ankimit be¨het ne¨pe¨rmjet nje¨ deklarate duhet te¨ sigurohet verifikimi i identitetit te¨ ne¨nshkruesit. Kur te¨rheqja e ankimit be¨het me goje¨ procesverbali qe¨ mbahet pe¨r ke¨te¨ qe¨llim ne¨nshkruhet nga ankuesi ose pe¨rfaqe¨suesi i tij. Gjate¨ gjykimit te¨rheqja e ankimit mund te¨ be¨het me goje¨ nga ana e viktime¨s dhe te¨ pasqyrohet ne¨ procesverbalin e seance¨s gjyqe¨sore te¨ mbajtur sipas ke¨rkesave te¨ nenit 115 te¨ K.Pr.Penale. Ne¨ c¸do rast ankimi mund te¨ be¨het personalisht nga viktima ose ne¨pe¨rmjet pe¨rfaqe¨suesit te¨ posac¸e¨m. Ne¨ rastin kur ankimi e¨shte¨ paraqitur nga trashe¨gimtari i viktime¨s, e¨shte¨ po trashe¨gimtari i viktime¨s qe¨ legjitimohet ne¨ te¨rheqjen e ankimit.

       

      1. Viktima ka te¨ drejte¨ ta te¨rheqe¨ ankimin ne¨ c¸do faze¨ te¨ procedimit, gjersa vendimi i gjykate¨s nuk ka marre¨ forme¨n e prere¨. Jane¨ vendime gjyqe¨sore te¨ forme¨s se¨ prere¨ ato qe¨ pe¨rcaktohen ne¨ nenin 462/3 te¨ K.Pr.Penale. Tërheqja e ankimit përbën shkak ligjor për të cilin K.Pr.Penale në nenin 284 dhe 328/1/d parashikohet se ndjekja penale nuk duhet të vazhdojë dhe prokurori apo gjykata vendos pushimin e c¸e¨shtjes penale.

       

      1. Ne¨ paragrafin 3 te¨ nenit 286 te¨ K.Pr.Penale parashikohet se shpenzimet e procedimit jane¨ ne¨ ngarkim te¨ atij qe¨ te¨rheq ankimin, pe¨rvec¸se kur ne¨ aktin e te¨rheqjes e¨shte¨ parashikuar, me marre¨veshje, qe¨ ato te¨ jene¨ te¨re¨sisht ose pjese¨risht ne¨ ngarkim te¨ atij kunde¨r te¨ cilit e¨shte¨ be¨re¨ ankimi. Rregulli i pe¨rgjithshe¨m, ne¨ rast te¨ mungese¨s se¨ nje¨ marre¨veshje, e¨shte¨ se shpenzimet e procedimit jane¨ ne¨ ngarkim te¨ atij qe¨ te¨rheq ankimin, pra te¨ viktime¨s. Pe¨rjashtim nga ky rregull be¨n rasti kur ne¨ aktin e te¨rheqjes e¨shte¨ parashikuar, me marre¨veshje, qe¨ ato te¨ jene¨ te¨re¨sisht ose pjese¨risht ne¨ ngarkim te¨ atij kunde¨r te¨ cilit e¨shte¨ be¨re¨ ankimi. Akti i te¨rheqjes se¨ ankimit si rregull e¨shte¨ i nje¨anshe¨m, pra pe¨rfaqe¨son shprehje te¨ vullnetit te¨ viktime¨s. Pe¨r rrjedhim, nuk mjafton vete¨m parashikimi ne¨ aktin e te¨rheqjes qe¨ shpenzimet e procedimit t’i ngarkohen te¨re¨sisht ose pjese¨risht atij kunde¨r te¨ cilit e¨shte¨ be¨re¨ ankimi. Vete¨m ne¨ rast te¨ nje¨ marre¨veshje dhe shprehje te¨ vullnetit edhe nga ai kunde¨r te¨ cilit e¨shte¨ be¨re¨ ankimi, mund qe¨ shpenzimet e procedimit t’i ngarkohen te¨re¨sisht ose pjese¨risht ke¨tij te¨ fundit. Ekziston qe¨ndrimi edhe ne¨ doktrine¨ se “Kur kjo lidhje dhe kjo marre¨veshje e¨shte¨ e qarte¨ dhe e padyshimte¨, vec¸imi materialisht ne¨ dy veprime te¨ ndryshe¨m, nuk pe¨rbe¨n pengese¨ te¨ pe¨rcaktimit te¨ shpenzimeve sipas te¨ nje¨jte¨s marre¨veshje”.[3]

