Përmbajtja

• Koment
  • Qëllimi
    1. Qëllimi i të gjithë Kreut IV të Ligjit për Qeverisjen është plotësimi i parashikimeve kushtetues të shprehura në nenet 147 pika 1 dhe 147/a pika 1 të Kushtetutës. Konkretisht, në nenin 147 pika 1 parashikohet misioni i KLGJ-së, i cili fokusohet tek sigurimi i pavarësisë, përgjegjshmërisë dhe mbarëvajtjes së pushtetit gjyqësor. Ndërsa në nenin 147/a pika 1 parashikohen në mënyrë më të detajuar funksionet e KLGJ-së. Ky rol i rëndësishëm kushtetues, i cili përbën thelbin e funksionit të KLGJ-së nuk do të mund të realizohej nëse ligjvënësi nuk do të kishte autorizuar nëpërmjet dispozitave përkatëse juridiksionin konkret të KLGJ-së për të nxjerrë aktet juridike. Në këtë kuadër, qëllimi i rregullimit të Kreut IV në tërësi është rregullimi ligjor i kompetencës kushtetuese të KLGJ-së nëpërmjet përcaktimit të akteve juridike të nevojshme për të administruar pushtetin gjyqësor.

     

    2. Ndërsa për sa i takon nenit 98 të ligjit, qëllimi i tij është parashikimi i rregullave të posaçme për bërjen publike të akteve që nxjerr KLGJ-ja, duke respektuar të drejtën e informimit të subjekteve që preken nga efektet e akteve por edhe rregullat përkatëse për hyrjen në fuqi të akteve administrative të Këshillit. Gjithashtu, ky nen është hartuar edhe në funksion të respektimit të parimit të sanksionuar në nenin 2 të Ligjit për Qeverisjen, i cili parashikon se “Sistemi i drejtësisë në Republikën e Shqipërisë qeveriset bazuar në parimet e pavarësisë, llogaridhënies, transparencës dhe të efiçencës”. Pikërisht për të siguruar transparencën, si një nga shtyllat kryesore të qeverisjes së mirë, ligjvënësi ka parashikuar edhe rregullat e nenit 98, lidhur me bërjen publike të vendimmarrjen së KLGJ-së.
  • Objekti
    3. Kreu IV i ligjit përbëhet nga 4 nene që parashikojnë: llojet e akteve (neni 97), procedurën e shpalljes dhe të njoftimit të tyre (neni 98), procedurën e rishikimit administrativ të akteve brenda KLGJ-së (neni 99) dhe rishikimit gjyqësor ndaj tyre (neni 100). Pra, pas prezantimit të llojeve të akteve juridike që nxjerr KLGJ-ja (nenit 97), vijnë rregullat që lidhen me njoftimin dhe botimin e këtyre akteve, të ndara sipas secilës kategori.

     

    4. Neni ka 5 pika, ku në 4 pikat e para jepen rregullat e njoftimit të secilit akt të prezantuar në shkronjat “a”, “b” dhe “c” të pikës 1 të nenit 97. Pra, pika 1 dhe 2 i referohet njoftimit të akteve administrative individuale, pika 3 i referohet njoftimit të akteve administrative kolektive dhe pika 4 ka për objekt njoftimin e akteve normative nënligjore. Pika 5 i shtrin rregullat e mësipërme edhe ndaj akteve të komisioneve të Këshillit.

     

    5. Nga pikëpamja e përmbajtjes, neni 98 është një rregullim i natyrës materiale administrative, i cili parashikon procedurën e njoftimit dhe botimit të akteve si një element i rëndësishëm i hyrjes në fuqi dhe fillimit të efekteve. Megjithëse KPA parashikon rregulla të përgjithshme për njoftimet, mënyrat dhe mjetet e njoftimit si edhe afatet kohore për bërjen e tij, ligji nr.115/2016 ka preferuar t’i rregullojë vetë ato, duke i ndarë sipas llojit të aktit.
  • Komente për çështje të ndryshme të dispozitës

