Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi

    1. Ky nen ka qëllim të parashtrojë një tërësi kriteresh dhe kushtesh që orientojnë organin kompetent për vendimarrje për zbatimin e masës së shmangies nga ndjekja penale të të miturit në konflikt me ligjin. Në këtë mënyrë, neni 55 i KDPM synon të tërheqë vëmendjen e organit kompetent, pra organit procedues, që sipas rastit është prokuroria në fazën e ndjekjes penale dhe gjykata në fazën e gjykimit, që të mos procedojë penalisht të miturin në konflikt me ligjin dhe për të cilin ka dyshime të arsyeshme se ka kryer një vepër penale për të cilën ligji parashikon dënim me burgim deri në pesë vjet në maksimum ose dënim me gjobë si dhe në kushtet e tjera të parashikuara nga gërmat e pikës 3 të këtij neni.

    2. Përmes këtij neni legjislatori synon të qartësojë organet kompetente në dy aspekte me rëndësi. Së pari, sipas pikës 1 të nenit 55, në çdo rast me të mitur në konflikt me ligjin duhet të bëhet një vlerësim për zbatimin e masës së shmangies dhe kjo në harmoni edhe me nenin 14 të KDPM dhe, së dyti, në rastet e situatave të pikës 3 të nenit 55, masa e shmangies ka prioritet në raport me ndjekjen penale.

    3. Neni 55 ka si qëllim të evidentojë raportin midis masës së shmangies kundrejt procedurës së hetimit nga prokurori dhe procesit të gjykimit nga gjykata. Ky nen nënvizon rregulla të detyrueshme për tu ndjekur prokurori dhe gjykata në rastin e marrjes së vendimit për masën e shmangies. Kjo masë shihet nga legjislatori si alternativë e parë e cila ka si synim të mos e vërë të miturin para ndjekjes dhe përgjegjësisë penale.

    4. Masa e shmangies përcaktohet sipas natyrës dhe rëndësisë së veprës penale të kryer duke e ndihmuar në këtë mënyrë të miturin të riintegrohet në jetën sociale kjo në perputhje me nenin 2 të këtij Kodi. Qëllimi i drejtësisë për të mitur përcaktohet i atillë që të sigurojë mirëqënien e të miturve dhe që masat dhe dënimet e dhëna të miturve të jenë në proporcion me nevojat për largimin nga rruga e kriminalitetit dhe edukimi i tyre.

  • Objekti

    5. Në të gjithë paragrafët e nenit 55 parashikohet të bëhet e qartë se çfarë duhet të bëjë organi kompetent që ka detyrimin për të vlerësuar mundësinë e marrjes të masës së shmangies. Në funksion të qëllimit të respektimit të interesit më të lartë të fëmijës[1] legjislatori ka bërë ndarjen në paragrafë të veçantë kriteret dhe kushtet e përgjithshme që merren parasysh nga organi procedues nga kriteret e posaçme të cilat sjellin zbatimin e detyrueshëm të masës të shmangies. 

    6. Struktura e nenit është e orientuar nga renditja e kritereve ligjore dhe kushteve me rëndësi të cilat merr në konsideratë organi kompetent në vlerësimin dhe zbatimin e masës së shmangies.

     

    [1] Shih neni 3 , paragrafi 1 e Konventes të Kombeve të Bashkuara mbi të Drejtat e Fëmijëve, 20 nëntor 1989, percakton se në të gjitha vendimet që kanë të bëjnë me fëmijën, të marra qoftë nga institucione publike ose private të përkrahjes shoqërore, nga gjykatat, autoritetet administrative apo organet legjislative, interesi më i lartë i fëmijës duhet të jetë konsiderata mbizotëruese.

  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    7. Në pikën 1 të nenit 55 të KDPM nënvizohet se organi kompetent “në çdo rast” vlerëson marrjen e masës së shmangies ndaj të miturit në konflikt me ligjin. Pra, organi kompetent vlerëson duke i dhënë përparësi zbatimit të masave alternative të shmangies në shërbim të rehabilitimit të të miturit duke i shërbyer qëllimit të mbrojtjes së të drejtave dhe garancive ligjore të të miturit. Pra, sipas kësaj pike, në të gjitha rastet, pa përjashtim, organi kompetent duhet të vlerësojë nëse mund të marrë masën e shmangies, sa herë është e përshtatshme, e mundshme, e nevojshme me kusht që të respektohen plotësisht të drejtat e të miturit dhe mbrojtja e tij.