       

      1. Paragrafi 3 i nenit 286 te¨ K.Pr.Penale lidhur me shpenzimet ne¨ rastin kur e¨shte¨ paraqitur edhe padi civile, duhet pare¨ ne¨ te¨re¨si me rregullimin ne¨ nenin 64/3 te¨ K.Pr.Penale qe¨ parashikon se “Kur hiqet dore¨ nga gjykimi i padise¨ sipas paragrafe¨ve 1 dhe 2, gjykata penale nuk mund te¨ njohe¨ shpenzimet dhe de¨met e shkaktuara te¨ pandehurit dhe te¨ paditurit nga nde¨rhyrja e padite¨sit civil. Padia pe¨r ke¨rkimin e tyre mund te¨ ngrihet para gjykate¨s civile”.

       

      1. Ne¨ doktrine¨ nje¨ re¨nde¨si i kushtohet vullnetit te¨ lire¨ te¨ viktime¨s ne¨ te¨rheqjen e ankimit. “Ligji ne¨nkupton nje¨ vullnet dhe disponim te¨ lire¨, te¨ pandikuar nga asnje¨ faktor material apo moral qe¨, ndone¨se rralle¨, por edhe ndodhin, madje edhe ne¨ forma kriminale. Prandaj, edhe pse ajo e¨shte¨ nje¨ e drejte¨ e padiskutueshme e te¨ de¨mtuarit, organet e ndjekjes penale, kur e¨shte¨ rasti, duhet te¨ godasin faktore¨t kriminale¨ qe¨ be¨hen shkak pe¨r te¨rheqjen e ankimit, pa vullnetin e ve¨rtete¨ te¨ te¨ de¨mtuarit.”[4] Ne¨ praktike¨ ka situata kur viktima pas te¨rheqjes se¨ ankimit pretendon se e ka te¨rhequr ate¨ ne¨ kushte te¨ ke¨rce¨nimit apo mungese¨s se¨ vullnetit te¨ lire¨. Ne¨ ke¨te¨ kontekst, lind diskutimi ne¨se vete¨m riparaqitja e ankimit nga viktima pas te¨rheqjes se¨ tij me argumentimin e me¨sipe¨rm mjafton pe¨r revokimin e vendimit te¨ pushimit dhe rifillimin e hetimeve. Pe¨r ke¨te¨, ne¨ nenin 329/c te¨ K.Pr.Penale [Hyperlink] parashikohet revokimi i vendimit te¨ pushimit, kur pas vendimit te¨ pushimit te¨ akuze¨s ose c¸e¨shtjes dalin ose zbulohen te¨ dhe¨na apo prova te¨ reja, te¨ cilat tregojne¨ se vendimi nuk e¨shte¨ i bazuar. Nje¨ ke¨rkese¨ e tille¨ ne¨ ke¨te¨ rast mund te¨ paraqitet nga ana e viktime¨s ose trashe¨gimtare¨ve te¨ saj. Kjo ne¨nkupton se mjeti pe¨r realizimin e interesave te¨ viktime¨s ne¨ ke¨te¨ rast e¨shte¨ vete¨m ke¨rkesa pe¨r revokimine vendimit te¨ pushimit. Kjo duhet te¨ shoqe¨rohet me te¨ dhe¨na dhe prova te¨ reja qe¨ tregojne¨ se vendimi i pushimit nuk e¨shte¨ i bazuar, pra vullneti i viktime¨s ne¨ te¨rheqjen e ankimit nuk ka qe¨ne¨ i lire¨.