    Njoftimi i akteve administrative individuale 

    6. Njoftimi i këtyre akteve është parashikuar nga pika dhe 2 e nenit 98. Në pikën 1 parashikohen mënyrat e njoftimit subjekteve që u drejtohet akti individual, pra gjyqtarit ose nëpunësit civil gjyqësor konkret. Për këtë qëllim ligjvënësi ka parashikuar se mënyrat e marrjes së njoftimit nga ana e subjektit të aktit janë: a) marrja dijeni personalisht ose nëpërmjet përfaqësuesit ligjor në momentin e shpalljes së aktit; b) marrja dijeni nëpërmjet shërbimit postar në adresën e punës së subjektit; dhe c) në adresën e postës elektronike të depozituar zyrtarisht nga subjekti i aktit administrativ.

     

    7. Referuar shkronjës a) të paragrafit 1 të nenit 97, KLGJ-ja nxjerr akte administrative individuale për çështje që lidhen me statusin profesional të gjyqtarëve ose zyrtarëve të veçantë të administratës gjyqësore. Duke parë më në detaje nenet 86, 89 dhe 90 të ligjit nr.115/2016 rezulton se çështjet për të cilat KLGJ-ja autorizohet të nxjerrë akte administrative individuale janë ato që lidhen specifikisht me: emërimin; caktimin në pozicion, transferimin; ngritjen në detyrë; komandimin dhe riemërimin; vlerësimin e veprimtarisë etike dhe profesionale; vendosjen e masave disiplinore dhe pezullimin (neni 86); vendimet për kërkesat e gjyqtarëve për trajnimin vazhdues (neni 88 “ç”); vendimet për kërkesat lidhur me aktivitetet jashtë kohës së punës si dhe lejet vjetore ose lejet e posaçme (Ligji për Statusin); emërimin e kancelarit dhe ndihmësit ligjorë të gjykatës; marrjen e masave disiplinore ndaj kancelarit dhe ndihmësve (neni 90/1 shkronja “c” e Ligjit për Qeverisjen) e të tjera aspekte të parashikuara nga këto dy ligje ose edhe ligje të tjera për aq sa lidhet me funksionin e KLGJ-së, sipas parashikimeve të Kushtetutës.

     

    8. Është e qartë se lloji i aktit administrativ është individual pra lidhet me një gjyqtar ose zyrtar konkret. Në këtë kuptim, marrja dijeni prej tij është thelbësore, jo vetëm në kontekstin e së drejtës për informim të parashikuar nga neni 23/1 i Kushtetutës, por edhe në funksion të ushtrimit të së drejtës së ankimit ndaj tyre sipas neneve 99 dhe 100 të këtij ligji. Këto akte prezumohen se në çdo rast sjellin pasoja të rëndësishme për subjektin. Natyra e çështjeve që ato rregullojnë është specifike dhe lidhet drejtpërdrejt me statusin profesional të tij. Për këtë arsye, pika 1 ka përfshirë të gjitha mjetet e mundshme të njoftimit të aktit drejtpërdrejt subjektit. Ky parashikim është në përputhje edhe me përmbajtjen e KPA-së, ku nuk ka asnjë përjashtim nga detyrimi për të njoftuar aktet administrative. Kjo pasi është njohur marrja e fuqisë juridike të aktit në momentin që i njoftohet subjekteve të interesuara. Pikërisht kjo është arsyeja që pika 2 e nenit 98 nuk shprehet për hyrjen në fuqi të akteve individuale, pasi nënkuptohet që ajo është e lidhur me momentin e njoftimit/marrjes dijeni të subjektit që i drejtohet. I njëjti rregullim gjen zbatim edhe për fillimin e afatit të ankimit gjyqësor, i cili fillon të llogaritet nga dita e marrjes dijeni për aktin individual.[1]

     