    8. Kriteret për vlerësimin e masës së shmangies janë ato që orientojnë strukturën e nenit. Shmangia e të miturit nga ndjekja penale në çdo rast duhet të jepet duke vlerësuar interesin më të lartë të të miturit, përfshirjen e tij në veprën penale, rëndësine e faktit për të cilin ai procedohet dhe dënimin e parashikuar për atë vepër, shkallën e të miturit në faj, qëndrimin që ai mban ndaj veprës së kryer si dhe raportet e vlerësimit individual, impaktin që jep vepra penale dhe ndjesinë që përcjell tek i mituri ndjekja penale. Interesi më i lartë i fëmijëve duhet të jetë konsiderata mbizotëruese në të gjitha çështjet që prekin fëmijët. Në vlerësimin e interesit më të lartë të fëmijëve të përfshirë ose të prekur duhet të merren në konsideratë: a.Opinionet dhe mendimet e tyre, të cilave duhet t'u jepet rëndësia e duhur; b. të gjitha të drejtat e tjera të fëmijës, të tilla si e drejta për dinjitet, liri dhe trajtim të barabartë, të cilat duhet të respektohen në çdo kohë; c.mirëqenia psikologjike dhe fizike dhe interesat juridike, ekonomike dhe sociale të fëmijës. Në pikën 2 të nenit 55 të KDPM parashikohen faktet dhe rrethanat të cilat duhet të vlerësohen nga organi procedues për marrjen e vendimit për zbatimin e masës së shmangies të cilat janë interesi më i lartë i fëmijës në frymën e Konventës së Kombeve të Bashkuara mbi të Drejtat e Fëmijëve, 20 nëntor 1989; rëndësinë e veprës penale të kryer dhe dënimin e parashikuar për atë vepër e cila lidhet me kriteret e zbatimit të masës së shmangies sipas pikës 3 germa ‘a’ e nenit 55. Gjithashtu vlerësohet mosha e të miturit, shkalla e fajësisë, dëmi i shkaktuar, efekti frikësues i ndjekjes penale. Efekti frikësues në këtë rast ka të bëjë me të gjitha pasojat ose rrjedhojat që sjell ndjekja penale në gjendjen emocionale dhe në shëndetin mendor të të miturit në konflikt me ligjin, pasoja dhe rrjedhoja këto që ndikojnë në sjelljen dhe mënyrën e jetesës së tyre), sjelljen e të miturit pas kryerjes së veprës penale.

    9. Për autoritetet kompetente sipas këtij neni, është me rëndësi të qartësohet gjithashtu kuptimi i togfjalëshit ‘në çdo rast’ përdorur në pikën 1 të nenit 55 kundrejt togfjalëshit “në mënyrë të veçantë”, përdorur në pikën 3 të nenit 55 të KDPM. Në rastin e pikës 3 të nenit 55, detyrimi për zbatimin e masës së shmangies nga organi kompetent shoqërohet me një listë të kushteve dhe kritereve për zbatimin e saj. Shprehja “në mënyrë të veçantë” detyron organin procedues që të zbatojë masën e shmangies nëse plotësohen në mënyrë kumulative kushtet dhe kriteret e listuara sipas gërmave në vazhdim të pikës 3 të nenit 55 të KDPM ndërsa pika 1 e nenit 55 është gjithpërfshirëse sa herë kemi raste me të mitur në konflikt me ligjin.

    10. Lidhur me termat e përdorur në këtë nen nënvizojmë se ato duhen marrë sipas kuptimit dhënë nga legjislatori në këtë Kod. Kështu, “shmangie” ka kuptimin e një mase alternative për mosfillimin, pezullimin ose pushimin e ndjekjes penale ndaj të miturit në konflikt me ligjin. Në të gjitha pikat e nenit 55 të KDPM flitet për “organ kompetent”, sipas këtij neni ky është organi procedues i tillë si prokuroria në fazën e ndjekjes penale dhe gjykata në fazën gjykimit për marrjen e masës së shmangies nga ndjekja penale. Pra, ndonëse neni 3 pika 15 te KDPM i jep një kuptim të gjerë termit organ kompetent duke listuar në mënyrë gati shteruese, në këtë nen kuptimi i këtij termi duhet lidhur me përmbajtjen e nenit dhe për rrjedhojë me kompetencat e diskrecionin konkret të tyre. Organ kompetent për dhënien e masës së shmangies nga ndjekja penale sipas neneve 55, 56 dhe 57 të KDPM është prokuroria dhe gjykata. Organet dhe strukturat e tjera të renditura sipas nenit 3 pika 15 të KDPM janë ndërvepruese ndërmjet tyre në procesin e ndjekjes penale dhe dhënies së drejtesisë për të miturit në konflikt me ligjin. “I mitur në konflikt me ligjin” ka kuptimin dhënë nga neni 3 pika 4 e KDPM. 

