Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Neni 46 parashikon të drejtën e ankimit të kandidatëve për fazën e dytë të procesit dhe pikërisht të vendimmarrjes së Asamblesë së Personelit Akademik ose të Këshillit Pedagogjik për përzgjedhjen e anëtarëve të KLGJ nga trupa e IAL-ve dhe SHM. Qëllimi i dispozitës është parashikimi i rregullave të posaçme për të ushtruar të drejtën e ankimit si për subjektet ankimuese ashtu dhe kufijtë e shqyrtimit të ankimit nga ana e organit kompetent.
  • Objekti
    2. Norma ka për objekt të rregullojë elementë të rëndësishëm të kufijve të kontrollit që mund të ushtrohet ndaj vendimmarrjes së organeve përgjatë procesit të përzgjedhjes. Ajo parashikon afatin brenda të cilit mund të ushtrohet e drejta e ankimit, mjetet ligjore të ankimit, objekti i kërkesë padisë, kufijtë e shqyrtimit gjyqësor duke i dhënë këtyre elementëve një rregullim të posaçëm ligjor.
  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës
    3. Procesi i përzgjedhjes së kandidatëve për anëtar të KLGJ-së nga trupa e IAL-ve dhe SHM-së kalon nëpër disa faza deri në momentin që kandidaturat i kalojnë Sekretarit të Përgjithshëm të Kuvendit, ku secila prej tyre finalizohet me një vendimmarrje të caktuar.

     

    4. Pika 1 e normës parashikon të drejtën e ankimit të kandidatit vetëm për shkelje procedurale duke specifikuar dhe cilat janë këto shkelje, me konkretisht shkelje që lidhen me thirrjen e mbledhjes, verifikimin e pjesëmarrjes, të votimit, numërimit të votave, të konstatimit dhe shpalljes e pavlefshmërisë dhe shpalljen e rezultatit gjatë mbledhjes së Asamblesë së Personelit Akademik për IAL-të ose të Këshillit Pedagogjik të SHM-së.

     

    5. Ligjvënësi nëpërmjet këtij rregullimi ka parashikuar se në këtë rast mund t’i drejtohet vetëm gjykatës dhe më konkretisht Gjykatës Administrative të Apelit. Fakti i parashikimit të së drejtës së ankimit drejtpërdrejt në Gjykatën e Apelit është një çështje e cila është vlerësuar tashmë nga Gjykata Kushtetuese[1] dhe është gjetur në përputhje me nenin 43 të Kushtetutës dhe nenin 14 të KEDNJ-së. Lidhur me afatin për paraqitjen e ankimit, bazuar në ligjin për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative, nëse ligji nuk parashikon afat specifik, atëherë afati i ngritjes së padisë është 45 ditë nga dita e marrjes dijeni për përmbajtjen e aktit[2]. Nuk gjen zbatim në këtë rast rregulli që e drejta për të kërkuar konstatimin e pavlefshmërisë absolute të aktit mund të bëhet në çdo kohë, pasi qëllimi i ligjvënësit është që procesi të përfundojë brenda një kohe sa më të shkurtër. Gjithashtu, synohet që të parashikohet një mjet ligjor për kontrollin e veprimtarisë dhe për këtë qëllim është vendosur që kompetente të jetë gjykata e apelit. Më tej, kjo dispozitë, në pikën 3 të saj, parashikon dhe afat brenda të cilit kjo gjykatë duhet të marrë vendim. Pra, në tërësinë e tij neni ka për qëllim që gjykata të vendosë sa më shpejt në mënyrë që procesi të vijojë pa penguar respektimin e afateve të caktuara ligjore.

     

    6. Norma nxjerr në pah faktin se ky lloj gjykimi ka disa elementë që e bën atë të veçantë për arsye se paditësi mund të ngrejë padi vetëm për çështje që kanë të bëjnë me pavlefshmërinë absolute të aktit administrativ, jo për çdo shkak por vetëm për shkelje të caktuara procedurale. Dispozita e orienton kontrollin gjyqësor, duke parashikuar se jo çdo shkelje procedurale e listuar në pikën 1 të këtij neni sjell automatikisht pavlefshmërinë absolute të aktit dhe rrjedhimisht përsëritjen e zgjedhjeve. Shkelja procedurale duhet të jetë e tillë që ka ndikuar ose mund të kishte ndikuar në rezultatin e zgjedhjeve. Në këtë analizë gjykata duhet të mbajë në konsideratë gjithashtu parashikimin e bërë në nenin 44/4 të ligjit 49/2012.[3]

     

    [1] Vendimi nr.1/2017 citon: “…Gjykata thekson se shteti nuk ka detyrim të parashikojë më shumë se një shkallë ankimi, për sa kohë që ka një ankim në një gjykatë të parashikuar me ligj, në kuptim të nenit 43 të Kushtetutës si dhe nenit 13 të KEDNJ-së”.