    9. Ndërsa pika 2 e nenit 98 nuk i dedikohet më njoftimit ose marrjes dijeni të subjektit të aktit por publikut në tërësi. Pavarësisht se qëllimi i aktit administrativ individual është rregullimi i marrëdhënies konkrete të posaçme për një çështje të caktuar dhe ndaj një subjekti ose disa subjekteve të identifikueshme, bërja publike e aktit administrativ individual është një nga mënyrat për të marrë dijeni për aktivitetin vendimmarrës të organit administrativ, gjë që i shërben rritjes së transparencës dhe përgjegjshmërisë së organit administrativ. Përveç kësaj, ecuria vendimmarrëse e organit mund të konsiderohet relevant dhe me interes edhe për subjekte të tjera të ngjashme ose të lidhura indirekt me të. Për të gjitha këto arsye, pika 2 ka parashikuar publikimin e akteve individuale në faqen e internetit të Këshillit. Ligjvënësi është treguar i matur për të ruajtur të dhënat personale (anonimatin), përveç rasteve kur ligji parashikon ndryshe. Rregullat për mospublikim e të dhënave personale janë ato të parashikuara në ligjin nr. 9887/2008 “Për mbrojtjen e të dhënave personale”, i ndryshuar.

     

    10. Një element i rëndësishëm për sa i takon rritjes së transparencës dhe përgjegjshmërisë në vendimmarrje të KLGJ-së është edhe detyrimi ligjor për të arsyetuar vendimet dhe për t’i bërë ato publike bashkë me arsyetimin. Siç u tha më lart, aktet administrative individuale duke qenë të lidhura me statusin e gjyqtarit ose nëpunësit civilë gjyqësor kanë ndikim të drejtpërdrejtë në ecurinë e karrierës së tij dhe për këtë arsye paraqesin interes të veçantë. Për këtë arsye, është mjaft e rëndësishme që subjekti i aktit të njihet me arsyet ku bazohet vendimmarrja e Këshillit, cilado qoftë ajo. Për të rritur përgjegjshmërinë dhe transparencën e Këshillit, ligji ka vendosur detyrimin të bëhet publik jo vetëm dispozitivi i vendimit por edhe arsyetimi ku mbështetet ai.

     

    Njoftimi i akteve administrative kolektive 

    11. Pika 3 e nenit 98 parashikon rregullat për njoftimin e grupit të dytë të akteve administrative që nxjerr KLGJ-ja, konkretisht akteve kolektive në lidhje me statusin e të gjithë gjyqtarëve ose zyrtarëve të administratës gjyqësore. Pra, siç duket edhe nga togfjalëshi i përdorur “aktet kolektive” dhe “të gjithë gjyqtarëve ose zyrtarëve” është i qartë se këtu kemi të bëjmë me akte rregullatore të natyrës më të përgjithshme se ai individual, pra rrethi i subjekteve është më i gjerë por i identifikueshëm. Kjo do të thotë që ka një dallim të qartë midis aktit administrativ kolektiv dhe aktit normativ. Ky i fundit jo vetëm që përfshin një numër të madh subjektesh, të cilat jo gjithmonë janë të identifikueshëm, pasi efektet e aktit normativ janë të vazhdueshme dhe nuk shterojnë në kohë, por edhe çështjet që ai rregullon janë më të përgjithshme dhe me natyrë normative. Akti administrativ kolektiv i drejtohet një grupi subjektesh, anëtarët e të cilit janë të përcaktuar individualisht ose mund të përcaktohen individualisht mbi bazën e karakteristikave të përgjithshme, i cili krijon, ndryshon ose shuan një marrëdhënie juridike konkrete.^[2] Akti administrativ kolektiv nuk mund të jetë akt normativ pasi marrëdhënia juridike që ai rregullon dhe pasoja që krijon është e veçantë dhe e individualizuar për një problem të caktuar ndaj një kolektivi të gjerë subjektesh që janë të individualizuar.^[3] Si shembull mund të përmendim vendimin për miratimin e rregullave të etikës gjyqësore (neni 83) ose miratimi dhe përditësimi i rregullave të procedurës që lidhen me statusin e nëpunësve civilë gjyqësorë (neni 90/1 shkronja “ç”).