    11. Në lidhje me përcaktimin “ka prova të mjaftueshme për një dyshim të arsyeshëm se i mituri ka kryer një vepër penale” parashikuar ne gërmën “a” të pikës 3 të nenit 55 të KDPM referuar dhe nenit 19 të KDPM në të cilin parashikohen “Të drejtat e të miturit në konflikt me ligjin”, përcaktohet se i mituri në konflikt me ligjin gëzon të drejtat e parashikuara në KPP në çdo fazë të procedimit, si dhe të drejta të posaçme të parashikuara në këtë kod. Nëse organi procedues nuk ka prova të mjaftueshme për të proceduar një çështje nuk mund ti drejtohet mundësisë së shmangies për të arritur nje rezultat të cilin nuk mund ta marrë ndryshe kur kemi të bëjme me subjekt te mitur. Kjo do të përbënte nje shkelje serioze të të drejtave të të miturit i cili duhet te prezumohet i pafajshem deri ne momentin qe provohet fajësia e tij.

    12. Në germën “b” të pikës 3 të nenit 55 të KDPM për vendosjen e masës së shmangies nga ndjekja penale kërkohet gjithashtu që i mituri të pranojë në prani të mbrojtësit që të ketë kryer vepren penale dhe të japë shpjegime rreth saj. Në mënyrë të veçantë duhet bërë kujdes sepse shmangia duhet të vijë pas pranimit nga i mituri të përgjegjësise për veprimet e tij/saj. Nga ana e organit procedues sipas rastit gjykata ose prokuroria duhet të merren të gjitha masat e nevojshme të cilat do të garantojnë gjatë procesit shmangien e rrezikut që një i mitur të mund të ndikohet në mënyrë të padrejtë për të pranuar përgjegjësinë për një shkelje në kurriz të së drejtës së tij/saj për të heshtur.

    13. I mituri të mos jetë kallzuar ose të mos jetë përsëritës është një kusht për zbatimin e masës së shmangies sipas gërmës “c” të pikës 3 të nenit 55 të KDPM. Lidhur me këtë çështje ndajmë mendimin se ndërsa në rastin kur i mituri është përsëritës kjo është e qartë pasi duhet të ketë qënë i dënuar më parë me vendim të formës së prerë për kryerjen e të njëjtës vepër penale, por na rezulton se ligjvenësi nuk ka sqaruar saktësisht se si do respektohet kushti për të kallzuarin kur organi procedues nuk është shprehur me vendim.

    14. Masa e shmangies nga ndjekja penale ka për qëllim të eleminojnë mundësinë e rikryerjes së veprës penale nga ana e të miturit me anë të ndihmës për rehabilitimin e tij dhe riintegrimin e tij në bashkësinë ku ai jeton dhe vepron. Kjo masë merret nga prokurori me iniciativën e tij apo me kerkesën e të miturit në konflikt me ligjin ose përfaqësuesit të tij pa filluar shqyrtimi gjyqësor i çështjes ndaj të miturit. Zbatimi i masës së shmangies mund të vendoset sipas rastit edhe nga gjykata.

    15. Organi procedues për zbatimin e masës së shmangies nga ndjekja penale duhet të marrë parasysh edhe që dënimi i të miturit për ato vepra penale nuk i shërben korrigjimit të sjelljes së tij. Dënimi i të miturve për kryerjen e disa kategorive të veprave penale i ka vënë ata në pozita të tilla, që jo vetëm nuk kanë patur efekt rehabilitues por janë gjendur në situata të cilat kane nxitur sjellje të mëtejshme delinkuente. Pra dënimi mund të ndalojë ose të modifikojë në mënyrë negative korrigjimin e sjelljes së tyre. Shmangia si masë mund të merret në rastin kur objekti i veprës për të cilën dyshohet ta ketë kryer i mituri nuk është i ndjeshëm për publikun, hyn në kategorinë e atyre veprave penale me rrezikshmëri jo të lartë shoqërore pra nuk cënon marrëdhënien e individit me shoqërinë deri në atë masë sa të rrezikojë ndjekjen penale të të miturit duke mos patur interes të lartë publik.