       

      1. Vazhdimi i procedimit penal pavarësisht paraqitjes së ankimit apo tërheqjes së ankimit nga viktima, për vepra penale të caktuara, është standart i përcaktuar në aktet ndërkombëtare të detyrueshme, të cilat në hierarkinë e akteve kanë epërsi në raport me dispozitat e K.Pr.Penale. Konkretisht, sipas ligjit nr.104/2012 Konventa e Këshillit të Europës “Për parandalimin dhe luftën kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje”, neni 55/1: “Palët sigurojnë që hetimet ose ndjekja penale e veprave penale të parashikuara në përputhje me nenet 35, 36, 37, 38 dhe 39 të kësaj Konvente nuk do të jenë tërësisht të varura nga një raport ose ankesë e paraqitur nga një viktimë, nëse vepra penale ishte kryer tërësisht ose pjesërisht në territorin e saj dhe se procedimi mund të vazhdojë edhe nëse viktima e tërheq deklaratën ose ankesën e tij ose të saj.”. Në kundërshtim me Konventën, veprat penale të parashikuara në nenet 102/1[5], 105[6] dhe 130[7] të Kodit Penal (që gjejnë shprehimisht parashikim në nenet 35, 36 dhe 37 të Konventës) përfshihen në veprat që ndiqen me ankim sipas nenit 284 të Kodit të Procedurës Penale dhe për të cilat procedimi nuk mund të fillojë dhe vazhdojë nëse viktima nuk paraqet ankim apo e tërheq ankimin e saj. Një garanci e tillë për fillimin dhe vazhdimin e procedimit penal pavarësisht nga ankimi i bërë nga viktima apo tërheqja e ankimit parashikohet edhe në Konventën e Këshillit të Europës “Për masat kundër trafikimit të qënieve njerëzore” dhe Konventën e Këshillit të Europës “Për mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi dhe abuzimi seksual”, të ratifikuar, por në këtë rast nuk vërehet papajtueshmëri me dispozitat e K.Pr.Penale, nenet 284, 285, 286.

       

       

       

      [1] Halim Islami, Artan Hoxha, Ilir Panda, Procedura penale Komentar, Tiranë 2003, faqe 204.

      [2] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, faqe 915.

      [3] Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë, faqe 915.

      [4] Halim Islami, Artan Hoxha, Ilir Panda, Procedura penale Komentar, Tiranë 2003, faqe 204.

      [5] “Marrëdhënie seksuale me dhunë me të rritura ose midis bashëshortëve apo bashkëjetuesve.

      [6] Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale duke shpërdoruar detyrën.

      [7] Shtrëngimi apo pengimi për të bashkëjetuar ose për të lidhur apo zgjidhur martesë.

      1. Në relacionin për projekt-ligjin[1] për disa shtesa dhe ndryshime në K.Pr.P dhe në Analizën e Sistemit të Drejtësisë,[2] të hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë është pasqyruar si problematikë që lidhet me nenin 284 dhe për rrjedhim edhe nenin 285 të K.Pr.Penale se edhe pse Kodi ka trajtuar heqjen dorë apo tërheqjen e ankimit, nuk ka parashikuar nëse mund të riparaqitet një ankim nga i cili është hequr dorë dhe se si do të veprohet në këto raste. Gjithashtu i paqartë, për shkak të formulimit ligjor të nenit 284, është fakti nëse ankimi mund të paraqitet edhe nga persona të tjerë, si trashëgimtarët, përveç të dëmtuarit (p.sh. kur i dëmtuari ka vdekur pa pasur mundësinë të paraqiste ankim).

       

      1. Problematika e konstatuar gjatë zbatimit të nenit 284 të K.Pr.Penale, në lidhje me përfshirjen e neneve 102/1[3], 105[4] dhe 130[5] të Kodit Penal, cka është në kundërshtim me standartin ndërkombëtar për të drejtat e viktimës në proçesin penal, të përcaktuar në Konventën e Këshillit të Europës “Për parandalimin dhe luftën kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje”, nenin 55/1, ka sjellë nevojën e ndryshimit të nenit 284 të K.Pr.Penale duke shfuziquar këto vepra penale nga përmbajtja e tij.