     

    12. Për këtë kategori aktesh është parashikuar që njoftimi i tyre të bëhet nëpërmjet botimit në faqen zyrtare të internetit të Këshillit. Ato hyjnë në fuqi në ditën e botimit. Pra, për këto akte, të cilat duke qenë se nuk kanë karakter individual, nuk kanë subjekte individualisht të identifikueshme, ligji është shprehur për momentin e hyrjes në fuqi, i cili edhe këtu lidhet me njoftimin por tashmë ai i drejtohet publikut dhe jo një subjekti të caktuar.

     

    Njoftimi i akteve normative nënligjore 

    13. Ky nen parashikon edhe rregullat e njoftimit të akteve normative nënligjore të Këshillit, pra ato që përmenden në shkronjën “ç” të pikës 1 të nenit 97. Sipas kësaj të fundit, KLGJ-ja nxjerr akte normative nënligjore, në zbatim të këtij ligji ose të ligjeve të tjera, me efekt të përgjithshëm detyrues mbi të gjithë gjyqtarët, administratën gjyqësore, personat privatë dhe organet publike. Kjo është kategoria më e rëndësishme e akteve juridike që nxjerr KLGJ-ja, pasi fusha e rregullimit të tyre shtrihet jashtë pushtetit gjyqësor, pra subjektet që kanë detyrim për t’i zbatuar ato janë jo vetëm gjyqtarët dhe administrata gjyqësore, por edhe personat e tretë dhe organet publike. Gjithashtu, efekti i tyre është i përgjithshëm, gjë që përputhet tërësisht me cilësitë e aktit normativ nënligjor.^[1]

     

    14. Përkufizimi i aktit normativ i referohet çdo shprehjeje të vullnetit nga një organ publik, në ushtrimin e funksionit të tij publik, që rregullon një apo disa marrëdhënie juridike, duke vendosur rregulla të përgjithshme të sjelljes dhe nuk është i shteruar në zbatimin e tij.^[2] Pra, këto akte kur miratohen kanë për qëllim të veprojnë për një kohë të pacaktuar prandaj edhe konsiderohen si akte që nuk shterojnë në efekte. KLGJ mund të nxjerrë akte të tilla si p.sh vendimi për miratimin e planifikimit strategjik (neni 81) ose rregullat standarde për cilësinë e drejtësisë që përfshijnë zhvillimin e vrojtimeve për vlerësimin e shërbimeve të gjykatave nga përdoruesit e tyre, përdorimi i treguesve për cilësinë e shërbimeve gjyqësore, masa për përmirësimin e cilësisë së ekspertëve gjyqësorë, masa për përmirësimin e qasjes në drejtësi (neni 94/5), etj.

     

     

    15. Duhet theksuar se detyrimi për zbatimin e këtyre akteve shtrihet tej pushtetit gjyqësor (pra, nuk përfshin vetëm gjyqtarët ose administratën gjyqësore), por edhe persona të tretë marrës ose jo të shërbimit nga sistemi i drejtësisë, p.sh qytetarë që kanë interes të vëzhgojnë seancat publike, apo organet e pushtetit publik, jashtë sistemit gjyqësor.

     

    16. Pikërisht bazuar në këto arsye, pika 4 e nenit 98 ka parashikuar se ato botohen në Fletoren Zyrtare dhe hyjnë në fuqi në ditën e botimit të tyre. Ky parashikim është tërësisht në përputhje me nenin 117/1 të Kushtetutës, i cili parashikon se aktet normative që nxjerr Këshilli i Ministrave, ministrat dhe institucionet e tjera qendrore të administratës marrin fuqi juridike vetëm pasi botohen në Fletoren Zyrtare. Gjithashtu, edhe neni 106 pika 2 i KPA-së parashikon se botimi i akteve administrative në Fletoren Zyrtare është i detyrueshëm, kur një gjë e tillë kërkohet nga ligji. Mosbotimi i aktit në Fletoren Zyrtare, kur kjo kërkohet shprehimisht nga ligji, shkakton mos hyrjen në fuqi të aktit. Efekti normativ i këtyre akteve detyron edhe mënyrën e publikimit të tyre me qëllim që bërja e njohur e akteve të jetë sa më efikase.