    16. Në pikën 4 të nenit 55 të KDPM përcaktohet se organi procedues mund të kërkojë informacion dhe kjo nuk është detyruese për vendosjen e kësaj mase. Informacioni mund të kërkohet nga prindërit, kujdestarët ligjorë, institucionet që kanë dijeni për veprimtarinë e të miturit ku përfshihen institucionet edukuese si shkolla, përfshirë, sipas rastit edhe Njësia për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijës[1], si dhe mendimin e ekspertit[2], sipas nevojave të të miturit dhe të procesit.

     

    [1] Njësia për Mbrojtjen e të Drejtave te Fëmijës është struktura për mbrojtjen e të miturit në nivel vendor sipas ligjit në fuqi për të drejtat dhe mbrojtjen e fëmijës. Shih neni 49 i Ligjit Nr. 18/2017 ‘Për të drejtat dhe mbrojtjen e fëmijës’

    [2] Sipas nenit 3 pika 15 të KDPM janë përcaktuar termat “Organ kompetent/pjesëmarrës në administrimin e drejtësisë penale për të mitur“ ku janë përfshirë dhe ekspertët sipas rastit.

  • Konteksti historik

    17. Në legjislacionin shqiptar është hera e parë që parashikohet në nivelin e një Kodi një rregullim i tillë si ai i nenit 55 të KDPM-së ku përcaktohen hapat proceduralë për të marrë vendimin për zbatimin e masës së shmangies nga ndjekja penale të të miturit ne konflikt me ligjin. Më konkretisht KPP i miratuar me ligjin nr. nr.7905, datë 21.3.1995, ndryshuar ” me ligjin nr.8460, datë 11.2.1999, me ligjin nr.8813, datë 13.6.2002, ligjin nr.9085, datë 19.6.2003, me ligjin nr.9276, datë 16.9.2004, me ligjin nr.9911, datë 5.5.2008, me vendimin e Gjykatës Kushtetuese nr.31, datë 17.5.2012, me ligjin nr.145/2013, datë 2.5.2013, me ligjin Nr. 35/2017 nuk e kishte një dispozitë të ngjashme para miratimit të KDPM.

    18. Në kreun e VII, të KDPM për herë parë janë parashikuar masa të tilla si shmangia nga ndjekja penale dhe nga dënimi përmes masave alternative, janë parashikuar rregulla të tilla si:kuptimi dhe qëllimi i masave alternative të shmangies, zbatimi i masave alternative të shmangies nga ndjekja penale, organi kompetent për të zbatuar masën e shmangies nga ndjekja penale, kushtet për zbatimin e masës së shmangies, pëlqimi për masën e shmangies, garancitë e të miturit për marrjen e masës së shmangies, mundësia e prokurorit për kushtëzimin e vendimit, masat alternative të mundshme për shmangien nga ndjekja penale, programet e drejtësisë restauruese dhe/ose ndërmjetësimi, procedura e ndërmjetësimit, këshillimi për të miturin dhe familjen, paralajmërimi me gojë, paralajmërimi me shkrim, masat detyruese, vendosja nën kujdes e të miturit, përmbushja e masave alternative për shmangien nga ndjekja penale, mospërmbushja e masave alternative për shmangien nga ndjekja penale, procedura në rast mospërmbushje të masave alternative për shmangien nga ndjekja penale.

    19. Në Analizën e Sistemit të Drejtësisë, Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë ka vërejtur se në nenin 46 të Kodit Penal parashikohen veç të tjerash edhe masat edukuese për të miturit dhe konkretisht vendosja e të miturit në një institucion edukimi. Në praktikë, gjykata ka aplikuar masën edukuese duke urdhëruar vendosjen e të miturit në një institucion edukimi, por në të gjitha rastet kur gjykata ka aplikuar këtë masë, vendimet kanë mbetur të pa ekzekutuara, për shkak se në vendin tonë aktualisht nuk ka institucione të tilla.