    [2] Shih nenin18 të ligjit 49/2012 për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative ku parashikohet se: “1. Padia kundër veprimit administrativ paraqitet në gjykatë brenda 45 ditëve. Ky afat fillon nga: b) data e njoftimit, sipas mënyrës së përcaktuar në ligj, të aktit administrativ, në rastet kur ky akt ankimohet drejtpërdrejt në gjykatë.”

    [3] Shih nenin 44/4 të ligjit 49/2012 për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative ku parashikohet se: “Gjykata vendos rrëzimin e padisë kur vlerëson se pavarësisht shkeljeve procedurale të konstatuara të veprimtarisë administrative, pasojat do të ishin të njëjta”.

  • Konteksti historik
    7. Analiza e sistemit të Drejtësisë konstatoi ndër të tjera cilësinë e dobët të anëtarësisë së KLD-së si rezultat i mangësive të procedurave dhe kritereve për përzgjedhjen e anëtarëve të KLD-së. Në Dokumentin e Strategjisë së Reformës në Drejtësi, u përcaktua objektivi 3, Mirëqeverisja e gjyqësorit në funksion të pavarësisë, përgjegjshmërisë, efiçencës dhe transparencës së tij. Si rrjedhojë, u vendos që të parashikohej një formulë për emërimin e anëtarëve jogjyqtarë të KLD-së që zvogëlon diskrecionin e Kuvendit, duke përfshirë në procesin e përzgjedhjes së kandidatëve propozime nga avokatia, akademia, shoqëria civile, Shkolla e Magjistraturës etj., dhe shqyrtimin kandidaturave dhe renditjen e tyre nga një komitet këshillimor Ad Hoc.

     

    8. Relacioni shpjegues i projektligjit për organet e qeverisjes konstatoi se projektligji parashikon një sërë garancish që mundësojnë gjithpërfshirje të gjyqtarëve të tre niveleve dhe një proces nominimi dhe përzgjedhje sa më transparente ku: 

    1. Shprehja e interesit për të kandiduar për anëtarë të KLGJ-së është publike për të gjithë anëtarët gjyqtarë dhe jogjyqtarë;
    2. Verifikimi dhe shpallja e kandidaturave është transparente dhe gjetjet janë publike;
    3. Parashikohet e drejta e ankimit ndaj vendimeve për përjashtimin e kandidaturave, si dhe procedurën e votimit të anëtarëve në Gjykatën Administrative;
    4. Kriteret që duhet të përmbushin kandidatët janë të përcaktuara në ligj;
    5. Integriteti i figurës dhe profesionalizmi janë kritere të përcaktuara qartë.

      

    9. Si përfundim, referuar këtij rregullimi si dhe neneve të tjera që lidhen me procedurën e përzgjedhjes së anëtarëve të KLGJ-së, mund të thuhet se ligji garanton standardet e kërkuara për një proces transparent dhe gjithëpërfshirës.
  • Legjislacioni ndërkombëtar
    Asnjë koment
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira
  10. Për sa i takon të drejtës ndërkombëtare (të detyrueshme) relevante për procesin e përzgjedhjes paraprake të kandidatëve laikë për anëtarë të organeve të vetëqeverisjes së pushtetit gjyqësor shih komentet mbi nenin 19, paragrafët 26, 27 dhe 28.
• Materiale legjislative
  11. Materialet legjislative kryesore relevante për nenin 52 janë raporti që shoqëron projektligjin për Organet e Qeverisjes së Sistemit të Drejtësisë^[1] dhe procesverbalet e mbledhjeve të Komisionit të Posaçëm Parlamentar të datave 14, 19 dhe 20 shtator 2016, në të cilat u shqyrtua projektligji në fjalë.^[2] Për më shumë informacion në lidhje me materialet legjislative shih komentet mbi nenin 19, paragrafët 33 – 36.

   

  [1] Shih http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/290616relacion-qeverisja-e-gjyqesorit.pdf

  [2] Shih http://reforma ne drejtesi.al/procesverbale.

• Dispozita të lidhura

  Neni 147 i Kushtetutës

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  12. Vendim nr. 41, datë 16.5.2017 i Gjykatës Kushtetuese, me kërkesë të 1/5 së deputetëve për kushtetutshmërinë e ligjit për organet e qeverisjes. Objekt i ankimit, midis të tjerave, ishte tërësia e neneve dhe seksioneve të Ligjit që rregullojnë procedurën e përzgjedhjes paraprake të anëtarëve jo magjistratë të KLGJ jashtë Kuvendit. Ankimi për këtë pikë nuk u pranua nga Gjykata Kushtetuese
• Bibliografia

  Sokol Sadushi “E drejta Administrative procedurale. Një analizë mbi Kodin e Procedurave Administrative”.

  Arta Vorpsi, Procesi i rregullt ligjor në praktikën e Gjykatës Kushtetuese të Shqipërisë (botimi I^rë, Botimet Maluka, 2011.

• Arkiva

  Ligji Nr. 8811, datë 17.5.2001 (ndryshuar me ligjin nr. 9448, datë 5.12.2005) “Për Organizimin dhe Funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”.