     

    Njoftimi i akteve të komisioneve 

    17. Pika e fundit (5) e nenit 98 përmban detyrimin për respektimin e formave dhe mënyrave të njoftimit të akteve edhe kur këto nxirren nga komisionet e përhershme të Këshillit (jo nga Mbledhja Plenare). Nisur nga përmbajtja e këtij parashikimi arrihet në përfundimin se edhe komisionet e përhershme janë të veshura me kompetenca vendimmarrëse dhe nxjerrin të njëjtat akte administrative si ato të parashikuara nga neni 97.

     

    18. Duke iu referuar nenit 62/1 të këtij ligji, rezulton se komisionet e përhershme të KLGJ-së e ushtrojnë veprimtarinë e tyre dhe marrin vendime në fushat e parashikuara në pikën 3 të këtij neni. Pika 3 parashikon ngritjen pranë Këshillit të Lartë Gjyqësor të këtyre komisioneve: a) Komisioni i Planifikimit Strategjik, Administrimit dhe Buxhetit; b) Komisioni Disiplinor; c) Komisioni i Vlerësimit të Etikës dhe Veprimtarisë Profesionale; ç) Komisioni i Zhvillimit të Karrierës. Për mënyrën e funksionit të tyre, thirrjen e mbledhjes, kuorumin, vendimmarrjen dhe dokumentimin e mbledhjes, zbatohen rregullat e parashikuara për mbledhjen plenare të KLGJ-së për këtë qëllim. KLGJ-ja miraton rregulla të detajuara për organizimin dhe funksionimin e komisioneve (neni 70). Në këtë kuptim, edhe një nga aspektet e veprimtarisë së komisioneve, pra njoftimi i vendimmarrjes, i nënshtrohet të njëjta rregullave, duke qenë se edhe këto komisione kanë kompetenca vendimmarrëse. Kjo kompetencë i është njohur atyre jo vetëm nga ligji por direkt nga neni 147/a pika 2 e Kushtetutës, me qëllim bërjen sa më efikase të funksionimit të një organi kolegjial me përbërje mikse, siç është KLGJ-ja.

     

    [1] Shih nenin 71/a pika 1 shkronja “b” të ligjit nr.8577/2000 Për Gjykatën Kushtetuese, të ndryshuar.

    [2] Neni 3/1 shkronja “b” e KPA-së.

    [3] Sokol Sadushi, E drejta administrative procedural (2017), fq.88. Botimet Toena.

    [4] Ibid. fq. 88-89.

    [5] Neni 3 pika 2 e KPA-s.