    20. Parë në këndveshtrim të Kodit Penal, një lloj mase e ngjashme me masën e shmangies nga ndjekja penale është masa e perjashtimit të të miturit nga dënimi sipas nenit 51 të Kodit Penal e cila vendosej nga Gjykata duke u nisur kjo e fundit nga rrezikshmëria e paket e veprës penale nga rrethanat konkrete të kryerjes se saj nga sjellja e mëparshme e të miturit. Një risi që sjell masa e shmangies nga ndjekja penale sipas neni 55 te KDPM është që ajo mund të vendoset edhe nga Prokurori gjë e cila me parë në bazë te nenit 52 të Kodit Penal mund të vendosej vetëm nga Gjykata dhe kjo pasi i mituri të deklarohej fajtor. Masa e shmangies nga ndjekja penale është një masë që në çdo rast respekton interesin më të lartë të femijës duke mos e vënë atë para pergjegjësisë penale duke i siguruar një edukim nëpërmjet masave të tjera alternative dhënë rast pas rasti sipas natyrës dhe rëndësisë së veprës penale të kryer.

    21. Si shembull praktik për aplikimin e nenit 52 të Kodit Penal të kerkuar nga Prokurori dhe vendosur nga Gjykata është vendimi nr.1536/2015 i Gjykates se Rrethit Gjyqësor Tiranë seksioni për të miturit me anë të të cilit është vendosur përjashtimi nga dënimi i të pandehurve të mitur L.P, N.B dhe E.V akuzuar për kryerjen e veprës penale të “Vjedhjes” e kryer në bashkepunim sipas nenit 134/2 të K.P.Në dhënien e këtij vendimi Gjykata ka patur parasysh rrezikshmërine e pakët te vepres penale të kryer nga të pandehurit, faktin që të pandehurit e kane pranuar fajësine dhe kanë treguar pendim të thellë për veprën e kryer rrethana këto lehtesuese të parashikuara në nenin 48 gërmat “c, ç, dh” të KoditPenal. Për këto arsye gjykata ka vlerësuar se duhej zbatuar neni 52 i Kodit Penal për perjashtimin e tyre nga dënimi sepse edhe për faktin se ata jane nxënës në shkollën e mesme, me rezultate të kënaqshme dhe sjellja e tyre kriminale në një moment të caktuar duke konsideruar moshën e mitur dhe shkallën e pjekurisë dhe vlerësimit ka treguar një dobësi të tyre në rrethanat e faktit. Prandaj kjo është një mundesi që Gjykata u jep atyre për tu rehabilituar sa më parë dhe ndjekur normalisht shkollimin dhe jetën e tyre të përditshme.

  • Legjislacioni ndërkombëtar

    22. Konventa Për të Drejtat e Fëmijës. Neni 3 pika 1 e Konventës përcakton se në të gjitha vendimet që kanë të bëjnë me fëmijën, të marra qoftë nga institucione publike ose private të përkrahjes shoqërore, nga gjykatat, autoritetet administrative apo organet legjislative, interesi më i lartë i fëmijës duhet të jetë konsiderata mbizotëruese.

    23. Rekomandimi (2008) 11 i Komitetit të Ministrave të Këshillit të Evropës për Rregullat që lidhen me dënimin ose masa të tjera për të miturit e akuzuar. “Recommendation CM/Rec (2008)11 of the Committee of Ministers to member states on the European Rules for juvenile offenders subject to sanctions or measures” parashikon: “5. The imposition and implementation of sanctions or measures shall be based on the best interests of the juvenile offenders, limited by the gravity of the offences committed (principle of proportionality) and take account of their age, physical and mental well-being, development, capacities and personal circumstances (principle of individualization) as ascertained when necessary by psychological, psychiatric or social inquiry reports. Linku: https://www.unicef.org/tdad/councilofeuropejjrec08(1).pdf

    24. Rekomandimi nr. R (87) 20 i Komitetit të Ministrave të shteteve anëtare të Këshillit të Evropës “On social reactions to juvenile delinquency provides: "II. Diversion - mediation 2. to encouraging the development of diversion and mediation procedures at public prosecutor level (discontinuation of proceedings) or at police level, in countries where the police has prosecuting functions, in order to prevent minors from entering into the criminal justice system and suffering the ensuing consequences; to associating Child Protection Boards or services to the application of these procedures; 3. to taking the necessary measures to ensure that in such procedures: - the consent of the minor to the measures on which the diversion is conditional and, if necessary, the co-operation of his family are secured; - appropriate attention is paid to the rights and interests of the minor as well as to those of the victim;" Linku: http://archivio.transnazionalita.isfol.it/file/CoE_Rec_R87-20%20Eng.pdf. Vizituar së fundmi më 29.07.2017.