       

       

      [1] Relacioni për projekt-ligjin “Për disa shtesa e ndryshime në Kodin e Procedurës Penale”, https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2017/01/RELACION-SHTESA-E-NDRYSHIME-7905-KODI-I-PROCEDURES-PENALE-Resized.pdf.

      [2] Shih Analizën e Sistemit të Drejtësisë, Qershor 2015

      http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/dokumenti_shqip_0.pdf.

      [3] “Marrëdhënie seksuale me dhunë me të rritura ose midis bashëshortëve apo bashkëjetuesve.

      [4] Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale duke shpërdoruar detyrën.

      [5] Shtrëngimi apo pengimi për të bashkëjetuar ose për të lidhur apo zgjidhur martesë.

    •  

      Rekomandimi (2000) 19 “Për rolin e prokurorit në sistemin e drejtësisë penale” dhe Memorandumi shpjegues, miratuar në datë 06 Tetor 2000, nga Komiteti i Ministrave të Këshillit të Europës, pika 34, lidhur me autorizimin e palëve për të ndërmarrë akuzën private;

       

      Direktiva 2012/29 e Parlamentit Europian dhe Këshillit e datës 25.10.2012 e Bashkimit Europian, që vendosi standartet minimale të të drejtave, mbështetjes dhe mbrojtjes së viktimave të krimit, duke zëvëndësuar Vendimin Kuadër të Këshillit 2001/220/JHA, (publikuar në Gazetën Zyrtare të Bashkimit Europian në datën 14.11.2012;

       

      Rekomandimi (2006) 8 i Komitetit të Ministrave të shteteve anëtare “Për asistimin e viktimave të krimit” datë 14 Qershor 2006;

       

      Rekomandimi (1985) 11 i Komitetit të Ministrave të shteteve anëtare “Për pozitën e viktimës në kuadrin e të drejtës penale dhe procedurës penale” datë 28 Qershor 1985;

       

      Rekomandimi (1987) 21 i Komitetit të Ministrave të shteteve anëtare “Për asistimin e viktimave dhe parandalimin e viktimizimit”, datë 17 Shtator 1987;

  • Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, Qershor 2015, faqe 146, 171, 181, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë, http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/dokumenti_shqip_0.pdf;

     

    Relacioni për projekt-ligjin “Për disa shtesa e ndryshime në Kodin e Procedurës Penale”, https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2017/01/RELACION-SHTESA-E-NDRYSHIME-7905-KODI-I-PROCEDURES-PENALE-Resized.pdf.

     

  • Asnjë koment
  • Ligji nr.104/2012 Konventa e Këshillit të Europës “Për parandalimin dhe luftën kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje”, neni 55/1;

     

    Nenet 64, 328, 284, 285, 329/c, të ligj nr.35/2017 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.7905, datë 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar me ligjin nr. 35/2017;  

     

    Kushtetuta:

     

    Neni 148§1 të Kushtetutës, ndryshuar me ligjin nr. 76/2016;

     

    Ligji:

     

    Ligji nr.7905, datë 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar me ligjin nr. 35/2017; 

     

     

    Nenet 84, 89, 102 paragrafi i pare¨, 105, 106, 130, 148, 149, 243, 254, 264, 275, 290 paragrafi i pare¨ dhe 318 të Kodit Penal;

  • Asnjë koment
  • Asnjë koment
  • Ledi Bianku, Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut, Tiranë, 2007;

     

    Ledi Bianku, Odeta Kumbaro, Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut, Botimi i IV, Tiranë 2017,

     

    Halim Islami, Artan Hoxha, Ilir Panda, Procedura penale Komentar, Tiranë 2003;

     

    Dhimitër Lara, Koment mbi Kodin e Procedurës Penale, Tiranë.

     

  • A. Ligje

     

    Neni 286 i K.Pr.P para ndryshimit me ligjin nr. 35/2017;

     

Sokol Binaj
Sokol Binaj