  • Konteksti historik
    19. Konteksti historik në të cilin është miratuar dispozita – por në fakt në tërësi ligji - është ai i reformës së thellë kushtetuese e ligjore të sistemit të drejtësisë të vitit 2016. Dispozita që komentohet është zbërthim i drejtpërdrejtë i nenit 147 dhe 147/a të Kushtetutës. Vlen të përmendet se reforma në drejtësi (në kuadrin e të cilës u miratua ligji për organet e qeverisjes të sistemit të drejtësisë) u parapari nga dy dokumente të rëndësishëm strategjikë: (i) Dokumenti Analitik i Sistemit të Drejtësisë^[1]; dhe (ii) Strategjia e Reformës në Drejtësi^[2]. Këta dokumente të rëndësishëm që u miratuan nga Komisioni i Posaçëm Ad Hoc për Reformën në Drejtësi përcaktuan problemet e sistemit dhe drejtimet që do të ndiqte reforma për t’i adresuar ato. Në fushën e qeverisjes së sistemit gjyqësor, dhe më konkretisht në lidhje me mënyrën e funksionimit të Këshillit të Lartë të Drejtësisë/KLD (organi pararendës i KLGJ), si organi kryesor i vetëqeverisjes së gjyqësorit. Dokumenti Analitik identifikoi problemet e mëposhtme: mospasja e rregullave më të qarta për paraqitjen e raporteve periodike dhe publike, të cilat në mënyrë transparente tregojnë parimet mbi të cilat Këshilli i Lartë të Drejtësisë kryen funksionet dhe veprimtarinë e tij; pavarësisht ndryshimeve që i janë bërë ligjit për KLD-në, vërehet se KLD-ja ka një rol të kufizuar në fusha të rëndësishme të mirëqeverisjes së pushtetit gjyqësor; Anëtarët e KLD-së janë thjesht anëtarë me votë por nuk marrin pjesë në hartimin e akteve të tij; procesi i hartimit të vendimeve të KLD-së nuk përfshin të gjithë anëtarët e tij. Për më tepër, duket të jetë praktikë që vendimet të merren edhe jashtë seancave plenare ose me anë të vendimeve qarkore, në të cilat nuk janë të përfshirë të gjithë anëtarët. Mungojnë komisionet, si struktura të brendshme, për shqyrtimin dhe vendimmarrjen për çështje të caktuara. Ligji për KLD-në ka mangësi në organizimin e punës, konkretisht në mungesën e komisioneve/komiteteve që kanë lidhje me funksionet kryesore të KLD-së, përkatësisht lidhur me disiplinën, emërimet, vlerësimin dhe çështje të tjera që janë në kompetencë ekskluzive të Këshillit. Në praktikë KLD-ja e siguron funksionimin e saj, duke krijuar grupe pune, të cilat nuk kanë kompetenca vendimmarrëse.

     

    20. Më tej, Ligji nr. 8678, datë 14.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Ministrisë së Drejtësisë”, i ndryshuar, parashikonte se përgjegjësitë e ministrit të Drejtësisë, në cilësinë e titullarit më të lartë të institucionit që ai drejton, shtrihen në këto drejtime kryesore: i) ndjek dhe përgjigjet për realizimin e politikës së përgjithshme shtetërore në fushën e drejtësisë; ii) harton projektet e akteve ligjore e nënligjore në fushën e drejtësisë; iii) kujdeset për organizimin dhe funksionimin e shërbimeve që lidhen me sistemin gjyqësor dhe atë të drejtësisë në përgjithësi; iv) kujdeset dhe kontrollon veprimtarinë e administratës gjyqësore; v) kryen inspektime dhe bën procedimin disiplinor të gjyqtarëve të gjykatave të shkallës së parë dhe të apelit, sipas ligjit; vi) kontrollon, sipas ligjit, organin e prokurorisë dhe raporton te Presidenti i Republikës dhe në Kuvend; vii) mbështet dhe merr pjesë, sipas ligjit, në realizimin e funksioneve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë; viii) kujdeset dhe mbështet veprimtaritë për përgatitjen profesionale, aftësimin dhe specializimin e gjyqtarëve, prokurorëve, avokatëve, noterëve dhe juristëve të administratës publike; ix) kujdeset dhe mbështet veprimtaritë shkencore në fushën e drejtësisë dhe përhapjen e edukatës juridike. Të gjitha këto aspekte u gjetën si jo në përputhje me një administrim të pavarur të pushtetit gjyqësor dhe për këtë arsye, këto funksione tashmë i kanë kaluar KLGJ-së.

     

    [1] Vendimi nr. 14, datë 30.07.2015 i Komisionit Parlamentar për Reformën në Drejtësi.

    [2] Vendimi nr. 15, datë 30.07.2015 i Komisionit Parlamentar për Reformën në Drejtësi.