    25. Departamenti Amerikan i Drejtesise, Zyra e drejtesise per te mitur dhe parandalimit te krimit.(Raste dhe praktika): 39. Shmangia nga ndjekja penale si masë bazohet në parimet e një sistemi procedues formal i cili synon për të miturit të minimizojë efektet e burgosjes, ndaj është masë e pershtatshme dhe më e mirë për një zhvillim afatgjatë të të miturit (Bishop and Decker 2006; McAra and McVie 2007; Loeb, Waung, and Sheeran 2015).Duke krijuar kanale informale për të naviguar të miturit (përgjithësisht ata te cilët janë proceduar për herë të parë për kryerjen e një vepre penale) ndryshe nga një proces tradicional, zbatimi i masës së shmangies nëpërmjet programeve të ndryshme shërben si mundësi për të korrigjuar të miturit nga sjelljet antisociale duke u asistuar nga familja dhe komuniteti duke mos kaluar nëpërmjet sistemit gjyqësor (Kammer, Minor, and Wells 1997; Patrick and March 2005).Zbatimi i masës së shmangies nëpërmjet alternativave të programeve të ndryshme synojnë të mbajnë të miturit nën kontroll për sjelljen e tyre (Mackin et al. 2010; Beck et al. 2006) pa u perfshirë në një proces gjyqësor sipas procedurave standarte.Si nje alternative kjo masë redukton stigmatizimin, redukton recidivizmin, shërben në socializimin e të miturit në konflikt me ligjin duke i perfshirë ata në komunitet nëpërmjet shërbimeve sociale alternative (Harris et al. 2011; Leve and Chamberlain 2005; Osgood and Weichselbaum 1984). Masa e shmangies gjithashtu redukton riskun e të qenit nën shoqërinë e personave me precedent duke dhenë shembuj model pozitive të moshatareve, duke instaluar disiplinën, përfshirjen në programet e duhura shkollore dhe duke rritur shkallën e përfshirjes së të miturit në programe rehabilituese (Loeb,Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention). www.ojjdp.gov/mpg/litreviews/Diversion Programs.pdf.

• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira

  Raporte opinione, rekomandime dhe deklarata

  “Konventa mbi te drejtat e femijes” miratuar nga Asambleja e Përgjithshme e Organizatës së Kombeve të Bashkuara më 20 nëntor 1989 , neni 3 pika 1, neni 12 pika 2, neni 15 pika 2,  neni 40 pika 2 dhe pika 4;

  Udhëzimet e OKB për Parandalimin e Kriminalitetit Fëminor (Udhëzimet e Riadit);

  Rregullat Standarte Minimale për Administrin e Drejtësisë për të Rinj (Rregullat e Pekinit), nenet 10 (2)(b), 10(3), 14(4);

  Rregullat Standard Minimum të Kombeve të Bashkuara lidhur me Non-custodial Measures (rregullat e Tokios) (1990);

  Deklarata mbi të Drejtat e Fëmijës;

  Karta e të drejtave themelore të BE.

   

  Vendime te Gjykates Evropiane per te drejtat e njeriut (sipas Konventes Evropiane per te Drejtat e Njeriut) 

  Ali kunder Mbreterise se Bashkuar, 11 Janar 2011. Linku:http://hudoc.echr.coe.int/eng#, vizituar se fundmi më 29.07.2017. Ky vendim sjell ne vëmendje parimin e mos ndërprerjes se proceseve edukuese dhe arsimore të të miturit dhe vendimi duhet parë me këtë synim dhe jo si një vendim qe drejtpërdrejtë lidhet me masën e shmangies. Çështja kishte të bënte me përjashtimin nga shkolla të aplikanit të mitur gjatë një hetimi policor për rënien e një zjarri në shkollën e tij sepse ai ishte në afërsi të vendngjarjes në atë kohë. Atij iu afrua një shkollë tjetër alternative dhe pas ndërprerjes së procedimit krimal ndaj tij, prindërit e tij u ftuan në një mbledhje në shkolle për të diskutuar riintegrimin e tij. Kërkuesit pretenduan shkeljen e nenit 2 (e drejta për edukim të protokollit nr 1) të Konventës duke vëne në dukje se e drejta e femijes per edukim dështoi në vendimin që stafi drejtues i shkolles mori pasi ata u vonuan në kthimin e tij në shkollë ndersa vendi i tij në shkollë i ishte dhënë një fëmije tjetër. Per më shume shih paragrafët 59, 60 , 61, dhe vecanerisht 63.

• Materiale legjislative

  Analizë e Sistemit të Drejtësisë në Shqipëri, Qershor 2015, hartuar nga Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë pranë Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë. -http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/dokumenti_shqip_0.pdf

  Raport date 28.03.2017 për projektligjin “Kodi i Drejtesise Penale  per te mitur ne Republiken e Shqiperise”.http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/relacioni-1.pdf

  Vendimi i Kuvendit Nr.97/2016 paketa e 27 projektligjeve. http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/relacioni-1.pdf , 20 nëntor 1989

  Procesverbal datë 27-28 mars i Komisionit për Çështjet Ligjore , për shqyrtimin dhe miratimin e projektligjit “Kodi i Drejtesise Penale  për të mitur në Republiken e Shqiperise”. “http://www.reformanedrejtesi.al/sites/default/files/procesverbal_date_24.06.2016_0.pdf

• Dispozita të lidhura

  Kushtetuta: Neni 27 pika 2 gërma “ç”, neni 54 pika 1, pika 3 dhe pika 4, neni 30, neni 31.

  Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë neni 12, neni 52, neni 46.

  Kodi i Procedurës Penale neni  228.

  Ligji nr 18/23.2.2017 “Për të Drejtat dhe mbrojtjen e fëmijëve’, neni 49.

• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  Asnjë koment
• Bibliografia

  Europian Court of Human Rights: Ali v. the United Kingdom, 11 January 2011. 

  Bishop, Donna M., and Scott H. Decker. 2006. “Punishment and Control: Juvenile Justice Reform in the USA.” In J. Junger-Tas and S. H. Decker (eds.). International Handbook of Juvenile Justice. New York: Springer, 3–35. 

  McAra, Lesley, and Susan McVie. 2007. “Youth Justice? The Impact of System Contact on Patterns of Desistance from Offending.” European Journal of Criminology 4:315–45. 

  Loeb, Roger C., Marie Waung, and Megan Sheeran. 2015. “Individual and Familial Variables for Predicting Successful Completion of a Juvenile Justice Diversion Program.” Journal of Offender Rehabilitation 54(3):212-237. 

  Kammer, James J., Kevin I. Minor, and James B. Ëells. 1997. “An Outcome Study of the Diversion Plus Program for Juvenile Offenders.” Federal Probation 61(2):51–56. 

  Patrick, Steven, and Robert Marsh. 2005. “Juvenile Diversion: Results of a 3-Year Experimental Study.” Criminal Justice Policy Review 16(1):59–73. 

  Mackin, Juliette R., Lisa M. Lucas, Callie H. Lambarth, Theresa Allen Herrera, Mark S. Wallter, Shannon M. Carey, and Michael W. Finigan. 2010. Baltimore County Juvenile Drug Court Outcome and Cost Evaluation. Portland, Ore.: NPC Research. 

  Beck, Victoria Simpson, Robert J. Ramsey, Thomas R. Lipps, and Lawrence F. Travis. 2006. “Juvenile Diversion: An Outcome Study of the Hamilton County, Ohio, Unofficial Juvenile Community Courts.” Juvenile and Family Court Journal 57(1):1–10. 

  Harris, Philip W., Brian Lockëood, Liz Mengers, and Bartlett H. Stoodley. 2011. “Measuring Recidivism in Juvenile Corrections.” OJJDP Journal of Juvenile Justice 1(1): 1–16. 

  Leve, Leslie D., and Patricia Chamberlain. 2005. “Association with Delinquent Peers: Intervention Effects for Youth in the Juvenile Justice System. Journal of Abnormal Child Psychology 33(3):339– 47. 

  Osgood D. Wayne, and Hart F. Weischselbaum. 1984. “Juvenile Diversion: When Practice Matches Theory.” Journal of Research in Crime and Delinquency 21(1):33–56. 

  Loeb, Roger C., Marie Waung, and Megan Sheeran. 2015. “Individual and Familial Variables for Predicting Successful Completion of a Juvenile Justice Diversion Program.” Journal of Offender Rehabilitation 54(3):212-237.

• Arkiva
  Asnjë koment