  • Legjislacioni ndërkombëtar
    21. E drejta ndërkombëtare e detyrueshme për Republikën e Shqipërisë nuk përmban dispozita që të jenë drejtpërsëdrejti relevante për njoftimin e akteve administrative që nxjerr organi që merret me administrimin e pushtetit gjyqësor, por mbeten të rëndësishme njoftimi korrekt dhe bërja publike e tyre me mjetet e përshtatshme me qëllim sigurimin e transparencës dhe të drejtën e informimit, të garantuar edhe nga aktet ndërkombëtare por edhe nga kuadri kombëtar kushtetues dhe ligjor.
• Standarde ndërkombëtare/ Referenca ndërkombëtare/ Shembuj nga praktikat më të mira
  22. Pavarësisht nga sa më sipër, ekzistojnë standarde dhe rekomandime ndërkombëtare të tipit “soft law” që janë relevante, tërthorazi ose drejtpërsëdrejti, për këtë diskutim. Si standarde me relevancë të tërthortë mund të përmenden rekomandimet për krijimin e një organi të pavarur me kompetenca të gjera në fushën e statusit të magjistratëve. Kështu, Rekomandimi i Komitetit të Ministrave të Këshillit të Evropës No. R (94) 12, për pavarësinë, efiçencën dhe rolin e gjyqtarëve, Parimi VI (3), thotë se “Shtetet duhet të konsiderojnë ngritjen me ligj të një organi të posaçëm përgjegjës për vendosjen e masave dhe sanksioneve disiplinore [ndaj gjyqtarëve]... ”. Më tej, Karta Europiane për Statusin e Gjyqtarëve, e miratuar nga Këshilli Konsultativ i Gjyqtarëve Europianë (KKGjE) thekson se ky rol (roli i përmendur më lart) duhet t’i besohet nje “autoriteteti te pavarur”^[1] dhe se “ndërhyrja e një autoritetit të pavarur, me procedura që garantojnë plotësisht të drejtën e mbrojtjes është me rëndësi të veçantë në çështjet e disiplinës [të gjyqtarëve]”. Po kështu, Magna Carta e Gjyqtarëve e miratuar nga KKGjE^[2] në nëntor 2010 parashikon që ”Procedimi disiplinor duhet të zhvillohet para një organi të pavarur dhe duhet të parashikojë mundësinë e ankimit para një gjykate. Këto standarde mund të konsiderohen me relevancë të tërthortë sepse mënyra e zgjedhjes së këtyre organeve të pavarura (me të cilën merret neni 19) është e një rëndësie esenciale për pavarësinë e tyre.”

   

  23. Me interes të veçantë janë dokumentet e Komisionit të Venecias dhe sidomos ato rekomandime që janë bërë konkretisht në lidhje me proceset e hartimit të dispozitave kushtetuese për të pasur një organ të pavarur për administrimin e pushtetit gjyqësor. Si element i pavarësisë njihet edhe nxjerrja e akteve administrative me efekt detyrues. Kështu, në opinionin e tij final mbi projekt-dispozitat kushtetuese, në paragrafin 20 të dokumentit, Komisioni i Venecias u shpreh si më poshtë: 

  Komisioni i Venecias vlerëson se funksionimi i duhur i KLGJ-së dhe KLP-së mund të kërkojë krijimin e nënkomisioneve (shih Opinionin e Ndërmjetëm, pg.56); kjo mundësi duhet të paktën të përmendet në nivel kushtetues, ndërsa përbërja e këtyre nënkomisioneve mund të parashikohet në ligj.”

   

  24. Ndërsa në opinionin e ndërmjetëm Komisioni i Venecias mbështeti idenë për t’i dhënë KLGJ-së të gjitha funksionet thelbësore për menaxhimin e çështjeve që lidhen me gjyqësori, duke krijuar edhe nënstrukturat e tjera të nevojshme për kryerjen e këtyre funksioneve.

   

  [1] Shih https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?p=&id=1766485&direct=true Parimi 5.1

  [2] Shih https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?p=&id=1707925&direct=true Pika 6

• Materiale legjislative
  25. Materialet legjislative kryesore janë: (i) raporti që shoqëron projekt ligjin për Organet e Qeverisjes së Sistemit të Drejtësisë ; dhe (ii) procesverbalet e mbledhjeve të Komisionit të Posacëm Parlamentar, të datave 14, 19 dhe 20 shtator 2016, në të cilat u shqyrtua projektligji në fjalë.

   

  26. Pas miratimit të ligjit 115/2016, objeksionet e sipërpërmendura të opozitës u materializuan gjithsesi në një kërkesë të depozituar në Gjykatën Kushtetuese për konstatimin e antikushtetutshmërisë së ligjit në fjalë. Megjithëse ky nen nuk ishte pjesë e objektit të kërkesës, bie në sy arsyetimi jo i plotë dhe bindës që Gjykata Kushtetuese ka bërë në lidhje me shfuqizimin e nenit 61, i cili parashikonte kompetencat e Mbledhjes Plenare të KLGJ-së. Ajo argumentoi se: “Rregullimet që bën Kushtetuta nuk mund të jenë gjithmonë të plota e shteruese...Gjithësesi mbeten mjaft aspekte të organizimit të jetës institucionale për t’u parashikuar në ligje ose akte të tjera normative...Gjykata konstaton se kompetencat, si transferimi i gjyqtarëve/prokurorëve, vendosja e masave disiplinore ndaj gjyqtarëve/prokurorëve të të gjitha niveleve, propozimi Presidentit të Republikës i kandidatëve për gjyqtarë të Gjykatës së Lartë, propozimi Kuvendit i kandidatëve për Prokuror të Përgjithshëm, propozimi dhe administrimi i buxhetit apo dhe miratimi i rregullave të etikës dhe mbikëqyrja e respektimit të saj, të parashikuara shprehimisht nga Kushtetuta, nuk janë parashikuar si kompetenca që ushtrohen respektivisht nga mbledhjet plenare të KLGJ-së dhe KLP-së. Si rrjedhim, Gjykata vlerëson se të gjitha kompetencat e parashikuara nga Kushtetuta duhet të implementohen si të tilla në ligj dhe nuk mund t’u delegohen komisioneve. Në këtë mënyrë Gjykata Kushtetuese sanksionoi kuptimin e legjislatorit të zakonshëm sipas të cilit KLGj-ja në ushtrim të kompetencave të saj nxjerr aktet administrative përkatëse”.
• Dispozita të lidhura
  • Nenet 23, 117, 147 dhe 147/a të Kushtetutës
  • Nenet 62, 86, 88, 89, 90, 91, 92, 94, 95, 96, 97 të ligjit nr.115/2016
  • Ligji Për statusin
  • KPA
• Akte nënligjore
  Asnjë koment
• Vendime
  27. Gjykata Kushtetuese: Vendim nr. 41, datë 16.5.2017, 1/5 e deputetëve për kushtetutshmërinë e ligjit për organet e qeverisjes. Objekt i ankimit, midis të tjerave, ishte edhe neni mbi vendimmarrjen e Mbledhjes Plenare të KLGJ (ish neni 61) i cili u shfuqizua nga Gjykata, pasi binte ndesh me parashikimin e nenit 147 të Kushtetutës.
• Bibliografia
  28. Materiale relevante në lidhje me nevojën për ristrukturimin e organeve qeverisëse si dhe zgjidhjet e propozuara janë Dokumenti Analitik dhe Dokumenti Strategjik i Reformës në Sistemin e Drejtësisë, të miratuara nga Komisioni i Posaçëm Parlamentar.^[1]

   

  29. Sokol Sadushi, E drejta administrative procedurale. 2012. Botimet Toena.

   

  [1] Shih http://reformanedrejtesi.al/dokumenti-analitik dhe http://reformanedrejtesi.al/dokumenti-strategjik-dhe-plani-i-veprimit.

• Arkiva
  30. Ligji Nr. 8811, datë 17.5.2001 (ndryshuar me ligjin nr. 9448, datë 5.12.2005) “Për Organizimin dhe Funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”.